18 Νοε 2010

100 ταινίες που αγάπησα: Μεθύσι µυαλού και αισθήσεων


Να ορµήσω να γλείψω κάθε κόκκο αυτού του απόλυτου αριστουργήµατος.Ξεχειλίζει από συναίσθηµα. Ξεχειλίζει από θρίλερ. Ξεχειλίζει από ανεκπλήρωτο πόθο. Ξεχειλίζει από συµβολισµούς. Ξεχειλίζει από ένταση, έµπνευση, πνοή, µαστοριά.
Μπροστά σ’ αυτό το.... 
θεϊκό µελοδραµατικό δηµιούργηµα το «Οσα παίρνει ο άνεµος» µοιάζει µε τηλεοπτικό σίριαλ!

Η καρδιά µου χωρίστηκε στη µέση. Ποιο από τα δύο; Το «Vertigo» ή το Νο1 (θα σας το αποκαλύψω το Σάββατο); Τα ‘παιξα. Μέχρι που άρχισανα παίζω α-µπεµπα-µπλοµ. Το «Vertigo» περιέχει στην κορύφωσή τους, όλα όσα πιστεύω για τον Κινηµατογράφο. Από την ιστορία η ίντριγκα. Από την ίντριγκα το συναίσθηµα. Από το συναίσθηµα το θρίλερ. Από το θρίλερ η οφθαλµαπάτη της Ζωής και Σινεµά. Από την οφθαλµαπάτη η παγίδα. Από την παγίδα η απογοήτευση. Από την απογοήτευση η ελπίδα.

Αντε µπαγάσηδες. Θυµηθείτε το! Να µεθύσουν το µυαλό και οι αισθήσεις µαζί. Ο Τζον Σκότι Φέργκισον (Τζίµι Στιούαρτ), πρώην µπάτσος,πάσχει από ακροφοβία. Από υψοφοβία. Η αίσθηση ότι ο χώρος µετακινείται σπειροειδώς. Μια µετακίνηση που σε ρουφάει προς τα κάτω. Η ίδια αίσθηση µεταδίδεται και από την ιστορία. Σπειροειδής η διαδροµή του Σκότι. Το ίδιο και ο κότσος στο χτένισµα της ΜάντλινΕλστερ (Κιµ Νόβακ). Το ίδιο και στο χτένισµα της γυναίκας του πορτρέτου µε το οποίο είναι κολληµένη η Μάντλιν. Γι’ αυτό φλερτάρει µε τον θάνατο. Γι’ αυτό πέφτει από το καµπαναριό. Γι’ αυτό ο Σκότι, µετά την αυτοκτονία της Μάντλιν, πέφτει τυχαία σε µια δεύτερη ξανθιά γυναίκα µε το (πεζό) όνοµα Τζούντι Μπάρτον, ολόιδια η Μάντλιν. Σε σπειροειδή κίνηση τα πάντα. Καταρράκτης συµβολισµών. Ενας καταρράκτης από άφθονο, πεντακάθαρο νερό µιας συναρπαστικής ιστορίας που µέσα σε 128 λεπτά τα λέει όλα. Ερωτας, προδοσία, πλεκτάνη, οφθαλµαπάτη, θάνατος. Ολα µέσα. Σε έναν ξέφρενο χορό όπου τα πόδια των «χορευτών», όπως στο αργεντίνικο ταγκό, συµπλέκονται διαρκώς. Το στόρι ιδιοφυές. Ενας παλιός γνώριµος αναθέτει στον πρώην ντετέκτιβ να παρακολουθεί τη γυναίκα του. Τη Μάντλιν. Οχι λόγω απιστίας αλλά επειδή πιστεύει ότι η ψυχολογία της έχει διαταραχθεί και µπορεί να αυτοκτονήσει. Οι σκηνές της παρακολούθησης µοναδικές. Σαν αξονικός τοµογράφος της κινηµατογραφικής σηµειολογίας. Ο φακός είναι ο Σκότι και ο θεατής µαζί. Ετσι ο θεατής ταυτίζεται µε τον ντετέκτιβ. Το βλέµµα και το µπανιστήρι η µέγιστη κινηµατογραφική αρετή. Ετσι όπως ο θεατής ερωτεύεται το θηλυκό ίνδαλµά του, το ίδιο κι αυτός. Ερωτεύεται µια ξένη. Που τίποτα γι’ αυτήν δεν ξέρει. Ερωτας εξ αποστάσεως. Εκείνη όµως φλερτάρει µε τον θάνατο. Προσέξτε ταυτολογία. Ερωτας ίσον θάνατος. Σαν ηλεκτρική σκούπα η Μάντλιν ρουφάει τον Σκότι στο σκοτάδι. ∆ύο τα καθηµερινά ραντεβού της. Το πρώτο είναι ο πίνακας, το πορτρέτο µε µια γυναίκα που της µοιάζει. Μια καταραµένη φιγούρα από την παλιά αριστοκρατική Αµερική. Το δεύτερο ραντεβού σε ένα ιστορικό µοναστήρι. Η Μάντλιν σκαρφαλώνει τα σκαλοπάτια µε κατεύθυνση το καµπαναριό. Ο Σκότι την ακολουθεί. Η ακροφοβία όµως τον φρενάρει. Η σπειροειδής µετακίνηση του τοπίου τον ακινητοποιεί. Ο Σκότι δεν µπορεί να ολοκληρώσει τη σχέση του µαζί της. Καιτο χειρότερο; Την εγκαταλείπει την πιο δύσκολη στιγµή. Με την πλάτη στον τοίχο και κάθιδρος από τον τρόµο του, βλέπει το «αντικείµενο» της λατρείας να βουτάει στο κενό και να πεθαίνει!

