7 Ιουν 2020

Το καλοκαίρι της τριπλής κρίσης


Νικόλ Λειβαδάρη

Στον, μετά πανδημίας, πολιτικό σχεδιασμό του Μαξίμου δύο είναι τα στοιχεία, που προσμετρώνται ως «στρατηγικά assets» για την κυβέρνηση:  Το ευρωπαϊκό χρήμα από το Ταμείο Ανάκαμψης και η πολιτική εφεδρεία των πρόωρων εκλογών. 


Στους υπολογισμούς του κυβερνητικού επιτελείου το καλό σενάριο λέει, πως, είτε το ευρωπαϊκό οικονομικό πακέτο κλείσει στα 750 δις που προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν, είτε μειωθεί κατά τι, η Ελλάδα θα βρεθεί από τις αρχές του επόμενου χρόνου με μια «προοπτική» διαθεσίμων σε ορίζοντα πενταετίας, που θα ξεπερνά τα 50 δις ευρώ. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνουν τα 22,5 + 9 δις του Ταμείου ανάκαμψης, επιπλέον κονδύλια άνω των 15 δις συνδυαστικά από το ΕΣΠΑ και το πρόγραμμα SURE, και περίπου άλλα 5 δις από τις αγροτικές ενισχύσεις και τις μοχλεύσεις μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Προσθέτοντας και τον δανεισμό από τις αγορές, θεωρούν, ότι η κυβέρνηση θα έχει, από το 2021, την δυνατότητα να διαχειρίζεται ετησίως κονδύλια της τάξης των 10 με 12 δις.
Σε πολιτικούς όρους αυτό σημαίνει, πως η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα μπορεί να μοιράσει «ζεστό» χρήμα, κρατώντας τη βασική δύναμη πυρός του ταμείου για τον εκλογικό χρόνο που η ίδια θα επιλέξει. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος, που πάγωσαν τα σενάρια για υπερ-πρόωρες εκλογές μέσα στο καλοκαίρι προς κεφαλαιοποίηση του δημοσκοπικού ρεύματος (αυτός είναι ο λόγος, που ακόμη και οι εισηγήσεις για εκλογές το φθινόπωρο τελούν πλέον υπό επανεξέταση).

Η εικόνα αυτή όμως είναι μόνον η… ειδυλιακή πλευρά του πολιτικού κάδρου. Και για να φθάσει εκεί η κυβέρνηση (για την ακρίβεια, για να φθάσει αλώβητη έως το τέλος του χρόνου) θα πρέπει να υπερβεί ένα εξάμηνο τριπλής και, απρόβλεπτης στην έκβασή της, κρίσης: Πρόκειται για την τριπλή οικονομική, υγειονομική και γεωπολιτική κρίση.

Στην οικονομία, η ύφεση στο πρώτο τρίμηνο έφθασε στο 0,9% συμπεριλαμβάνοντας μόλις τις 15 μέρες καραντίνας του Μαρτίου. Η πρόβλεψη της Κομισιόν την ανεβάζει στο 10% έως το τέλος του έτους, οι εκτιμήσεις για την ανεργία ξεπερνούν ακόμη και το 20%, και σύμφωνα με την μελέτη του ΣΕΒ περίπου 580.000 άνθρωποι θα έχουν χάσει τις δουλειές τους, προσωρινά ή μόνιμα, έως τον Ιούλιο. Σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο συνολικά 1,7 εκατομμύρια εργαζόμενοι θα επηρεαστούν, έμμεσα ή άμεσα, αρνητικά από την κρίση ου κορονοϊού (γεγονός που σημαίνει, πως, εάν δεν μείνουν άνεργοι, θα πρέπει να ζουν είτε με τα 534 ευρώ [επιδότηση αναστολής εργασίας] τον μήνα, είτε ως εκ περιτροπής απασχολούμενοι). Άρα, το πρώτο ερώτημα είναι, ποιες κοινωνικές δυνάμεις θα αντέξουν να φθάσουν έως το φθινόπωρο (και πολύ περισσότερο έως το τέλος του χρόνου) για να προσβλέπουν στην ευρωπαϊκή ροή του χρήματος. Και το επακόλουθο ερώτημα είναι, ποιες πολιτικές και δημοσκοπικές επιπτώσεις θα έχει η οξύτητα της οικονομικής κρίσης το επόμενο εξάμηνο.

Στο υγειονομικό πεδίο, η κυβέρνηση βγήκε ενισχυμένη από το πρώτο κύμα της πανδημίας, αλλά το εγγύς μέλλον  (δηλαδή το καλοκαίρι) μοιάζει απολύτως αβέβαιο. Η χώρα ανοίγει τα σύνορα, και δη άνευ περιορισμών, η προοπτική εισαγόμενων κρουσμάτων είναι προφανής και, ήδη, τρεις επιδημιολόγοι (Νίκος Σύψας, Άλκης Βατόπουλος και Χαράλαμπος Γώγος) έχουν προειδοποιήσει, πως σε δύο εβδομάδες θα δούμε άνοδο της επιδημιολογικής καμπύλης. Εάν αυτή η άνοδος ξεπεράσει κάποιο όριο, είναι πιθανό, πως θα υπάρξουν εισηγήσεις για lockdown στον τουρισμό. Μια τέτοια πολιτική απόφαση, όμως, θα ισοδυναμούσε, στις παρούσες συνθήκες, με οικονομικό αδιέξοδο.

Η τρίτη απειλή του καλοκαιριού ίσως είναι και η πλέον καταλυτική. Στα ελληνοτουρκικά, ο Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να παίξει το μεγάλο γεωπολιτικό του χαρτί  (εκείνο των γεωτρήσεων εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας). Στην κυβέρνηση βλέπουν ως πιο κρίσιμο χρονικό σημείο των εξελίξεων τον Σεπτέμβρη. Έως τότε επιχειρείται, να βρεθεί νέα ισορροπία ανάμεσα στις γραμμές του «κατευνασμού» και της «αποτροπής», τα τελευταία 24ωρα η Αθήνα έχει εντάξει στην ρητορική της και το ανοιχτό ενδεχόμενο της «στρατιωτικής εμπλοκής», ενώ γίνεται προσπάθεια και για διπλωματική αντεπίθεση.

Η διπλωματική όμως και διεθνής «απομόνωση» του Ερντογάν παραμένει στη σφαίρα της ρητορικής. Κι εάν, εν τέλει, ο ίδιος κρίνει, ότι έχει τον χώρο και τις ανοχές, για να πατήσει την «κόκκινη γραμμή», τότε όλοι οι σχεδιασμοί (όχι σε βάθος εξαμήνου αλλά σε βάθος δεκαετιών πλέον) ανατρέπονται…

ΠΗΓΗ: tvxs.gr