Δύο οι µάγοι της Ευρώπης του ‘70 και του ‘80. Αντρέι Ταρκόφσκι και Κριστόφ Κισλόφσκι. Απάλλαξαν την οθόνη από τα δεκανίκια των διαλόγων και ευλόγησαν την κινηµατογραφική εικόνα µε την εικαστική δηµιουργία. Μπροστά από την εποχή τους, χωρίς ίχνος οπτικών εφέ και ψηφιακών επεξεργαστών....
Ποιητές και Ζωγράφοι.
Ιmmortals!
Και οι δύο της µεταπολεµικής γενιάς. Και οι δύο της εσωτερικής αναζήτησης. Και οι δύο από χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισµού». Και οι δύο της Ποίησης και της Ζωγραφικής. Και οι δύο εγκαταλείπουν τα εγκόσµια νωρίς.
Στα 54, από καρκίνο ο Ταρκόφσκι (1932-1986).
Στα 55, από καρδιά ο Κισλόφσκι (1941-1996). Ακριβώς δύο χρόνια µετά την ολοκλήρωση της τριλογίας «Τρία χρώµατα:Μπλε-Ασπρο-Κόκκινο». Σαν θανάσιµα πληγωµένο θηρίο περίµενε την επερχόµενη κατάληξή του. Γι’ αυτό κρέµασε τη µηχανή του και γι’ αυτό αποσύρθηκε στο εξοχικό του. Εσωστρεφής και µοιραίος. Σε όλα του. Ο θάνατος έκοβε βόλτες στις ιστορίες του. Η Πολωνέζα Weronika σωριάζεται χάµω από καρδιά.
Η Παριζιάνα Veronique λάµπει και διαπρέπει. Θεέ µου, τι ευαισθησία και τι ταινιάρα «Η διπλή ζωή της Βερόνικας» (1991). Ξέρετε από ποια λεπτοµέρεια διακρίνεται ο µέγιστος από τον µέτριο; Φυσικά από τις µεταµορφώσεις. Η Ιρέν Ζακόµπ _ που στην ταινία υποδύεται και τις δύο Βερόνικες _ ήταν µια ασήµαντη γαλλίδα ηθοποιός.Ο Κισλόφσκι τη µεταµόρφωσε σε θεά. Τοποθέτησε µπροστά της µια γυάλινη χάντρα από φο µπιζού, εκτροχίασε τον φωτισµό και µετάλλαξε το τίποτα σε ζωγραφιά. Αυτή η τεχνική του µάγου. Η οφθαλµαπάτη. Αυτό δεν κάνει και ο Ντέιβιντ Λιντς µε τις χαοτικές ιστορίες του; Με ελάχιστα εργαλεία, µια µηχανή, έναν φακό και το ντεκόρ να τα αλλάζεις όλα. Το ίδιο και µε τη Ζιλιέτ Μπινός στο «Μπλε», το ίδιο και µε τη Ζουλί Ντελπί στο «Ασπρο».
Αυτή η δεύτερη ιδιαιτερότητα των µεγάλων υπογραφών. Οι περισσότεροι εξ αυτών αποθεώνουν τη Γυναίκα. Παράδειγµα ο Πέδρο Αλµοδόβαρ µε την Πενέλοπε Κρουζ. Ο Μπίλι Γουάιλντερ µε τη Μέριλιν Μονρό.Ο Ράινερ Βέρνερ Φασµπίντερ µε τη Χάνα Σιγκούλα. Ο Αντονιόνι µε τη Μόνικα Βίτι. Ο Φελίνι µε δεκάδες. Οποιον και να πιάσεις, πάνω σ’ ένα σπουδαίο θηλυκό θα ξεροσταλιάσεις.
