Και: «Ούτε άμ, ούτε εμ, άδεια τώρα στην ΕΔΕΜ».
Και: «Λίνα βγες στο μπαλκόνι να μας δεις».
Με αυτά τα, φτιαγμένα επί τόπου, συνθήματα και την «πρόσκληση» προς την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, όπως ακούστηκαν ακριβώς κάτω από το μπαλκόνι της στο υπουργείο, χαμογέλασαν ακόμα και οι άνδρες της διμοιρίας των ΜΑΤ.
Αυτής που είχε μετακινηθεί δηλαδή εσπευσμένως λίγα λεπτά νωρίτερα από το σύνηθες στέκι της στα πέριξ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, στην είσοδο του γκαράζ ακριβώς δίπλα στο υπουργείο. Και πώς να μην χαμογελάσουν!
Αυτή την φορά οι διαδηλωτές ήταν όλοι αναγνωρίσιμοι, μερικοί από τους κορυφαίους δημιουργούς του ελληνικού τραγουδιού: Σταμάτης Κραουνάκης, Λίνα Νικολακοπούλου, Φοίβος Δεληβοριάς, Γιώργος Ανδρέου, Παναγιώτης Καλαντζόπουλος,Θέμης Καραμουρατίδης, Παρασκευάς Καρασούλος, Κώστας Καλδάρας, Παντελής Αμπατζής, Λεωνίδας Μαριδάκης κ.ά.
Η μίνι- διαδήλωσή τους ως επιστέγασμα της μεγάλης συνέντευξης Τύπου που είχαν δώσει πριν ενωμένα τα σωματεία του ελληνικού τραγουδιού («ΑΣΜΑ450+», «ΜΕΤΡΟΝ», «ΣΩΜΣΕ», «ΥΠΕΡΒΑΣΗ») στο Άλσος, ήταν κατά τα φαινόμενα το προοίμιο μίας πολύ μεγαλύτερης κινητοποίησης «που ουσιαστικά ξεκινάει από σήμερα» και θα κλιμακωθεί όπως ειπώθηκε ξεκάθαρα απ΄όλους, με ένα και μοναδικό αίτημα.
Να αδειοδοτήσει η υπουργός Πολιτισμού την αυτοδιαχειριζόμενη Ένωση Δικαιούχων Έργων Μουσικής άμεσα. Διαφορετικά «θα ξεκινήσουμε κινητοποιήσεις. Ακόμα χειρότερα θα οργανώσουμε τη σιωπή μας. Και όταν η μουσική μιας χώρας πάψει να ακούγεται, η σιωπή γίνεται εκκωφαντικότερη από κάθε μουσική. Και η σιωπή –όπως η μουσική- απλώνεται διεθνώς», όπως είπε ξεκάθαρα ο Φοίβος Δεληβοριάς, εκπροσωπώντας στη συνέντευξη Τύπου το «Ασμα 450+».
Περί του business plan
Όσο για την εκπόνηση του περιβόητου business plan (της έκθεσης βιωσιμότητας δηλαδή) που ζήτησε η υπουργός, μπορεί να εξελιχθεί παράλληλα με την προετοιμασία μετάβασης από την Ειδική Υπηρεσία Έκτακτης Διαχείρισης ΕΥΕΔ προς την οριστική της μορφή την ΕΔΕΜ. Ούτως ή άλλως η έκθεση βιωσιμότητας την οποία επικαλείται η κα Μενδώνη «για να κερδίζει χρόνο σε βάρος μας» όπως επιμένουν πολλοί δημιουργοί, εκπονείται ήδη. Την ανέλαβε συγκεκριμένη εταιρεία (Deloitte Greece)και θα την παραδώσει μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα. Και άλλωστε όπως επεσήμανε ο Ρήγας Αξελλός, εκπροσωπώντας τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων των Ηθοποιών «Διόνυσος» και παίρνοντας το λόγο για να τονώσει με την εμπειρία του πρώτου αυτοδιαχειριζόμενου οργανισμού που υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα (από το 1996), «ο κατάλογος και το ρεπερτόριο όλων σας είναι η σημαντικότερη έκθεση βιωσιμότητας».
Πράγμα που ισχύει απολύτως όταν μιλάμε για το ρεπερτόριο ανθρώπων όπως των παρόντων προσωπικοτήτων του ελληνικού τραγουδιού εδώ και πολλές δεκαετίες. Αλλά ούτως ή άλλως ισχύει και κάτι ακόμα: Κανένας από τους υπάρχοντες Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης δεν υπέβαλε ποτέ πλήρες business plan για να πάρει άδεια, ούτε ποτέ του ζητήθηκε για τη συνέχιση της λειτουργίας του.
Συνεπώς ποιος ο λόγος γι αυτή την καθυστέρηση εκ μέρους του ΥΠΠΟΑ; Καθυστέρηση μάλιστα που το μόνο που ευνοεί είναι την εμφάνιση ιδιωτικών συμφερόντων Ανεξαρτήτων Οντοτήτων Διαχείρισης (ΑΟΔ) δικαιωμάτων, όπως είναι η IP HUB Α.Ε του Δημήτρη Μάρη και η νεοεισερχόμενη ΑΚΑΖΟΟ του Απόστολου Ζερβού. Και δεν είναι ήττα για τους Έλληνες δημιουργούς που είχαν ταλαιπωρηθεί επί τόσα χρόνια με την ΑΕΠΙ να επιστρέψουν σε μία ανάλογη «συνταγή» Α.Ε., αντί για έναν αυτοδιαχειριζόμενο Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης όπως ισχύει σ΄όλη την Ευρώπη;
«Ο σημερινός Πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί εγγράφως»
Αυτό επεσήμανε κι ο Φοίβος Δεληβοριάς παίρνοντας το λόγο πρώτος το πρωί σ΄ένα Άλσος κατάμεστο από, ενωμένους γύρω από το κοινό αίτημα δημιουργούς και φορείς του ελληνικού τραγουδιού σ΄όλη του τη γκάμα (από τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Διονύση Σαββόπουλο και τον Γιώργο Νταλάρα, μέχρι τον Φοίβο Τασόπουλο).
