Όταν ανακοινώθηκε ο ανασχηματισμός ένας συνάδελφος από μεγάλο τηλεοπτικό κανάλι των ΗΠΑ μου τηλεφώνησε και μου είπε: «Καλά τρελάθηκε ο Παπανδρέου; Έβαλε υπουργό Οικονομικών ένα καθηγητή Νομικής;»
Η εκτίμηση αυτή είναι κατά την άποψη μου απλοϊκή. Διότι παρά το γεγονός... ότι ο κ. Βενιζέλος είναι νομικός, έχει αδιαμφισβήτητα ορισμένα σοβαρά πλεονεκτήματα.
Το πρώτο μεγάλο πλεονέκτημα είναι, ότι ως νομικός κατανοεί τον βασικό ρόλο που παίζει η ύπαρξη ενός κράτους δικαίου, ως προϋπόθεση για την λειτουργία της οικονομίας της αγοράς. Όσο συνεχίζεται η τεράστια διαφθορά στον κρατικό τομέα, όσο επικρατεί η ανομία σε όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής, όσο οι συντεχνίες θα συνεχίζουν να τρομοκρατούν τις επιχειρήσεις, τόσο θα απομακρύνεται οποιαδήποτε προοπτική για ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα.
Το δεύτερο μεγάλο πλεονέκτημα του ως νομικός είναι, ότι κατανοεί ότι όταν βάλεις την υπογραφή σου σε μια συμφωνία που προβλέπει ότι την λήψη ορισμένων μέτρων, θα πρέπει να την τηρήσεις. Σε αυτό διαφέρει ουσιαστικά από μια μεγάλη μερίδα στελεχών του κόμματός του καθώς και συμπατριωτών του, που βλέπουν την υπογραφή απλά ως ένα μέσο για να «τα πάρουμε από τους κουτόφραγκους».
Το τρίτο του πλεονέκτημα είναι, ότι θεωρεί πως οι μεγάλες οικονομικές ανισότητες σε μια κοινωνία αποτελούν ένα πρόβλημα. Σε αυτή του την άποψη συνεχίζει την παράδοση τόσο του Αντάμ Σμιθ όσο και μεταγενέστερων σοσιαλδημοκρατών διανοητών.
Το τέταρτο και ίσως μεγαλύτερο πλεονέκτημα του από την σκοπιά ενός φιλελεύθερου είναι η ευφυΐα του. Όπως είναι γνωστό ο φιλελευθερισμός ποτέ δεν ενστερνίσθηκε την χριστιανοσοσιαλιστική άποψη που εξυμνεί τους «πτωχούς τω πνεύματι».
Από την άλλη πλευρά, στα μάτια ενός φιλελεύθερου, ο νέος υπουργός Οικονομικών έχει και ελαττώματα:
Το πρώτο σημαντικό του ελάττωμα είναι, ότι δεν αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στο κράτος ως το κήρυγμα μιας τζιχάντ εναντίον των συντεχνιών του δημοσίου που χρόνια τώρα λυμαίνονται την υπεραξία του εργαζομένου στον ιδιωτικό τομέα και τις αποταμιεύσεις των Ευρωπαίων φορολογούμενων.
Ποτέ μου δεν τον άκουσα να διαμαρτυρηθεί για τα πανεπιστήμια που έχουν γίνει μηχανές παραγωγής πτυχίων, για τις χρεωκοπημένες ΔΕΚΟ που απλά υπάρχουν για να στέλνουν τους εργατοπατέρες σε ταξιδάκια στις Μπαχάμες, για τα προνόμια των διαφόρων επαγγελματικών ομάδων ή για το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι πάτος στην Ευρώπη στην ανταγωνιστικότητα.
Ούτε τον άκουσα ποτέ να ζητάει την εισαγωγή του ανταγωνισμού στο δημόσιο, την κατάργηση της μονιμότητας και το μαζικό outsourcing διαφόρων υπηρεσιών (όπως π.χ. την συλλογή φόρων) που μπορούν να κάνουν πολύ καλύτερα ιδιωτικές εταιρείες.
Αντίθετα, όλες του οι προτάσεις έχουν ως κοινό παρανομαστή την διατήρηση λεπτών ισορροπιών, που σημαίνει σε τελική ανάλυση την διαιώνιση του στάτους κβο.
Το δεύτερο σημαντικό του ελάττωμα είναι, ότι το αφήγημά του παραπέμπει πλέον σε περασμένες εποχές, σε μια Ελλάδα που φεύγει και όχι στην Ελλάδα που έρχεται.
Η Ελλάδα που έρχεται είναι μια χώρα όπου ο χώρος εργασίας αλλάζει καθημερινά - την μια είναι το Starbucks, την άλλη το αεροπλάνο με το οποίο ταξιδεύεις, την τρίτη η παραλία στην οποία πίνεις τον καφέ σου. Το μόνο που δεν αλλάζει είναι το laptop σου.
Είναι μια χώρα όπου τα «μέσα παραγωγής» βρίσκονται στα «σύννεφα» του κυβερνοχώρου και όπου το πιο σημαντικό ιδιοκτησιακό στοιχείο κάθε ατόμου, είναι οι ιδέες που κουβαλάει στο κεφάλι του.
Είναι τέλος μια χώρα όπου η έννοια του «εργατικού ωραρίου» δεν έχει πλέον απολύτως κανένα νόημα, όπως δεν έχει πια νόημα και η έννοια του «σταθερού μισθού».
Για αυτή την Ελλάδα ο κ.Βενιζέλος δεν έχει πει απολύτως τίποτα.
Εν κατακλείδι, για ένα φιλελεύθερο, η τοποθέτηση του κ. Βενιζέλου στο υπουργείο Οικονομικών ίσως να μην ήταν η άριστη επιλογή.
Ομως, ο άνθρωπος αδιαμφισβήτητα είναι μερικούς αιώνες φωτός μπροστα, σε σχέση με οτιδήποτε έχει να παρουσιάσει η Νέα Δημοκρατία στον αντίστοιχο χώρο.
ΠΗΓΗ: protagon.gr