Οι ενοχές τον παραλύουν. Η αδυναµία του ροκανίζει κάθε κύτταρο της ύπαρξής του. Ετσι, όταν πέφτει στην Τζούντι Μπάρτον (Κιµ Νόβακ) που µοιάζει µε τη νεκρή Μάντλιν, αρπάζει την ευκαιρία να επανορθώσει και να εξιλεωθεί. Ετσι, χωρίς ούτε µία στιγµή να τη φιλήσει ή κάτι σεξουαλικό να επιχειρήσει, αρχίζει να τη µεταµορφώνει. Να την ντύνει. Να τη µακιγιάρει. Να τη χτενίζει. Η εικόνα της Τζούντι πρέπει να ταυτιστεί µε τη νεκρή «ζωγραφιά» της Μάντλιν.

Μια νεκρή που έχει στοιχειώσει την καρδιά µου. Θεέ µου, τέτοιο µελόδραµα ούτε στη φαντασία µας. Και όταν η Τζούντι µεταλλαχθεί σε Μάντλιν, τότε αποκαλύπτεται η οφθαλµαπάτη. Τότε η απογοήτευση. Τότε η παγίδα. Τότε η τελική τραγωδία.

Ολοι, µα όλοι, στον ουρανό. Πάρτε επιτεύγµατα και επιδόσεις. Εκ του περισσεύµατος του mister Αλφρεντ Τζόζεφ Χίτσκοκ. Η καλύτερη ερµηνεία του Τζίµι Στιούαρτ. Και η Νόβακ η καλύτερη ξανθιά από συστάσεως κινηµατογράφου. Sorry guys αλλά σ’ αυτήν την ταινία και µ’ αυτήν την ενδυµατολογία, το µέικ-απ, το χτένισµα και την καθοδήγηση του Χιτς, είναι µοναδική. Ερωτας και θάνατος µαζί. Το θρίλερ και το µελόδραµα που έκανε φέτες την αναπνοή µου!

 
Η ταυτότητα
null Πρωτότυπος τίτλος: Vertigo null Ετος: 1958 null Σκηνοθεσία: Αλφρεντ Χίτσκοκ null Σενάριο: Αλεκ Κόπελ, Σάµιουελ Τέιλορ (από το µυθιστόρηµα «D’ Entre Le Morts» των Πιερ Boileau και Τοµά Narcajiac)

null Cast: Τζίµι Στιούαρτ, Κιµ Νόβακ, Μπάρµπαρα Μπελ Γκέντες, Τοµ Χέλµορ null Φωτογραφία: Ρόµπερτ Μπερκς null Διάρκεια: 128’

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ on-line,ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