O κύβος ερρίφθη. Η απόφαση σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής για την οικονομία θα ανακοινωθεί μετά τις δημοτικές εκλογές. Ο κ. Γ. Παπανδρέου ξεπέρασε την περασμένη εβδομάδα και την εικόνα αντιπαράθεσης με τον κ. Κ. Σημίτη και έχει ήδη δώσει εντολή στους επιτελείς του να συγκεντρώσουν το υλικό που θα αξιοποιηθεί δεόντως κατά την περίοδο που θα συζητείται στη Βουλή ο νέος κρατικός προϋπολογισμός.
Οπως όλα δείχνουν, η μάχη της Εξεταστικής Επιτροπής για την οικονομία θα μεταβληθεί αμέσως σε έναν «χαρτοπόλεμο» για τα swaps, καθώς το έναυσμα δίνει η έκθεση της Εurostat για την τριετία 2006-2009 που συντάσσεται στις Βρυξέλλες αυτή την περίοδο.
Η Νέα Δημοκρατία κατηγορεί το ΠαΣοΚ ότι: πρώτον, με το swap της Goldman Sachs «εξαφανίστηκε» τμήμα του δημοσίου χρέους ίσο με περίπου 2% του ΑΕΠ. Δεύτερον, το τμήμα αυτό μεταφέρθηκε στους μελλοντικούς προϋπολογισμούς. Και, τρίτον, από το 2002 και μετά οι ετήσιες πληρωμές αυξάνονταν υπερβολικά εξαιτίας των όρων της συμφωνίας καθιστώντας τη ζημιογόνο για την Ελλάδα. Παράγοντες του τότε οικονομικού επιτελείου απαντούν ότι όλα ξεκίνησαν το 2001, όταν ανατιμήθηκε το γεν σε σχέση με το ευρώ. Το τμήμα του δημοσίου χρέους που ήταν σε γεν άρχισε να «φουσκώνει». Για να προστατευτεί η χώρα από την ανατίμηση του γεν, τα δάνεια σε γεν άλλαξαν σε ένα νέο δάνειο σε ευρώ. Αυτό ήταν το swap. Το ίδιο έκαναν πολλά ελληνικά νοικοκυριά, που άλλαξαν τα στεγαστικά δάνεια σε γεν, σε νέα στεγαστικά σε ευρώ.
Με το «ανατιμημένο γεν» του 2001 τα κρατικά δάνεια σε γεν είχαν ανέλθει συνολικά στο ποσό των 10 δισ. ευρώ. Στο swap η τιμή του γεν ήταν χαμηλότερη από την «υψηλή» του 2001. Ετσι, τα δάνεια σε γεν «μετατράπηκαν» σε 7,5 δισ. ευρώ. Τα 2,5 δισ. της διαφοράς (περίπου 2% του ΑΕΠ το 2001) αφαιρέθηκαν από τον λογαριασμό του δημοσίου χρέους και επιβάρυναν την Goldman. Η Ελλάδα συμφώνησε να τα πληρώσει στην Goldman ως το 2015 με ετήσιες δόσεις κυμαινόμενου επιτοκίου. Το επιτόκιο αυτό εξαρτώνταν από πολλούς χρηματοοικονομικούς δείκτες (όπως π.χ. το κυμαινόμενο επιτόκιο ενός στεγαστικού εξαρτάται από τον γνωστό χρηματοοικονομικό δείκτη Εuribor που καθορίζει η ΕΚΤ). Η 11η Σεπτεμβρίου του 2001 «ζάλισε» τους «χρηματοοικονομικούς δείκτες». Το επιτόκιο του swap εκτινάχθηκε και οι ετήσιες δόσεις αυξήθηκαν. Ο τότε επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ κ. Χρ. Σαρδελής ξεκίνησε την αναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για το swap, η οποία ολοκληρώθηκε από τον κ. Γ. Αλογοσκούφη το 2005. Ο χρόνος αποπληρωμής επεκτάθηκε ως το 2037.
Τα 1.000 swaps της ΝΔ και το μυστήριο των spreads
Το 2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη-μέλη να γνωστοποιήσουν τον αριθμό και το είδος των συμφωνιών swaps που είχαν συνάψει. Η τότε κυβέρνηση απέφυγε να απαντήσει. Στέλεχος του νυν οικονομικού επιτελείου μιλώντας προς «Το Βήμα» υποστήριξε ότι η τότε αποφυγή απάντησης οφειλόταν στη «βιομηχανία swap» που είχε στήσει η ΝΔ. Πρόκειται περίπου για 1.000 swap με τα οποία μετέθεταν στο μέλλον σεβαστά τμήματα του ελλείμματος. Η κυβέρνηση του ΠαΣοΚ «έκλεισε» τα περισσότερα από αυτά. Σήμερα βρίσκονται εν ενεργεία μόνο 110 swaps, επειδή δεν γίνεται να κλείσουν χωρίς σοβαρή ζημιά. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης Καραμανλή, με τα οποία επικοινώνησε «Το Βήμα», αντιτείνουν ότι όλα τα κράτη συνάπτουν συμφωνίες swap με τράπεζες για να ρυθμίζουν τις ταμειακές ροές και να μετριάζουν τους κινδύνους. «Πρόκειται για εργαλεία καθημερινής λειτουργίας του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους», λένε.
Κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι η εκτόξευση των spreads από τον Οκτώβριο του 2009 ως τον Απρίλιο του 2010 οφείλεται στην κατάργηση κανόνων και διαδικασιών στην αγορά ομολόγων, που επέτρεψαν την εκδήλωση κυμάτων υποτιμητικής κερδοσκοπίας.
Το θέμα συζητήθηκε στη Βουλή στις 4 Ιουνίου σε επίπεδο αρχηγών, όπου τόσο ο κ. Παπανδρέου όσο και ο κ. Σαμαράς έδειξαν ότι δεν είναι αντίθετοι στην περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης. Ισχυροί τραπεζικοί κύκλοι δηλώνουν σφόδρα αντίθετοι «στο σκάλισμα μιας άγονης υπόθεσης», αλλά πολλοί βουλευτές πιστεύουν ότι μια Εξεταστική για την οικονομία δεν έχει νόημα αν αποφύγει να διερευνήσει αυτή την κρίσιμη πτυχή της «ελληνικής περιπέτειας».
ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ on-line
