του Νίκου Παναγιωτόπουλου
Στην Κουμουνδούρου θεωρούν, ότι η κρίση της πανδημίας σε συνδυασμό με την οικονομική και κλιματική κρίση, έθεσαν με επιτακτικό τρόπο την ανάγκη βαθύτερων οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών.
Το νέο μέτωπο πολιτικής σύγκρουσης την επόμενη μέρα της πανδημίας θα είναι η οικονομία και η διαχείριση του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ήδη, έχει προετοιμάσει το πεδίο για μια σκληρή ιδεολογική σύγκρουση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μάλιστα κάνει αναφορές και στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν: «Την ώρα που αλλάζει ο κόσμος, ο Μπάιντεν στηρίζει εργαζομένους και μεσαία τάξη και φορολογεί μεγάλο πλούτο, ο κ. Μητσοτάκης βγάζει από τη ναφθαλίνη του Ρίγκαν και της Θάτσερ μεταρρυθμίσεις που διαλύουν την εργασία».
Στην Κουμουνδούρου θεωρούν, ότι η κρίση της πανδημίας σε συνδυασμό με την οικονομική και κλιματική κρίση, έθεσαν με επιτακτικό τρόπο την ανάγκη βαθύτερων οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών. Τα ζητήματα της πράσινης μετάβασης, η ενίσχυση των συστημάτων υγείας παιδείας και κοινωνικής πρόνοιας και η ριζική αναθεώρηση της οικονομικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κρίσης, δοκιμάζουν τις αντιλήψεις που επικράτησαν τις τελευταίες δεκαετίες. Στον πυρήνα της παρατηρούμενης μεταστροφής βρίσκεται η αντιμετώπιση των ανισοτήτων.
Οι στενοί συνεργάτες του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης τονίζουν, την «ανάγκη αλλαγής πορείας και διαμόρφωσης πολιτικών που θα οδηγούν σε μια βιώσιμη και δίκαιη ανάκαμψη». Είναι εμφανής δηλαδή η ανάγκη για ένα εναλλακτικό μοντέλο ανάκαμψης (το οποίο διεθνώς εκφράζεται κυρίως από τις επιλογές και τις προτάσεις της κυβέρνησης Biden στις ΗΠΑ) και που σε πολλά σημεία δικαιώνει τις πάγιες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ τόσο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας όσο και παλιότερα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας. Το νέο αυτό μοντέλο έρχεται σε αντιπαράθεση με το «παλιό» μοντέλο, αυτό που επικράτησε τα τελευταίες τέσσερις δεκαετίες και το οποίο έχει αποτύχει, αλλά προωθείται εκ νέου από δυνάμεις που θέλουν τη διατήρηση του status quo και την ισχύ των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων. Η κυβέρνηση της ΝΔ, που επαναφέρει συνεχώς παλιές αποτυχημένες συνταγές ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Η Ευρώπη αντέδρασε με διαφορετικό τρόπο στην αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης σε σχέση με την προ δεκαετίας κρίση. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους (που θα αποπληρωθεί μέσω της αύξησης των ίδιων ευρωπαϊκών πόρων), προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Αν και το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης υπολείπεται σημαντικά σε μέγεθός και σε οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους συγκρινόμενο με το αντίστοιχο πρόγραμμα της κυβέρνησης Biden στις ΗΠΑ, αποτελεί ένα σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο για τις ευρωπαϊκές χώρες και ιδίως για την Ελλάδα.
