Εννέα μήνες μετά την ψήφιση του «Καλλικράτη» και 4 μήνες μετά τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, η αυτοδιοίκηση παρουσιάζει σοβαρότατες δυσλειτουργίες, οι οποίες παρακωλύουν το έργο των αιρετών, ταλαιπωρούν τον πολίτη, κλυδωνίζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων και απειλούν με κατάλυση θεμελιώδεις κοινωνικούς θεσμούς. Το διοικητικό αλαλούμ..
και η οικονομική δυσπραγία σε Δήμους και Περιφέρειες έχουν βάλει την αυτοδιοίκηση σε φθίνουσα πορεία, με πολύ ορατό το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν ακόμα περισσότερα προβλήματα, τόσο εξαιτίας του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί στο νόμο, όσο και λόγω των περικοπών που έχουν πραγματοποιηθεί ή προγραμματίζονται, στους πόρους.
Οι περικοπές που προβλέπονταν στον Προϋπολογισμό του 2010 έφταναν στο 28% για τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους και στο 13% για τη ΣΑΤΑ – στην πραγματικότητα ήταν πολύ μεγαλύτερες. Επιπλέον, μέχρι 31 Ιανουαρίου έπρεπε να είχαν αποδοθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση 214 εκατομμύρια ευρώ από παρακρατηθέντες πόρους, ποσό το οποίο δεν έχει ακόμα εισρεύσει στα ταμεία των ΟΤΑ. Επίσης, στο Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ, ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά εργαλεία των ΟΤΑ, οι εκταμιεύσεις έχουν σταματήσεις προ πολλού. Η αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, καθώς μέχρι τις 31 Μαρτίου οι ΟΤΑ θα πρέπει να έχουν καταθέσει προϋπολογισμούς. Ωστόσο αυτή τη στιγμή δεν έχει γίνει ακόμα η κατανομή 772 εκατομμυρίων ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που αναλογούν στους ΟΤΑ, ούτε 892 εκατομμύριων ευρώ από τους ΚΑΠ που προορίζονται για κάλυψη λειτουργικών δαπανών, οι οποίες είναι αυξημένες λόγω της μεταρρύθμισης. Αν σε αυτό συνυπολογιστεί η χρηματοδότηση των ΟΤΑ από τη φορολογία εισοδήματος, τον ΦΠΑ και τη φορολογία ακινήτων, από τα οποία τα δημόσια έσοδα φθίνουν διαρκώς, ο προβληματισμός για την οικονομική τους βιωσιμότητα είναι εύλογος.
Και βεβαίως, πέρα από τις λειτουργικές δαπάνες, απαιτούνται πόροι για την κάλυψη των κοινωνικών δράσεων που υλοποιεί η αυτοδιοίκηση. Είδαμε τι συνέβη με το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», το οποίο παραλίγο να τιναχτεί στον αέρα, τώρα βρίσκεται σε κίνδυνο, μεταξύ άλλων, η μεταφορά των μαθητών από απομακρυσμένα χωριά στα σχολεία τους. Οι οφειλές των πρώην Νομαρχιών προς τα ΚΤΕΛ φτάνουν τα 90 εκατομμύρια ευρώ, με αποτέλεσμα τα ΚΤΕΛ να αρνούνται να υπογράψουν νέες συμβάσεις μέχρι την εξόφληση των χρεών. Η Κυβέρνηση από τη μια μεριά προγραμματίζει να βάλει λουκέτο σε σχολεία, και από την άλλη δεν πληρώνει τη μεταφορά των μαθητών.
Όμως υπηρεσίες όπως η μεταφορά μαθητών, αλλά και άλλες πολιτικές πρόνοιας, πολεοδομίες, αρμοδιότητες υγείας και παιδείας, απειλούνται και από τη διοικητική αποδιοργάνωση της αυτοδιοίκησης, λόγω της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από τις πρώην Νομαρχίες στους Δήμους και τις Περιφέρειες. Κάποιες αρμοδιότητες μεταβιβάστηκαν βιαστικά από 1-1-2011, άλλες θα μεταφερθούν τον Ιούλιο και κάποιες μετατίθενται σταδιακά μέχρι το 2013. Σοβαρότατα προβλήματα έχουν ήδη παρουσιαστεί στις πολεοδομίες και στην έκδοση επαγγελματικών αδειών. Νέοι επαγγελματίες, επιστήμονες, γιατροί, φαρμακοποιοί, αδυνατούν αυτή τη στιγμή να ξεκινήσουν την απόσβεση της επένδυσής τους στη γνώση, αφού ακόμη δεν έχουν συσταθεί οι επιτροπές έγκρισης επαγγελματικών αδειών, που ανήκαν στις πρώην Νομαρχίες. Είναι δε άγνωστο τι μέλλει γενέσθαι με τη μελέτη και υλοποίηση αναπτυξιακών έργων και έργων υποδομής, αφού πολλοί Δήμοι δεν διαθέτουν το αναγκαίο προσωπικό για να υποστηρίξουν τις τεχνικές υπηρεσίες που ανέλαβαν, καθώς η ολοκλήρωση των μετατάξεων έχει ως χρονικό ορίζοντα το 2013.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι ο «Καλλικράτης» έχει σοβαρό αντίκτυπο στους εργαζόμενους, την ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών και, κυρίως, στους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες. Η Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ όφειλε να είχε προγραμματίσει τη διοικητική μεταρρύθμιση όχι με γνώμονα τις επιταγές του Μνημονίου, αλλά με στόχο την ουσιαστική βελτίωση της αποτελεσματικότητας και την πραγματική αυτονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης.»
