20 Σεπ 2020

Ο «πόλεμος της μάσκας» 100 χρόνια πριν -Πώς η Ελλάδα είχε αντιμετωπίσει την πανδημία της ισπανικής γρίπης (φωτογραφίες)

 


Η φοβερή πανδημία της ισπανικής γρίπης (1918-20) που προκάλεσε 50 εκατομμύρια και πλέον νεκρούς,
έφερε για πρώτη φορά στο προσκήνιο, τη... χρήση της μάσκας ως μέτρο προστασίας έναντι του θανατηφόρου ιού. 
Και τότε, όπως και σήμερα, σε περιόδους και τόπους έξαρσης, η μάσκα ήταν υποχρεωτική. Και τότε, όπως και σήμερα, υπήρχαν οι αρνητές της μάσκας. Η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Σε μία σπάνια φωτογραφία από την Καλιφόρνια του 1918, αστυνομικός έχει σταματήσει ένα ζευγάρι στο δρόμο. Ο άντρας φοράει μάσκα, αλλά η γυναίκα όχι. 

Ο αστυνομικός φαίνεται να της λέει «Γιατί δεν φοράς μάσκα;».



Άνδρες και γυναίκες με λευκές μάσκες στην διάρκεια της πανδημίας στην Καλιφόρνια του 1918.


Το πρόστιμο για τους παραβάτες ήταν 10 δολάρια ή 10 μέρες φυλάκιση.





Το San Francisco ήταν μία από τις πόλεις που είχε χτυπηθεί περισσότερο από τον φονικό ιό της λεγόμενης ισπανικής γρίπης. Στις 22 Οκτωβρίου 1918, ο Δήμαρχος της πόλης James Rolph, ανακοίνωσε την υποχρεωτική χρήση της μάσκας.

Υπήρξαν τότε και αυτοί που αρνήθηκαν να φορέσουν μάσκα. Στις εφημερίδες της εποχής, καταγράφεται η δράση της οργάνωσης Anti-Mask League που στις 25 Ιανουαρίου 1919 κάλεσε σε Συνάντηση Κατά της Μάσκας. Τα μέλη και οι υποστηρικτές της οργάνωσης ισχυρίζονταν ότι δεν υπήρχε επιστημονική τεκμηρίωση ως προς την προστασία που φέρνει η μάσκα, ότι η χρήση της ίσως ήταν επικίνδυνη και ότι ο εξαναγκασμός αποτελούσε καταπάτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων.


Χιλιάδες οι νεκροί στην Ελλάδα από την ισπανική γρίπη

Στην διάρκεια της πανδημίας, στην Αθήνα 1.668 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και στη Θεσσαλονίκη 5.284 (Κοπανάρης Φ. Η δημόσια υγεία εν Ελλάδι, τύποις Χρ. Χρονόπουλου. 1933).Πολλοί θάνατοι σημειώθηκαν επίσης στην Πάτρα, στα Γρεβενά στα Τρίκαλα και σε άλλα μέρη της χώρας. Τα θύματα, εκτός από τα παιδιά έως πέντε ετών, ήταν κυρίως άνδρες μεγαλύτεροι των δεκαπέντε ετών, ιδίως ανάμεσα είκοσι πέντε και σαράντα ετών, που ήταν στρατιώτες και αξιωματικοί ή προέρχονταν από λαϊκά στρώματα. Οι πυκνοκατοικημένες λαϊκές συνοικίες της πρωτεύουσας, κατέγραψαν τα περισσότερα θύματα, αλλά ο ιός δεν εξαίρεσε καμιά συνοικία.




Και οι «θαυματουργές» ενέσεις σουμπλιμέ που κατέληξαν... επιβλαβείς

Στις 24 Οκτωβρίου 1918 ο κόσμος πανηγύρισε από την «σωτήρια είδηση» που διάβασε στις εφημερίδες: «Βιενναίος καθηγητής ανεκάλυψεν το φάρμακον της γρίπης!»



Αναλυτικότερα, η είδηση ανέφερε:


«Το Υπουργείον των Εξωτερικών διεβίβασεν χθες την νύκταν εις το Υπουργείον των Εσωτερικών εξόχως ενδιαφέρον τηλεγράφημα εκ Βέρνης, διά του οποίου αγγέλλεται, ότι ο εκ Βιέννης καθηγητής Σάϊλερ ανεκάλυψεν, ότι αιτία της γρίπης είνε στρεπτόκοκκος, όστις καταστρέφεται ασφαλώς, με ενέσεις διαλύσεως άχνης υδραργύρου (σουμπλιμέ).

Το τηλεγράφημα, επίσης, αναφέρει, ότι διά των ενέσεων τούτων η θνησιμότης ήτις ανήρχετο εις 80% επί των προσβαλλομένων, κατήλθεν εις το μηδέν, τουτέστιν επιτυγχάνεται πλήρης ίασις».

(ΕΜΠΡΟΣ 24 Οκτ 1918)


Δυστυχώς οι ενέσεις σουμπλιμέ, αποδείχτηκαν γρήγορα όχι μόνο αναποτελεσματικές ως προς τη νόσο, αλλά και επιβλαβείς στην υγεία.


Πάντως, η ισπανική γρίπη στην Ελλάδα έχασε την έντασή της τον Δεκέμβριο του 1918. Η πατρίδα μας, μαζί με άλλες χώρες, όπως η γειτονική Βουλγαρία, δεν γνώρισε επανάκαμψη της επιδημίας στις αρχές του 1919, όπως για παράδειγμα συνέβη στις ΗΠΑ.