Το κυριότερο ζητούμενο για τη χώρα μας είναι η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης (αλλά και του ΕΣΠΑ 2021-2027) με τρόπο που να μετασχηματίζει επιτέλους το παραγωγικό μοντέλο σε βιώσιμη και διατηρήσιμη κατεύθυνση, να διαχέει το όφελος στο σύνολο της κοινωνίας και να μειώνει τις ανισότητες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, στο πλαίσιο διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς και θεσμούς, παρουσιάζει μια εναλλακτική στρατηγική για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η στρατηγική αυτή θέτει τις βάσεις για μια διατηρήσιμη ανάπτυξη σε σταθερές βάσεις σε μεσομακροπρόθεσμο επίπεδο. Έχει στόχο την αύξηση του ΑΕΠ με τη συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας. Προωθεί τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου στην κατεύθυνση της οικονομίας της γνώσης και της αυξημένης προστιθέμενης αξίας προϊόντων και υπηρεσιών και όχι του ανταγωνισμού στη βάση μείωσης των μισθών. Προωθεί τη στήριξη και ανανέωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας σε όλο το παραγωγικό και τεχνολογικό φάσμα. Προωθεί την ρύθμιση της αγοράς εργασίας με συλλογικές συμβάσεις, ενίσχυση των μισθών, και πολύπλευρη στήριξη της εργασίας, τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα σε δίκτυα, υποδομές και υπηρεσίες βασικών αγαθών (ενέργεια, νερό), και την ενίσχυση του ενιαίου και καθολικού κοινωνικού κράτους (παιδεία, υγεία, συντάξεις, πρόνοια). Προκρίνει δικαιότερη φορολογία με μείωση της φοροδιαφυγής, και προοδευτική φορολόγηση, που θα ελαφρύνει χαμηλότερες και μεσαίες εισοδηματικές ομάδες. Το προοδευτικό μοντέλο έχει ως πρώτη προτεραιότητα τη μείωση των ανισοτήτων και της ανασφάλειας. Προσβλέπει στο συνολικό οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας, στην ανάσχεση της κλιματικής κρίσης, στην ενεργειακή δημοκρατία και στην κοινωνική συμμετοχή στην παραγωγή ενέργειας.
Αντίθετα η στρατηγική της κυβέρνησης προωθεί μια συντηρητική ατζέντα, που συγκροτείται γύρω από τέσσερα βασικά σημεία: Πρώτον, περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων με άμεσο αντίκτυπο στους μισθούς και στα δικαιώματα των εργαζομένων. Δεύτερον, ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων σε υποδομές και ενέργεια, μερική ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, των υπηρεσιών υγείας και επιλεκτικά της εκπαίδευσης. Τρίτον, συρρίκνωση των ΜμΕ επιχειρήσεων στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας και επιλογή αποκλειστικά των μεγάλων επιχειρήσεων στην πράσινη μετάβαση και στην κυκλική οικονομία. Τέταρτον, μείωση της φορολογίας για τις ευκατάστατες εισοδηματικά τάξεις και τις μεγάλες επιχειρήσεις και μεταφορά φορολογικών βαρών σε κατανάλωση και σε μικρά και μεσαία εισοδήματα, με παράλληλη μείωση των κοινωνικών δαπανών. Το μοντέλο της κυβέρνησης όχι μόνο δεν έχει στόχο τη μείωση των υφιστάμενων διευρυμένων ανισοτήτων, αλλά θα δημιουργήσει νέες και πιο βαθιές ανισότητες, την ίδια στιγμή που υπονομεύει την προοπτική της ανάπτυξης σε μεσομακροπρόθεσμο επίπεδο, όπως άλλωστε έχει συμβεί και στο παρελθόν και οδήγησε τη χώρα μας στην χρηματοπιστωτική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.
Οι 5 άξονες της εναλλακτικής στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ:
* Δίκαιη Πράσινη μετάβαση με την κοινωνία μαζί.
* Ψηφιακός Μετασχηματισμός
* Μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου: ενίσχυση της εργασίας, ενδυνάμωση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και αυοαπασχολουμένων.
* Κοινωνική συνοχή και ανθεκτικότητα.
* Περιφερειακή Συνοχή – Αναζωογόνηση πόλεων και υπαίθρου.
