Την ώρα που η λέξη που κυριαρχεί απ' άκρου σ' άκρου της χώρας ως αντίδοτο στο (επαχθές) μνημόνιο είναι «ανάπτυξη», και μάλιστα με έμφαση στην περιφέρεια, το υπουργείο Εσωτερικών με τον «Καλλικράτη 2»* επιχειρεί ακριβώς....
το αντίθετο: συγκεκριμένα, με το άρθρο 22 του πολυνομοσχεδίου, μόλις έξι μήνες μετά την ανάληψη της σχετικής αρμοδιότητας από τις περιφέρειες, «επιστρέφει» στην κεντρική διαχείριση-εξουσία το βασικό εργαλείο άσκησης πολιτικής εκ μέρους τους, το ΕΣΠΑ, αναιρώντας την αναπτυξιακή στόχευση που τους έδωσε ο «Καλλικράτης»· και επί της ουσίας, ακυρώνει το ρόλο τους.
Το γεγονός έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις κυρίως από τους περιφερειάρχες (αλλά και από τους δημάρχους που σε συνεργασία με τους αιρετούς του β΄βαθμού προσβλέπουν σ' ένα αναπτυξιακό εργαλείο και για το δικό τους τόπο). Χαρακτηριστική των αντιδράσεων είναι η δήλωση στην aftodioikisi.gr του β' αντιπροέδρου της ΕΝΠΕ και περιφερειάρχη Θεσσαλία Κώστα Αγοραστού: «Δε θα περάσει». (Το θέμα του ΕΣΠΑ, μεταξύ άλλων ζητημάτων του «Καλλικράτη 2», θα βρεθεί στο επίκεντρο της συνεδρίασης της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΝΠΕ, σήμερα στις 9 το πρωί).
ΕΣΠΑ: Επιστροφή στις Αποκεντρωμένες
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 22 του «Καλλικράτη 2», δημιουργείται σε κάθε αποκεντρωμένη διοίκηση ένα ταμείο νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου «με την επωνυμία "Ταμείο Αποκεντρωμένης Διοίκησης...", το οποίο φέρει το όνομα της οικείας αποκεντρωμένης διοίκησης και εποπτεύεται από τον υπουργό Εσωτερικών» (παρ. 1).
Σκοπός και αρμοδιότητες του Ταμείου Αποκεντρωμένης Διοίκησης είναι, μεταξύ, άλλων και «η διαχείριση πιστώσεων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, χρηματοδοτήσεων φορέων του δημόσιου τομέα και άλλων νομικών προσώπων, χρηματοδοτήσεων προερχομένων από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών και λοιπών φορέων του εξωτερικού, οι οποίες αφορούν αναπτυξιακά προγράμματα στους τομείς αρμοδιότητας των αποκεντρωμένων διοικήσεων» (παρ. 2α).
Όσον αφορά στους πόρους, ανάμεσα στα άλλα, θα προέρχονται από «ποσοστό από τις χρηματοδοτήσεις τις οποίες διαχειρίζεται και το οποίο προσδιορίζεται με απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (παρ. 3α) και έσοδα από τη συμμετοχή σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (παρ. 3γ).
Μήνυμα πανικού από τον «Καλλικράτη 2»
Δηκτικός ως προς το συγκεκριμένο θέμα, τα ταμεία των αποκεντρωμένων διοικήσεων και τους πόρους τους (μεταξύ των οποίων και το ΕΣΠΑ) είναι ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, δηλώντας χαρακτηριστικά στην aftodioikisi.gr: «Αυτό είναι απαράδεκτο. Μια κυβέρνηση που έκανε τον "Καλλικράτη", τώρα στρέφεται εναντίον του "παιδιού" της, εναντίον του "δημιουργήματός" της».
«Εκπέμπει αρνητικό μήνυμα στους ευρωπαίους εταίρους μας. Τη στιγμή μια αλλαγή και καυχόμαστε για αυτό, και αναφέρομαι στο ΕΣΠΑ, τη στιγμή που υπήρξε μεγαλύτερη απορροφητικότητα και ανάπτυξη, τώρα πάει να αλλάξει πάλι αυτή η εικόνα. Αυτό δημιουργεί μια εικόνα έλλειψης σοβαρότητας και εμπιστοσύνης. Το μήνυμα που εκπέμπει είναι αυτό του πανικού», προσθέτει.
