Δύο σκίτσα κοσμούν τις σελίδες 8 και 9 του βιβλίου της Εvelyn Fox Κeller με τίτλο «Τhe mirage of a space- Βetween nature and nutrure» (η ψευδαίσθηση χάσματος ανάμεσα στη φύση και την ανατροφή).
Στο ένα, δύο παιδάκια που κρατούν ισάριθμες μάνικες ρίχνουν νερό μέσα σε έναν κουβά και η λεζάντα μάς πληροφορεί, ότι τελικά ο μικρός Μπίλι θα έχει γεμίσει το 40% του κουβά, ενώ η μεγαλύτερή του Σούζη θα έχει συμβάλει κατά 60% στην πλήρωση του εν λόγω δοχείου. Στο...
σκίτσο της διπλανής σελίδας τα δύο παιδιά φέρονται να ξαναγεμίζουν τον κουβά. Μόνο που αυτή τη φορά ο Μπίλι ανοίγει τη βρύση, ενώ η Σούζη κρατά τη μία και μοναδική μάνικα που χρησιμοποιείται.
Είναι προφανές ότι στη δεύτερη περίπτωση είναι αδύνατον να υπολογιστεί επακριβώς η συμβολή του κάθε παιδιού στην πλήρωση του κουβά. Και ακόμη περισσότερο το ερώτημα του επιμερισμού στερείται νοήματος!
Τίποτε δεν θα μπορούσε να απεικονίσει καλύτερα την κεντρική ιδέα του βιβλίου της Κeller, ομότιμης καθηγήτριας της Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης.
Αυτό που η έγκριτη φιλόσοφος και συγγραφέας πραγματεύεται στο πόνημά της, είναι το παράδοξο της εμμένουσας αντίληψης, ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ της φύσης και της ανατροφής σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη ανάπτυξη και συμπεριφορά.
Εν ολίγοις, πώς συμβαίνει ενώ γνωρίζουμε ότι τα γονίδια και η ανατροφή «ρίχνουν νερό στον ίδιο κουβά» σε ό,τι αφορά τη δημιουργία των ανθρώπων, να επιμένουμε ακόμη να αναζητούμε τα ποσοστά της συνεισφοράς τους σε οτιδήποτε;
Πού καταλήγει; Στο ότι η υποτιθέμενη αντίθεση ανάμεσα στη φύση και την ανατροφή (η οποία πολύ όμορφα δίνεται με το ερώτημα «κληροδοτούν οι γονείς γονίδια εξυπνάδας στα παιδιά τους ή κληροδοτούν βιβλία;») δεν είναι παρά προϊόν της αγγλοσαξονικής παιδείας και γλώσσας και δεν έχει ούτε ενάμιση αιώνα ζωής (Francis Galton, 1874).
Οσο για την επιμονή με την οποία επανερχόμαστε σε ερωτήματα αυτού του είδους, η Κeller υποστηρίζει πως μια σειρά από παράγοντες μας εμποδίζουν να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας πόσο στερείται νοήματος η διαμάχη φύσης-ανατροφής. (Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας από τους παράγοντες είναι η γλώσσα που χρησιμοποιούν οι γενετιστές.)
