Ενας µόνο...
... κερδοσκόπος δεν µπορεί να αναγκάσει µια χώρα να χρεοκοπήσει. Εκτός ίσως αν ονοµάζεται Τζορτζ Σόρος (αυτός που κέρδισε δισεκατοµµύρια από τη βρετανική λίρα το 1992, αναγκάζοντάς τη να αποσυρθεί από τον ευρωπαϊκό µηχανισµό ισοτιµιών).
Οταν όµως οι κερδοσκόποι είναι πολλοί, µπορούν και αποφασίζουν πότε µια χώρα είναι αφερέγγυα, επιβάλλοντας στο χρέος της εξοντωτικά επιτόκια.
Αν η επίθεσή τους συνεχιστεί, µπορούν να... αναγκάσουν αυτήν τη χώρα να χρεοκοπήσει. Εκτός αν...
Εκτός αν...
... αυτή η χώρα βρει τρόπο να χρηµατοδοτήσει φθηνά το χρέος της.
Η κλασική συνταγή γι’ αυτό λέει «Μηδενίστε τα ελλείµµατα». Πράγµα που µε δυο λόγια σηµαίνει, πετάξτε στον δρόµο έναν µεγάλο αριθµό εργαζοµένων τόσο στο Δηµόσιο όσο και στον ιδιωτικό τοµέα. Μπροστά στα ελλείµµατα, ακόµη και η διατήρηση αυτών των ανθρώπων στη ζωή θεωρείται ένα ανυπόφορο βάρος. Το οικονοµικό και το ανθρώπινο κόστος αυτής της πολιτικής σε µια εξασθενηµένη οικονοµία είναι τροµακτικά.
Οµως, ακόµη κι έτσι, πάλι δεν πετυχαίνονται οι στόχοι, αφού όσο περισσότεροι άνθρωποι µένουν άνεργοι, µε άδειες τσέπες, τόσο ξεµένει το κράτος από φορολογικά έσοδα.
«Ποιος είναι λοιπόν ο ρόλος των πολιτικών ηγεσιών µπροστά στις κερδοσκοπικές επιθέσεις;», αναρωτιέται ο Ρόµπερτ Σκιντέλσκι, καθηγητής της Πολιτικής Οικονοµίας στο Πανεπιστήµιο Γουόργουικ. «Πρέπει άραγε απλώς να υποκύπτουν στις απαιτήσεις των αγορών και να επιβάλλουν τις αναπόφευκτες συνέπειες στον λαό τους; Θα ήταν ίσως λογικό, αν αυτέςοι αγορές ήταν πάντα σωστές στις εκτιµήσεις τους».
Τα πράγµατα...
... όµως δεν είναι έτσι. Η οικονοµική κατάρρευση που άρχισε το 2007 ήταν αποτέλεσµα µιας µαζικής χειραγώγησης των χρεών από τους κερδοσκόπους.
Γιατί λοιπόν να πρέπει να πιστέψουµε πως οι αγορές τους εκτιµούν σήµερα σωστά το αφερέγγυο ή το αξιόχρεο των περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης;
Η αλήθεια είναι πως οι αγορές συµπεριφέρονται µε ένα ένστικτο αγελαίο, σαν κι αυτό που απαντάται σε πολλά αρπακτικά του ζωικού κόσµου. Οταν αισιοδοξεί ένας κερδοσκόπος, αισιοδοξούν όλοι. Κι όταν πανικοβάλλεται ένας, πανικοβάλλονται όλοι. Οχι πως αυτό απαλλάσσει από κάθε ευθύνη τις πολιτικές ηγεσίες που φόρτωσαν τις χώρες τους µε επισφαλή δάνεια.
Οµως, επισηµαίνει εδώ ο καθηγητής Σκιντέλσκι, αυτοί που νοµιµοποιούνται να ζητήσουν ευθύνες από αυτές τις ηγεσίες δεν είναι οι αγορές, αλλά οι λαοί τους. Οταν δεν συµβαίνει αυτό, αλλά το αντίθετο, τότε ανακύπτει ένα πρόβληµα δηµοκρατίας. Σε αυτό ακριβώς το πρόβληµα οφείλεται η αυξηµένη λαϊκή δυσαρέσκεια που παρατηρείται σήµερα στην Ευρώπη. Και που οδηγεί στην πτώση κυβερνήσεων και στην ενίσχυση εθνικιστικών κοµµάτων.
Η δουλειά...
... των πολιτικών ηγεσιών δεν είναι µόνο να παίρνουν δύσκολες αποφάσεις, αλλά και να φροντίζουν ώστε αυτές οι αποφάσεις να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις προσδοκίες των λαών τους.
Οταν µια κυβέρνηση έχει αλωθεί από τις αγορές, µπορεί βέβαια να γίνεται αποδεκτή από αυτές, αλλά δεν µπορεί ποτέ να ελπίζει στη δηµοκρατική νοµιµοποίησή της από τον λαό της.
ΠΗΓΗ: τα νεα on-line, rvranas@dolnet.gr