Όπως, επίσης, σημειώνει ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, «στον "Καλλικράτη 2" υπάρχουν αρρυθμίες που συγκρούονται με τον "Καλλικράτη", νόμο με τον οποίο έχουμε πορευθεί μέχρι σήμερα, όπως για παράδειγμα το άρθρο που αναφέρεται στις αναπτυξιακές εταιρείες».
Πάντως, μετά τα μηνύματα που στάλθηκαν από περιφερειάρχες (αλλά και δημάρχους) προς την πλατεία Κλαυθμώνος, σύμφωνα με πληροφορίες της aftodioikisi.gr, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών πρόκειται να προχωρήσει σε διορθωτικές κινήσεις. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ναι μεν το ταμείο θα συνεχίσει να υπάρχει, ωστόσο, η εξάσφαλιση και η διάθεση των πόρων του θα περιορίζονται αποκλειστικά σε θέματα που χειρίζονται οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, όπως, για παράδειγμα, η μετανάστευση και τα δάση.
Περιφερειακές (γνωμοδοτικές) επιτροπές
Αρνητική και για τη λειτουργία των περιφερειών είναι κατά τον Κ. Αγοραστό και οι περιφερειακές επιτροπές, με γνωμοδοτικό χαρακτήρα, τις οποίες δημιουργεί ο «Καλλικράτης 2» (άρθρο 3, παρ. 1) και οι οποίες επεξεργάζονται προτάσεις και γνωμοδοτούν για θέματα στα οποία πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις στο περιφερειακό συμβούλιο, στην οικονομική επιτροπή και στις λοιπές διοικητικές επιτροπές της περιφέρειας (άρθρο 3, παρ. 2).
«Δεν τη θέλουν και οι ίδιοι οι αντιπεριφερειάρχες μου», υπογραμμίζει στην aftodioikisi.gr, και εξηγεί: «Αυτή η επιτροπή είναι σαν να θέλεις να δημιουργήσεις έναν "κοινωνικό ενδοπεριφερειακό αυτοματισμό". Προσπαθούμε να ενώσουμε τις περιφέρειες και να τις κάνουμε αποτελεσματικές και δυνατές, και τώρα έρχονται με τον "Καλλικράτη 2" να κάνουν επιτροπές που θα συνεδριάζουν ξεχωριστά κτλ. Αυτό είναι μια διαδικασία χρονοβόρα, δημιουργεί τεράστια γραφειοκρατική διαδικασία, η οποία -εντέλει- είναι κατά της ανάπτυξης αλλά και κοστοβόρα. Σε μια εποχή που πρέπει να έχουμε ένα μικρό ευέλικτο κράτος, η κυβέρνηση πάει και δημιουργεί μεγάλος δομές κοστοβόρες».
Να καταργηθούν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις
Ο Κ. Αγοραστός, αναφερόμενος στην περιφέρειά του, υπογραμμίζει στην aftodioikisi.gr: «Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας κάναμε μια ανατροπή, θετική ανατροπή των πραγμάτων. Δώσαμε άλλο μήνυμα: στις επενδύσεις, ξεμπλοκάραμε έργα, πόρους, μειώσαμε τις λειτουργικές δαπάνες, εξορθολογίσαμε τα πράγματα. Τώρα τι πάνε να κάνουν; Και πού έχει περισσότερο εμπιστοσύνη ένας πολίτης; Στο διορισμένο ή στον αιρετό του, αυτόν με τον οποίο έρχεται σε επαφή καθημερινά και ξέρει τα προβλήματά του;»
Είναι, δε, ξεκάθαρος στις δηλώσεις του στην aftodioikisi.gr, αναφορικά με τη λειτουργία των αποκεντρωμένων διοικήσεων: «Να καταργηθούν άμεσα. Να δοθεί το δασαρχείο εκεί που πρέπει να δοθεί, στο υπουργείο με ένα γενικό γραμματέα, όπως ήταν πάντα, να δοθεί το περιβάλλον στις αιρετές περιφέρειες, και να δοθούν όλα τα άλλα στους δήμους, όπως ήταν. Πρέπει να σπάσει ο "φαύλος κύκλος" της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων και να πάψει η ασφαλιστική δικλείδα του «αποφασίζουμε τρεις», αλλά κανείς δεν είναι υπεύθυνος, με αποτέλεσμα να πετάει ο ένας στον άλλον το "μπαλάκι" των ευθυνών».