Ο θάνατος στις ταινίες του Κισλόφσκι πορεύεται µε τον έρωτα. Παλιά ιστορία. Ο Πολωνός την τροποποίησε. Στο αριστούργηµά του «Μικρή ερωτική ιστορία», µόλις 86 λεπτών, αφαιρεί τον θάνατο και αναπτύσσει το ανεκπλήρωτο. Την επιθυµία.Τον πόθο. Το όνειρο. Την οπτασία. Φυσικά µε τη µορφή µιας λαχταριστής γυναίκας. Της απέναντι πολυκατοικίας. Πάντα επιθυµούµε αυτό που δεν έχουµε. Πάντα να µπουκάρουµε στην Τροία και να κατακτήσουµε την ωραία Ελένη. Ο Τόµεκ λοιπόν, ένα ασήµαντο αγόρι δεκαεννιά ετών, ζει µαζί µε τη γιαγιά του σ’ ένα µικρό, µίζερο διαµέρισµα. Μοναδική του απογείωση το µπανιστήρι. Εδώ ο Κισλόφσκι αναφέρεται στον «Σιωπηλό µάρτυρα» (Rear Window), ένα από τα κορυφαία του Αλφρεντ Χίτσκοκ. Συνάντηση γιγάντων. Ο Τζίµι Στιούαρτ καθηλωµένος µε µπανταρισµένο, από ατύχηµα, το αριστερό του πόδι. Συµβολικό αυτό. Δηλαδή σε προσωρινή ακινησία ο φαλλός του. Γι’ αυτό εκ του µακρόθεν µπανίζει έναν φόνο. Αφού σεξουαλικά αδρανής, τον θάνατο θα βλέπει. Ο Τόµεκ σε αντίθετη τροχιά. Γιατί νέος, ορεξάτος, ερεθισµένος. Κοινό στοιχείο και των δύο ηρώων, το «µέσο». Ο Τζίµι Στιούαρτ µε τον τηλεφακό του. Ο Τόµεκ µε τα κιάλια. Ετσι και οι δύο «σκηνοθετούν» την κατάστασή τους. Ετσι και οι δύο σαν να χρησιµοποιούν τον κινηµατογραφικό φακό. Ετσι η απόσταση του θεατή από το θέαµα, µε τη µεσολάβηση του φακού, µεταµορφώνει την πεζή πραγµατικότητα σε κάτι το φανταστικό. Αυτό το µυστήριο της 7ης Τέχνης.
Ο Τόµεκ βλέπει, λαχταράει και ερωτεύεται τη Μάγδα. Εδώ ακριβώς και η ασύλληπτη µαστοριά του Κισλόφσκι. Μεταµορφώνει την τριανταφεύγα Γκράζινα Ζαπολόφσκα σ’ ένα από τα πιο ερωτεύσιµα θηλυκά του παγκόσµιου Σινεµά. Με το τίποτα. Δηλαδή µε τον φωτισµό. Δηλαδή µε τη δαντέλα που έτσι τάχα µου τυχαία γλιστράει από τον ώµο της.Με τα πλούσια µαλλιά της που άλλοτε κρύβουν, άλλοτε φανερώνουν τα γαλάζια µάτια της.Με τη νωχελική νευρικότητά της. Με καθετί που φέρει πάνω της και που ο φακός και ο φωτισµός τα µετατρέπουν σε φυσικό Viagra. Ετσι η απόσταση εκτοξεύει την επιθυµία του στα ουράνια.
Ετσι ο θεατής (ο Τόµεκ φυσικά) να ορµήσει και να καταβροχθίσει το αντικείµενο του πόθου του. Ενα διακριτικό, χαµηλόφωνο, σχεδόν σιωπηλό φλερτ υγραίνει από ιδρωµένο πόθο και αβάσταχτη επιθυµία ακόµα και τους τοίχους. Μπροστά σ’ αυτό το αθώο µπανιστήρι, χωρίς ίχνος γύµνιας, όλες οι soft και hard core πορνογραφίες φαντάζουν σαν σάπιο κρέας που κρέµεται στα κρεοπωλεία!
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ on-line,Δημ. Δανίκας
