Αρθρο Του Πάνου Τριγάζη*
Τον «κώδωνα του κινδύνου» κρούει ο ΟΗΕ για τις πολιτικές λιτότητας ως απάντηση στην κρίση, με την ετήσια έκθεση «Παγκόσμια Κοινωνική Κατάσταση 2011», που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα (22/6/2011).
«Η Παγκόσμια Κοινωνική Κρίση» είναι...
ο τίτλος της έκθεσης, που συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων (DESA) του διεθνούς οργανισμού.
«Τα αυξανόμενα επίπεδα φτώχειας, πείνας και ανεργίας λόγω της παγκόσμιας κρίσης θα συνεχίσουν να επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπων σε πολλές αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες τα επόμενα χρόνια», εκτιμά η έκθεση.
Επισημαίνεται ότι, σε εξέλιξη βρίσκεται μια «παγκόσμια χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική κρίση», που συχνά αναφέρεται ως «Μεγάλη Υφεση» (Great Recession).
Μιλάει η έκθεση για «κρίση απασχόλησης». «Κυρίαρχη κοινωνική επίπτωση της κρίσης στις αναπτυγμένες οικονομίες» χαρακτηρίζεται η ανεργία. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι οι άνεργοι εκτοξεύθηκαν στα 205 εκατ. παγκοσμίως το 2009 από 178 εκατ. το 2007, με την ανοδική τάση να συνεχίζεται αμείωτη το 2010 και το 2011. Προσθέτει ότι το μερίδιο της «δομικής» ή μακροχρόνιας ανεργίας αυξήθηκε σημαντικά στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες από το 2007.
Επίσης, αναφέρεται ότι, η κρίση πρόσθεσε από 47 έως 84 εκατ. ανθρώπους στην ακραία φτώχεια, σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις. Ακόμα ότι μόνο το 2008 η διατροφική κρίση δημιούργησε περίπου 130-155 εκατ. φτωχούς.
Εντυπωσιάζει -αν και δεν εκπλήσσει- το γεγονός, ότι άνθρωποι που ζουν στην πείνα ξεπέρασαν το 1 δισ. το 2009, ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί ποτέ.
Επεκτεινόμενη στις συνέπειες, η έκθεση τονίζει ότι «η φτώχεια και η ανεργία συνοδεύονται από αύξηση της εγκληματικότητας, της ενδοοικογενειακής βίας, της χρήσης ναρκωτικών και από ψυχικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψης και των αυτοκτονιών».
Από μια έκθεση για τις επιπτώσεις της κρίσης δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η Ελλάδα.
«Μέτρα λιτότητας - αναφέρεται - ως απάντηση στο υψηλό κρατικό χρέος σε μερικές αναπτυγμένες οικονομίες, όπως της Ισπανίας και της Ελλάδας, όχι μόνο απειλούν την απασχόληση στον κοινωνικό τομέα και στις κοινωνικές δαπάνες, αλλά κάνουν την ανάκαμψη πιο αβέβαιη και εύθραυστη». Ηπιο αλλά σαφές το μήνυμα.
Αλλη σημαντική διαπίστωση της έκθεσης είναι, ότι αναδεικνύει ως μία από τις κύριες αιτίες της κρίσης τις εισοδηματικές ανισότητες. Μιλάει για «μαζική συσσώρευση πλούτου», αναφέροντας ως παράδειγμα τις ΗΠΑ, όπου στα μέσα του '70 στο πλουσιότερο 1% του πληθυσμού της χώρας αναλογούσε το 8% του ΑΕΠ, ενώ το 2000 το μερίδιο της ίδιας πληθυσμιακής ομάδας στο ΑΕΠ διπλασιάστηκε. Αντίθετα, το εισόδημα του κατώτερου 90% του πληθυσμού μειώθηκε από 65,4% το 1980 στο 51,8% το 2008.
Υπογραμμίζοντας την ανάγκη της κοινωνικής προστασίας, προχωρεί στην επισήμανση ότι «οι χώρες που διαθέτουν συστήματα κοινωνικής προστασίας, μπορούν καλύτερα να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις των σοκ και να συγκρατήσουν ανθρώπους από το να βυθιστούν περισσότερο στη φτώχεια».
Ωστόσο, συμπληρώνει ότι, περισσότερο από το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν απολαμβάνουν κοινωνικές εγγυήσεις, που θα τους επέτρεπε να αντεπεξέλθουν σε κινδύνους στη διαβίωσή τους.
Προειδοποιεί, επίσης, ότι αν επικρατήσει η επιλογή της μείωσης των κοινωνικών δαπανών στις συνθήκες της κρίσης, η κατάσταση που θα προκύψει είναι πιθανό να επιδεινώσει και να παρατείνει τις αρνητικές της επιπτώσεις. Επομένως, ζητεί «οι κοινωνικές επενδύσεις να πάρουν προτεραιότητα στις στρατηγικές ανάκαμψης και στις πολιτικές ανάπτυξης», προσθέτοντας ότι η κοινωνική προστασία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν προσωρινό μέτρο απάντησης στην κρίση, αλλά ως «διαρκής επένδυση για την προώθηση αειφόρου, σφαιρικής και δίκαιης οικονομικής ανάπτυξης».
Συνεπώς, η πρόταση του ΟΗΕ είναι επενδύσεις στην κοινωνική ανάπτυξη για την έξοδο από την κρίση.
«Η πλήρης και παραγωγική απασχόληση και η αξιοπρεπής δουλειά για όλους» χαρακτηρίζονται «κρίσιμης σημασίας» για την εξάλειψη της φτώχειας και την επίτευξη των «αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας σ' όλο τον κόσμο».
* Υπεύθυνος του τμήματος εξωτερικής πολιτικής του ΣΥΝ
ΠΗΓΗ: enet.gr
