21 Οκτ 2020

Μετακινώντας τις «κόκκινες γραμμές»


Νικόλ Λειβαδάρη

Αρχικώς η «κόκκινη γραμμή» ήταν η υφαλοκρηπίδα. Έως ότου ήρθε για πρώτη φορά το Oruc Reis, επειδή «το πήρε ο άνεμος». Κατόπιν η «κόκκινη γραμμή»...

μετατοπίστηκε στο όριο των κυριαρχικών δικαιωμάτων και τα 12 μίλια. Μέχρι που ήρθε και δεύτερη, και τρίτη φορά το Oruc Reis κι έφθασε στα 9 μίλια από το Καστελόριζο. Μετά η γραμμή μεταφέρθηκε στα έξι μίλια και στο έσχατο όριο της εθνικής κυριαρχίας. Εκεί, ο Ερντογάν έκανε ρελάνς και προειδοποίησε, ότι, εκτός από το ερευνητικό πλοίο, θα στείλει πλέον και γεωτρύπανο.

Ήταν η στιγμή, που η Αθήνα αποφάσισε να παίξει το χαρτί της διπλωματικής αντεπίθεσης. Μόνον που πρόκειται για μια αντεπίθεση στην οποία ούτε η ίδια η κυβέρνηση πιστεύει, ούτε έχει πιθανότητες να παράξει ουσιαστικό διπλωματικό αποτέλεσμα.

Το αίτημα προς Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία για εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία, ως αποσπασματική και όψιμη κίνηση, δεν έχει κανένα νόημα. Απερίφθη ήδη με συνοπτικές διαδικασίες στην σύνοδο κορυφής της περασμένης εβδομάδας, η επαναφορά του σε διμερές επίπεδο δεν συνιστά σε καμία περίπτωση συντεταγμένη πίεση της ΕΕ προς την Τουρκία και, ήδη, εισέπραξε χθες το βράδυ την αρνητική απάντηση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο διαμήνυσε, πως, ούτως ή άλλως, το Βερολίνο ακολουθεί «περιοριστική και υπεύθυνη πολιτική εξαγωγής όπλων» και πως τα deals των εξοπλισμών με την Άγκυρα βρίσκονται «σε πολύ χαμηλό επίπεδο».

Η νύξη, επίσης, περί αναστολής της τελωνειακής σύνδεσης που περιλαμβάνεται στην επιστολή Δένδια προς τον επίτροπο Διεύρυνσης Όλιβερ Βαρέλι, εγείρει σοβαρά ερωτήματα τόσο ως προς τη διπλωματική της χρησιμότητα όσο και ως προς τη νομική της βάση.

Νομικοί, διπλωμάτες και αναλυτές επισημαίνουν, ότι δεν υπάρχει προηγούμενο αναστολής συμφωνίας της ΕΕ με τρίτο μέρος εν είδει κυρώσεων. Ο καθηγητής Παναγιώτης Ιωακειμίδης, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ, είπε, πως το όλο θέμα είναι εκτός αρμοδιοτήτων του επιτρόπου Διεύρυνσης, εμπίπτει αποκλειστικά και μόνον σε αποφάσεις συνόδων κορυφής και το χαρακτήρισε «πυροτέχνημα». Κι ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Κωνσταντίνος Φίλης είπε, πως «η συνολική αναστολή της τελωνειακής ένωσης δείχνει αδύνατη».

Ανοιχτό ερώτημα αποτελεί και το, όποιο, διπλωματικό κέρδος μιας τέτοιας κίνησης. Πηγές της αντιπολίτευσης λένε, ότι θα ενίσχυε απλώς το σκληροπυρηνικό τόξο της Άγκυρας, θα αφαιρούσε και το τελευταίο «καρότο» συνδιαλλαγής με τον Ερντογάν και, συν τοις άλλοις, θα είχε αρνητικές οικονομικές συνέπειες και για την Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τους δασμούς στο διμερές εμπόριο.

Πολιτικά, άλλωστε, παραμένει ζητούμενο και το σε ποιο βαθμό η ίδια η κυβέρνηση θέτει όντως θέμα αναστολής της συμφωνίας. Χθες το βράδυ πηγές του Μαξίμου διέρρεαν, ότι η ελληνική επιστολή ζητά πλήρη καταγραφή των σημείων που η Τουρκία παραβιάζει τη συμφωνία της τελωνειακής ένωσης και όχι τη συνολική αναστολή της. Εδώ, κατά ορισμένες πλευρές, αποτυπώνεται και η απόσταση σε επίπεδο διπλωματικών χειρισμών μεταξύ του πρωθυπουργικού επιτελείου και του Νίκου Δένδια (μια απόσταση που επιβεβαιώνει το, ούτως ή άλλως, χαμηλό βαρομετρικό μεταξύ Μαξίμου και υπουργείου Εξωτερικών σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία).

Στο δια ταύτα, και εκ του αποτελέσματος, το παιχνίδι παραμένει στο τερέν των προσχημάτων. Η κυβέρνηση μετακινεί τις κόκκινες γραμμές και κάνει διπλωματία εσωτερικής κατανάλωσης, προσβλέποντας πάντοτε στον κατευνασμό του Ερντογάν και στον διάλογο δια της γερμανικής διαμεσολάβησης.

Η Άγκυρα αγοράζει χρόνο από το Βερολίνο και χτίζει τετελεσμένα. Χθες το απόγευμα ο Χουλουσί Ακάρ δήλωσε ξανά έτοιμος για διάλογο και λίγο αργότερα έβγαλε νέα NAVTEX για το βόρειο Αιγαίο επικαλούμενος την αποστρατικοποίηση της Λήμνου και του Αη Στράτη.

Το σενάριο δείχνει σταθερά, πως τα περισσότερα από αυτά τα τετελεσμένα θα βρεθούν πολύ σύντομα μπροστά μας, επάνω στο τραπέζι του διαλόγου…


ΠΗΓΗ: tvxs.gr