Γιάννης Μυλόπουλος
Αν τα γουέστερν της παιδικής μας ηλικίας εξέφραζαν την εποχή του ηρωισμού και της πάλης ανάμεσα στο καλό και στο κακό, σε μια Αμερική που υπόσχονταν πολλά ως χώρα της ελευθερίας και ως ανερχόμενη δύναμη, το...
Nomadland, ως ταινία αντίστιξης στα χρόνια της Άγριας Δύσης, εκφράζει αναμφίβολα τη σημερινή εποχή της διάψευσης του Αμερικάνικου ονείρου.Σε μια εποχή αποβιομηχάνισης της πρωτεύουσας του καπιταλισμού, των ΗΠΑ, λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού με το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο, σε μια εποχή που οικονομικοί κολοσσοί κατέρρευσαν, αφήνοντας εκατομμύρια εργαζόμενους κυριολεκτικά στον δρόμο, σε μια εποχή όπου το κοινωνικό κράτος των ΗΠΑ, θύμα των ιδιωτικοποιήσεων, δεν μπορεί να παράσχει δίχτυ προστασίας σε όσους το χρειάζονται, δημιουργώντας στρατιές ανθρώπων που ζουν χωρίς σπίτι, χωρίς ασφάλιση, χωρίς περίθαλψη και χωρίς κοινωνική προστασία στο περιθώριο της ζωής, έρχεται μια ταινία φυγής από τη σύγχρονη εφιαλτική πραγματικότητα των πόλεων και των χρηματιστηρίων, να μας εισάγει στη νέα πραγματικότητα, που δημιούργησε η εποχή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Την εποχή των απροστάτευτων ανθρώπων που χωρίς σπίτι, χωρίς μόνιμη εργασία, χωρίς περιουσία, χωρίς οικογένεια, περιπλανώνται στην Άγρια Δύση σαν νομάδες αναζητώντας την ελευθερία από όσα τους καταδυνάστευσαν μια ζωή και τελικά τους οδήγησαν στην οικονομική καταστροφή.
Αν η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1990 συμβόλισε το τέλος της εποχής του κομμουνισμού και της κυριαρχίας της Σοβιετικής Ένωσης, το Nomadland συμβολίζει την πτώση του τείχους για το Αμερικάνικο όνειρο και για τον σύγχρονο καπιταλισμό της παγκοσμιοποίησης.
Η κριτική της πρωταγωνίστριας της ταινίας σε όσους υπηρετούν το οικονομικό σύστημα που καταστρέφει ζωές, φτωχοποιεί και περιθωριοποιεί εκατομμύρια ανθρώπους, ότι δεν μπορούν με δάνεια και ψεύτικες υποσχέσεις να συντηρούν την προσδοκία μιας καλύτερης ζωής σε όσους δεν μπορούν να την αντέξουν οικονομικά, δίνει τον τόνο της αμφισβήτησης στο νεοφιλελεύθερο οικονομικό σύστημα της παγκοσμιοποίησης. Του οποίου η αντίστροφη πορεία ξεκίνησε από την κατάρρευση του Στεγαστικού Κολοσσού Lehman Brothers το 2008, και επεκτάθηκε στη συνέχεια σε ολόκληρο τον πλανήτη με τη μορφή της οικονομικής κρίσης. Η οποία φτωχοποίησε δισεκατομμύρια ανθρώπους και ενίσχυσε τον πλούτο των λίγων και ισχυρών.
Το γεγονός ότι ένας μέχρι σήμερα χαμηλών τόνων, συντηρητικός πολιτικός του Δημοκρατικού κόμματος, τον οποίο η σύγκρουση με τον ολέθριο Τραμπ, που ήταν προϊόν της κρίσης του παγκόσμιου οικονομικού προβλήματος και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, τον έφερε στην προεδρία των ΗΠΑ, προχωρεί σε μια σειρά από βαθιές μεταρρυθμίσεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας του, όσο και στο διεθνές οικονομικό πεδίο, δε σημαίνει ότι ο Μπάιντεν και οι Δημοκρατικοί ξαφνικά έγιναν σοσιαλιστές.
Η ανατροπή των προνομίων που η παγκοσμιοποίηση παρείχε στις πολυεθνικές, που παρέμεναν αφορολόγητες εκεί όπου παρήγαγαν κέρδη και η ενίσχυση με 5,5 τρις δολάρια των δημόσιων δομών και του κοινωνικού κράτους των ΗΠΑ, (όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, που απευθύνεται σε μεγαλύτερο πληθυσμό από τις ΗΠΑ κατά 110 εκατομμύρια κατοίκους, ενισχύουν με μόλις 750 δις Ευρώ τις οικονομίες των χωρών μελών), δεν είναι παρά η λογική αντίδραση προσαρμογής στη σύγχρονη πραγματικότητα και απάντησης στις πιεστικές ανάγκες της εποχής.
Οι μεταρρυθμίσεις Μπάιντεν δείχνουν, το βάθος του κοινωνικού και οικονομικού προβλήματος που δημιούργησε στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο πλανήτη ο ανεξέλεγκτος καπιταλισμός της παγκοσμιοποίησης, ο οποίος έθεσε τα κέρδη μιας μικρής ολιγαρχίας του πλούτου πάνω από τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Μια πραγματικότητα, που μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος και προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα, μια μικρή γεύση από τα οποία πήραμε με την έφοδο των χιλιάδων περιθωριοποιημένων οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο, αναγκάζει την πρωτεύουσα του καπιταλισμού σε αναδίπλωση.
Μια αναδίπλωση που μέσα από τον περιορισμό των ιδιωτικοποιήσεων, την αναστήλωση των δημόσιων δομών για την υγεία και την παιδεία και την αποκατάσταση του κοινωνικού κράτους, θα φέρει τον κόσμο πιο κοντά σε μια επιβίωση με ανθρώπινο πρόσωπο.
Μια οικονομική και πολιτική αναδίπλωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος που τα παλιρροϊκά της κύματα σύντομα θα φτάσουν και στην… μακρινή Ελλάδα, αποδυναμώνοντας τη νεοφιλελεύθερη Δεξιά και φέρνοντας στο προσκήνιο τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις που με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, εδώ και χρόνια υποστηρίζουν μια ήπια, «πράσινη» και δίκαιη ανάπτυξη με ανθρώπινο πρόσωπο και κοινωνική προστασία.
Βλέποντας το Nomadland διερωτάσαι, αν η τέχνη προηγείται και ανοίγει δρόμους ή απλώς καταγράφει και παρακολουθεί όσα συμβαίνουν στη ζωή, τα οποία οι συνηθισμένοι άνθρωποι που ζουν μέσα στο σύστημα, δεν μπορούν να δουν.
Όποιο από τα δύο και αν συμβαίνει, σε μια εποχή φόβου, φτώχειας, ανεργίας, αρρώστιας και απομόνωσης για τους πολλούς και αντίστοιχα απίστευτων κερδών για τους λίγους, το Nomadland μέσα από την παρουσίαση μιας ιστορίας, που σε όλους εμάς που ζούμε μια συμβατική ζωή, μας φαίνεται εφιαλτική, δίνει υλικά για έναν καλύτερο κόσμο, που δεν μπορεί να αποχωριστεί από τη μάνα φύση και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τρυφερότητα, ανθρωπιά και αλληλεγγύη.
ΠΗΓΗ: tvxs.gr