Παραδείγματα Μεταρρυθμίσεων και Έργων που περιλαμβάνει η εναλλακτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ
Μεταρρυθμίσεις:
* Ανάπτυξη ΑΠΕ με βάση τις αρχές της ενεργειακής δημοκρατίας και με νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. Το 1/2 των αδειών ΑΠΕ κατανέμεται σε ενεργειακές κοινότητες, σε αυτοκατανάλωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ΑΠΕ και αγρότες.
* Δημιουργία κλαδικών ταμείων (χρηματοδοτικών εργαλείων) στα πρότυπα του EquiFund από την Αναπτυξιακή Τράπεζα για επενδύσεις καινοτομίας.
* Διεύρυνση του πλαισίου προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες μορφές εργασίας (πλατφόρμες εργασίας όπου οι εργαζόμενοι εμφανίζονται ως «συνεργάτες» – τηλεργασία).
* Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και του θεσμού του οικογενειακού γιατρού, με δίκτυο 380 Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ).
Έργα:
* Εξοικονομώ κατ’ οίκον με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια. Δίνονται μεγαλύτερες επιδοτήσεις στα χαμηλότερα εισοδήματα. Ενθαρρύνονται κοινωνικά προγράμματα Δήμων ή άλλων φορέων για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Εξοικονομώ για δημόσια κτίρια όπως σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, μουσεία, κρατικά θέατρα και χώροι πολιτισμού. Εξοικονομώ για τον τουρισμό με έμφαση στην στροφή της επενδυτικής δραστηριότητας στο υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα της χώρας, και την αναζωογόνηση εγκαταλελειμμένων οικισμών και διατηρητέων κτισμάτων. Εξοικονομώ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
* Πρόγραμμα πράσινης μετάβασης για τον ενεργοβόρο τομέα της βιομηχανίας (τσιμέντα, αλουμίνιο, σιδηροβιομηχανία, νικέλιο κ.ο.κ.) .
* Ψηφιοποίηση αρχείων και διαδικασιών σε σημαντικούς τομείς της δημόσιας διοίκησης με έμφαση σε δικαιοσύνη, πολεοδομία, κτηματολόγιο, ΕΦΚΑ, ΑΑΔΕ, ΟΑΕΔ κ.α.
* Ενίσχυση της εργασίας των νέων. Ειδικά προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης για 50.000 νέους επιστήμονες διάρκειας 24 μηνών, με αυξημένες αμοιβές.
* Δημιουργία δικτύου οικιστικών μονάδων για χαμηλά εισοδήματα, δημόσιους λειτουργούς και φοιτητές σε περιοχές με έλλειψη στέγης, με αξιοποίηση και του δημόσιου κτιριακού αποθέματος.
* Χρηματοδοτικά κίνητρα για την αποκατάσταση και επανάχρηση κτιρίων με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, ιστορική και πολιτιστική αξία.
Η Εκδήλωση
Η εκδήλωση παρουσίασης των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ για μια εναλλακτική στρατηγική για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 17 Μαΐου στις 6 το απόγευμα και θα ανοίξει με ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Αλέξη Τσίπρα.
Θα ακολουθήσει τραπέζι διαλόγου, στο οποίο θα συμμετέχουν και θα παρέμβουν οι παρακάτω ομιλητές:
Τσακαλώτος Ευκλείδης (πρώην Υπουργός, Συντονιστής Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ).
Σταθάκης Γιώργος (πρώην Υπουργός , υπεύθυνος προγραμματικών θέσεων ΣΥΡΙΖΑ)
Αλμπάνης Τριαντάφυλλος (πρύτανης Παν. Ιωαννίνων)
Αρναουτάκης Σταύρος (Περιφερειάρχης Κρήτης)
Καλτσάς Γιάννης (Επικεφαλής της Διεύθυνσης για τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σε Ελλάδα και Κύπρο)
Νάντσου Θεοδότα (Διευθύντρια Περιβαλλοντικής Πολιτικής του WWF)
Ρωμανού Νατάσα (συνεργαζόμενη καθηγήτρια με το Πανεπιστήμιο Columbia και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διαστημικών Μελετών Goddard της NASA)
Στεφανόπουλος Γιώργος (Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας)
