Μετά την ομιλία του Joe Biden (που συμπλήρωσε 100 μέρες στο οβάλ γραφείο) η οποία δεν ενθουσίασε ιδιαίτερα …κοινό και κριτικούς, ίσως είναι λίγο νωρίς για συμπεράσματα, αλλά ας πούμε, ότι σηματοδοτεί μια...
προσπάθεια, να επιστρέψουν οι ΗΠΑ σε κεϋνσιανές πολιτικές, απορρίπτοντας δηλαδή το νεοφιλελευθερισμό ως κυρίαρχο οικονομικό δόγμα.Ε, άμα είσαι γεννημένος χθες, και φαντάζεσαι ότι ξαφνικά θεσμοί δεκαετιών (ακόμα και αιώνων) θα κάνουν στην άκρη για το καλό της ευρύτερης κοινωνίας και της …δημοκρατίας, μάλλον είσαι ο ιδανικός ψηφοφόρος των δυο κομμάτων.
Κατά τη γνώμη μου, ας προετοιμαζόμαστε καλύτερα για αυτά που έρχονται.
Ο λόγος δεν είναι, επειδή ο Μπάιντεν απλώς δεν είναι …Ρούσβελτ.
Ο λόγος είναι, επειδή οι ΗΠΑ (και ο κόσμος) δεν βρίσκονται πλέον στη δεκαετία του ’40 ή του ’50. Ούτε καν στη δεκαετία του ’80.
Δεν βλέπω κανένα κίνητρο για την αμερικανική (και μη) ελίτ να αλλάξει ρότα και να λυπηθεί το πόπολο. Μην είμαστε αφελείς, αν την φόβιζε η κοινωνική οργή, δεν θα ήταν ελίτ.
Τα trickle-down economics δεν θα αποσυρθούν στο ράφι και ο καπιταλισμός δεν θα γίνει πιο …φιλικός στον πολίτη και στο περιβάλλον.
Και δεν πρόκειται κανένας κυβερνητικός να σταθεί στο διάβα των entrepreneurs αυτής της χώρας.
Κανένας Πρόεδρος-μαριονέτα των πολυεθνικών.
Η χώρα δεν άλλαξε ιδιοκτησία, απλά κάνει μια μικρή ανακαίνιση στο χώρο της ρεσεψιόν.
Όλα αυτά είναι μια ψευδαίσθηση, μια οφθαλμαπάτη, ένα ταχυδακτυλουργικό τρικ, ώστε να πιστέψουμε, πως ξαφνικά ένα ολόκληρο σύστημα μας λυπήθηκε και αποφάσισε να λειτουργήσει και μια φορά για πάρτη μας.
Φυσικά, κάποια πράγματα θα βελτιωθούν, πρόσκαιρα ή προσχηματικά. Όχι σε σημαντικό βαθμό. Τόσο ώστε να μην επηρεάσουν την πραγματική οικονομία (τη Wall Street) και παράλληλα να δώσουν την εντύπωση της διαρθρωτικής αλλαγής του κατεστημένου.
Στο κάτω-κάτω, να πάρεις αύξηση στα 10 δολλάρια ή στα 15 (σούπερ ουάου) είναι οικονομικά έτη φωτός μακριά από το UBI (Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα) ή την εξασφάλιση ενός στάνταρ βιοτικού επιπέδου και την εξάλειψη της φτώχειας.
Πάλι κερδισμένοι είναι. Οι ίδιοι. Αυτοί που δεν χάνουν ποτέ. Αυτοί που έχουν εξαγοράσει προ πολλού το Κογκρέσο, τα πολιτειακά καπιτώλια και οτιδήποτε αποτελεί μηχανισμό διακυβέρνησης αυτής της χώρας.
Είναι το ίδιο αμερικάνικο όνειρο, που απλά αλλάζει συσκευασία και μας πλασάρεται ως κάτι το καινούριο. Δεν είναι.
