7 Σεπ 2020

Ο «εσωτερικός μονόλογος» της Κατερίνας Ατσόγλου



 Της Eιρήνης Βεργοπούλου

*Μεταγραφή από την παρουσίαση που έγινε στο ‘Πόλις’ καφέ, στις 26  Ιανουαρίου 2020]

Η φίλτατη ποιήτρια Κατερίνα Ατσόγλου κάνει την πρώτη της εκδοτική εμφάνιση με τη συλλογή της «Συμβολισμοί» από τις εκδόσεις «Βακχικόν» εφέτος..


περιλαμβάνοντας εντός της αρκετά από τα ποιήματα  τα οποία τα τελευταία χρόνια μοιράζεται με τους διαδικτυακούς της φίλους στον τοίχο της στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Και είναι χαρά και συγκίνηση μου να τοποθετηθώ και εγώ πάνω στη συλλογή, ανταποκρινόμενη στην ευγενική της πρόσκληση, πόσο μάλλον δίπλα στους άξιους συνομιλητές στην παρουσίαση, δηλαδή τον σπουδαίο ποιητή Κωνσταντίνο Λουκόπουλο, την ευρυμαθή φιλόλογο Κούλα Κρυσταλλίδου και στον διανοούμενο συγγραφέα Πάνο Αντωνόπουλο.
Οι στίχοι της κυρίας Ατσόγλου έχουν δικαίως κερδίσει την αγάπη πολλών αναγνωστών σύγχρονης ποίησης. Με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ερίνα Εσπιρίτου , έχει καταθέσει μια σειρά από μονολόγους, διαλόγους, και μονόπρακτα θα έλεγα, μέσω από την ποιητική πλατφόρμα, που ανταποκρίνονται στις αγωνίες και τα διλήμματα της τωρινής γυναίκας και πολίτη, αλλά ταυτόχρονα και σε θεμελιώδεις απορίες και ανησυχίες που εσαεί ενυπάρχουν μέσα μας.
-Στα ποιήματα της ακούμε τη φωνή μιας γυναίκας που στοχάζεται, απευθυνόμενη με απορίες ή και ρητορικές ερωτήσεις προς άλλα πρόσωπα, τα οποία κατά περίσταση μπορεί να είναι ο εραστής, ο σύντροφος, ο συνοδοιπόρος, ο ίδιος ο αναγνώστης, όλα μαζί. Τα λόγια της Ερίνας μέσα στα ποιήματα της τα προσλαμβάνω προσωπικά  ως ένα είδος «εσωτερικού μονόλογου», όπως λέμε στη λογοτεχνία, έναν “interior monologue”, που από τότε που τον εισήγαγε ο Τζόϋς στον  «Οδυσσέα» του με τον θρυλικό εσωτερικό μονόλογο της Μόλλυ Μπλουμ, παραμένει -θαρρώ- κυρίως γυναικεία υπόθεση. Αυτοί οι στοχασμοί και αναστοχασμοί που κυκλικά επαναλαμβάνονται και στην γραφή της Ερίνας είναι και παλαιόθεν αγωνίες της γυναικείας φύσης, αλλά και πολύ σύγχρονες συνάμα.

Ποια η ταυτότητα της γράφοντος; Η Ερίνα-δημιουργός λοιπόν είναι μια σύγχρονη γυναίκα, μητέρα, εργαζόμενη, μέσα στο σήμερα, η οποία μάχεται και μας μεταφέρει μέσα από ποιήματα –μονολόγους, τις αγωνίες της: για την ύπαρξη, για τη συναισθηματική και κυριολεκτική επιβίωση, για την ανάγκη της έκφρασης , πράττοντας έτσι ως μονάδα μέσα στο άπειρο σύνολο,  ενταγμένη τους ταραχώδεις καιρούς μας.



Τα ποιήματα της Ερίνας έχουν βαθιά ενσυναίσθηση, κάτι που τη χαρακτηρίζει και ως άνθρωπο, και ήθος, επίσης ένα βασικό χαρακτηριστικό της, που περνάει στο εκφραστικό της στιλ. Τα ποιήματα είναι έντονα, αλλά δεν κραυγάζουν : κυρίως επισημαίνουν. Οι κοινές μας αγωνίες «ακούγονται» σε αυτά, για τον αμείλικτο χρόνο, τη φθορά, τη ματαίωση, το ημιτελές ή και ανεκπλήρωτο ή φρούδο του έρωτα. Ο τόνος ποικίλει, μπορεί να είναι από στοχαστικός ή φοβισμένος και απαισιόδοξος, αλλά σε άλλα σημεία δυναμικός και έντονα ερωτικός.

Συχνά τα ποιήματα της, κυρίως αυτά που περιγράφουν τις στιγμές και τους νοητούς διαλόγους ενός ζευγαριού, είναι κατά τη γνώμη μου σαν κινηματογραφικές σκηνές. Μπορώ να πω μου φέρνουν στο νου «μπεργκμανικές» στιγμές, από ταινίες του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν δηλαδή, με έντονα πάθη, συναισθήματα και ραγίσματα, κάτω από ένα σχεδόν σκανδιναβικό μούχρωμα. Θα μπορούσαν να είναι ακόμα και πολύ μικρά θεατρικά , για έναν ή δυο ρόλους.

Άλλες στιγμές ωστόσο, ο λόγος γίνεται πιο αιχμηρός και σαρκαστικός, ανάλογα το εκάστοτε ποίημα.

Το σύνολο των ποιημάτων της συλλογής της Ερίνας, των ποιημάτων με τις τόσες διαφορετικές  ψυχικές και νοητικές «αφετηρίες», το διατρέχει εν τέλει μια συνεχής προσπάθεια ενδοσκόπησης και ανακάλυψης του Εγώ αλλά και των μηχανισμών με τους οποίους θα ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της ζωής. Σε όλες αυτές τις διαδρομές, από την αρχή ως το τέλος, αυτό που τα συγκρατεί και συνδυάζει μέσα στο σύνολο της θεματολογίας τους, είναι η ίδια η ποίηση: ο λόγος, οι λέξεις, η γραφή  ως το βασικότερο όπλο για αυτήν , αλλά και για εμάς τους αναγνώστες.

Η γραφή, αέναα για τον άνθρωπο, ένα μέσο ύπαρξης, ίασης, έκφρασης και λύτρωσης.