Όλο αυτό μου μοιάζει περισσότερο σαν μια φιλική προειδοποίηση, σαν μια προτροπή να πάρουμε, ότι μας βάζουν στο τραπέζι, or else…
Και είναι φοβερό, που κάνουμε τα πάντα, να ταυτιστούμε με τους καταπιεστές μας, σε βαθμό που νομίζουμε ότι τα συμφέροντά μας ταυτίζονται και ότι όλοι αυτοί οι γραφειοκράτες μιλάνε εξ ονόματός μας.
Δεν το πιστεύουμε όλοι. Απλά αρκετοί για να συντηρείται το σύστημα.
Αν και μειώνονται συνεχώς οι εφεδρείες, καθώς η αμερικανική κοινωνία δείχνει να ξυπνάει από το λήθαργο.
Και αν δεν ξυπνήσει, τι είχαμε, τι χάσαμε.
Αυτό που άρχισε να διαφαίνεται, σε κάθε περίπτωση, είναι ότι αυτό το σύστημα στο οποίο ζούμε, χρειάζεται έναν-δυο πλανήτες ακόμα, αλλά έχει μόνο έναν.
Αυτό το αδιέξοδο δεν το αντιμετωπίζεις ούτε συνεχίζοντας όπως πριν, ούτε κάνοντας… κεϋνσιανή δίαιτα, ούτε διευρύνοντας αυτοκινητόδρομους.
Να δούμε, πόσο καιρό θα μας πάρει να καταλάβουμε, ότι η ανάπτυξη δεν είναι το φάρμακο, αλλά η ασθένεια.
Με εκτίμηση,
Άρης
Υ.Γ.1 Επ’ ευκαιρία, σε μια χρονιά που ένας ιός σάρωσε τον πλανήτη και το παγκόσμιο ΑΕΠ υποχώρησε κατά 4,5% (κάτι που είχε να συμβεί από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) υπήρχε και κάτι που αναπτύχθηκε: οι βιομηχανίες όπλων. Η ανθρωπότητα ξόδεψε πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια για όπλα, αμυντικούς εξοπλισμούς και την αστυνομία, έσπασε πάλι το ρεκόρ, προφανώς ώστε αν χρειαστεί να …βομβαρδίσει τον ιό.
Υ.Γ.2 Ιδανική ευκαιρία να ανεβάσω μεταφρασμένο ένα από τα τελευταία κείμενα του David Graeber, που γράφτηκε πέρσι με αφορμή την πανδημία, από την οποία κάτι μου λέει, ότι δεν ξεμπερδέψαμε ακόμα: «Κάποια στιγμή, τους επόμενους λίγους μήνες, θα σημάνουν το τέλος της κρίσης της πανδημίας και θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε στις άχρηστες δουλειές μας. Για πολλούς, αυτό θα είναι ανάλογο του να ξυπνάς από ένα κακό όνειρο. Τα ΜΜΕ και οι πολιτικοί σαφέστατα θα μας ενθαρρύνουν να το δούμε έτσι. Αυτό συνέβη και μετά το κραχ του 2008. Τότε υπήρχε ένα μικρό διάστημα όπου εκφράστηκαν κάποιες εύλογες απορίες: «τι είναι τα οικονομικά, τελικά», «τι είναι τα χρέη», «τι είναι το χρήμα», «είναι και αυτό χρέος;», «μήπως το χρέος είναι μια υπόσχεση;», «αν το χρήμα και το χρέος είναι υποσχέσεις που κάνουμε ο ένας στον άλλον, δεν μπορούμε κάλλιστα να κάνουμε άλλες;». Αυτό το «παράθυρο» ερωτήσεων έκλεισε σχεδόν αμέσως από όλους εκείνους που μας ζητάνε συστηματικά να μην μιλάμε, να μην σκεφτόμαστε και να επιστρέφουμε στις δουλειές μας ή, αν δεν έχουμε, να βρούμε. Την τελευταία φορά, οι περισσότεροι πέσαμε στην παγίδα. Αυτή τη φορά είναι κρίσιμο, να μην συμβεί το ίδιο. Επειδή, στην πραγματικότητα, η κρίση που μόλις ζήσαμε ήταν η αφύπνιση απ’ ένα όνειρο, μια σύγκρουση με την πραγματική υπόσταση της ανθρώπινης ζωής, η οποία μας υποδηλώνει, ότι ουσιαστικά είμαστε ένα μωσαϊκό εύθραυστων πλασμάτων που φροντίζει το ένα το άλλο, και όλοι εκείνοι που έχουν επιβαρυνθεί με τη μερίδα του λέοντος αυτής της φροντίδας (που μας κρατάνε ζωντανούς) είναι υπερφορολογημένοι, κακοπληρωμένοι, και καθημερινά ταπεινωμένοι, και αυτό σημαίνει, πως ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν κάνει απολύτως τίποτα, εκτός από το να φαντασιώνεται, να εισπράττει ενοίκια, και γενικά να στέκεται στο διάβα εκείνων που φτιάχνουν, επισκευάζουν, μετακινούν και μεταφέρουν πράγματα ή καλύπτουν τις ανάγκες άλλων έμβιων όντων. Είναι επιτακτικά αναγκαίο, να μην επιστρέψουμε πίσω σε μια κανονικότητα, όπου όλα αυτά φαντάζουν λογικά, με τον ίδιο τρόπο που φαντάζει λογικό ένα αλλόκοτο όνειρο. Τι λέτε: Γιατί δεν σταματάμε να θεωρούμε απόλυτα φυσιολογικό, ότι όσο πιο πολύ μας ωφελεί η εργασία κάποιου, τόσο πιο απίθανο είναι να πληρώνεται γι’ αυτήν. Ή να επιμένουμε ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι ο καλύτερος τρόπος να επενδύσεις στο μέλλον, ακόμα και όταν αυτές μας ενθαρρύνουν να καταστρέψουμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής στη Γη; Γιατί, αντιθέτως, όταν η τρέχουσα έκτακτη περίοδος λάβει τέλος, να μην θυμηθούμε όλα αυτά που έχουμε μάθει: πως αν η «οικονομία» όντως σημαίνει οτιδήποτε, τότε αυτό είναι να εξυπηρετούμε και να προσφέρουμε, ο ένας στον άλλον, όσα χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε (με κάθε πιθανή έννοια του όρου) και πως αυτό που λέμε «αγορά» είναι απλά ένας τρόπος καθορισμού των επιθετικών επιθυμιών των πλούσιων ανθρώπων, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι ελαφρώς άρρωστοι, και οι πιο ισχυροί εξ’ αυτών έχουν σχεδόν ολοκληρώσει τα προσχέδια για τα καταφύγια μέσα στα οποία σκέφτονται να αποδράσουν, αν συνεχίσουμε να καταπίνουμε αμάσητη την ρητορική των υπαλλήλων τους, πως όπως αυτοί, έτσι και όλοι εμείς δεν έχουμε τη στοιχειώδη λογική να κάνουμε οτιδήποτε για να αποτρέψουμε τις επερχόμενες καταστροφές. Μπορούμε αυτή τη φορά να τους αγνοήσουμε εντελώς; Το μεγαλύτερο μέρος των επαγγελμάτων και του φόρτου εργασιών μας, αυτή τη στιγμή, είναι μια οπτασία (μια φαντασίωση). Ο μόνος λόγος που υπάρχει, είναι για να νοιώθουν οι πλούσιοι καλύτερα για τους εαυτούς τους ή για να νοιώθουν οι φτωχοί άσχημα. Και αν απλά σταματούσαμε ότι κάναμε, ίσως να ήταν πιθανό να δώσουμε ένα σετ καλύτερων υποσχέσεων στους εαυτούς μας: για παράδειγμα, να δημιουργήσουμε μια «οικονομία», η οποία μας επιτρέπει να φροντίσουμε τους ανθρώπους που μας φροντίζουν». David Graeber, 1961-2020.
(Φίλε Άρη, δίνε πόνο. Άρη, εγώ μας εύχομαι καλό καλοκαίρι. Και μακριά από την …ανάπτυξη. Την αγάπη μου.)