«Για χρόνια και χρόνια οι δημιουργοί του τραγουδιού, οι αφανείς που έγραφαν τα τραγούδια των δημοφιλών τραγουδιστών, δεν είχαν άλλο τρόπο για να ζήσουν, πέρα από τις εξαμηνιαίες διανομές της ΑΕΠΙ. Θα ξέρετε επίσης πως η ΑΕΠΙ χρεοκόπησε και έκλεισε, μετά από σκανδαλώδη διαχείριση που οδήγησε τους μετόχους της σε εισαγγελικές κατηγορίες για 7 κακουργήματα», είπε κάνοντας έναν μικρό απολογισμό του αγώνα που δόθηκε μέχρι σήμερα.
Σημαντική η αναφορά του Δεληβοριά και σε ό,τι συνέβη τους τελευταίους μήνες: «Λίγο πριν πάρουμε την πολυπόθητη άδεια της ΕΔΕΜ –και αφού είχαμε κάνει υπομονή και θυσίες με δύο συμβολικές διανομές που συγκεντρώθηκαν μέσα από το κοπιαστικό έργο των εργαζομένων και της διορισμένης από το Υπουργείο διοίκησης- ανακοινώθηκαν οι εκλογές. Όπως ήταν φυσικό, ενωμένα όλα τα σωματεία των δημιουργών είδαμε αρχηγούς και κοινοβουλευτικές ομάδες όλων των κομμάτων για να τους πουν να μην πειράξουν την υπηρεσία όσο αυτή θα λειτουργούσε και να στηρίξουν όλοι τους την άδεια.
Ο σημερινός Πρωθυπουργός, ο κος Μητσοτάκης μετά από μία συνάντηση με τους εκπροσώπους όλων των σωματείων μας, δεσμεύτηκε εγγράφως, στις 17 Απριλίου το 2019 ότι –διαβάζω ακριβώς τα δήλωσή του-«Θα στηρίξω το συλλογικό σας στόχο να μετεξελιχθεί ο σημερινός φορέας ΕΥΕΔ σε έναν ανεξάρτητο και ακηδεμόνευτο από το κράτος φορέα αυτοδιαχείρισης συλλογής των πνευματικών σας δικαιωμάτων»».
Άλλωστε πολλοί δημιουργοί σε πηγαδάκια με συναισθήματα που κυμαίνονταν από την απορία μέχρι την οργή, σχολίαζαν πώς είναι δυνατόν ο σημερινός Πρωθυπουργός να έχει δεσμευτεί τόσο σθεναρά προεκλογικά και τώρα να εισπράττουν από το ΥΠΠΟΑ αυτή την συμπεριφορά. Ποια συμπεριφορά;
«Από τον Οκτώβριο παρακαλούμε την Υπουργό με πλήθος επιστολών (που όλες έμειναν αναπάντητες) να μας δώσει την άδεια πριν την παράδοση του business plan διότι είμαστε εκτεθειμένοι απέναντι σε όλους τους εξωτερικούς κινδύνους και το 2020 θα μας βρει χωρίς δικαιώματα», όπως εξήγησε ο Δεληβοριάς, προσθέτοντας: « Και ξαφνικά, το μοιραίο και αναμενόμενο. Μαθαίνουμε από τις εφημερίδες πως ιδιώτης αδειοδοτείται να κάνει νέα Ανώνυμη Εταιρεία Δικαιωμάτων. Μόλις προχτές αποκαλύφθηκε επισήμως πως αυτός είναι ο Δημήτρης Μάρης ο οποίος καλεί εμάς και την Υπουργό σε συνεργασία. Όπως είναι φυσικό, έγινε χαμός. Ο χώρος –κατεστραμμένος ήδη από ιδιώτες και έχοντας ως όνειρο έναν διεθνή οργανισμό- αναστατώθηκε και άρχισε να διαμαρτύρεται βίαια. Κι έτσι βρισκόμαστε εδώ. Ζητάμε δημόσια από τον Πρωθυπουργό να τηρήσει την γραπτή του υπόσχεση. Να μας δοθεί η άδεια τώρα αμέσως-κι ας καθυστερήσει λίγο ακόμα το business plan. Είμαστε όλοι ενωμένοι και δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε».
Ενότητα και σύμπνοια
Ενωμένο φαινόταν πράγματι σήμερα το ελληνικό τραγούδι. Διότι άνθρωποι που είχαν στο παρελθόν διαφωνίες σήμερα συνέκλιναν απολύτως στο ίδιο αίτημα. Και ανά σωματείο το επανέλαβαν όλοι. Η στιχουργός Ελένη Γιαννατσούλια μιλώντας εκ μέρους της «Υπέρβασης» τόνισε: «μας καίει η διασφάλιση και η ασφαλής είσπραξη καθώς και η σωστή διανομή|, καλώντας το «ΥΠΠΟ να ολοκληρώσει το σχέδιο τάχιστα». Κι ας μην ξεχνάμε ότι οι στιχουργοί είναι κλάδος που βάλλεται κατεξοχήν καθώς δεν μπορεί να έχει άλλο εισόδημα πλην των δικαιωμάτων τους, με αποτέλεσμα να έχουν φτάσει στα όρια της εξαθλίωσης.
Περί της «Αυτοδιαχείρισης-Autodia»
Υπέρ της ενότητας λειτούργησε και η δυναμική παρουσία του Στάθη Δρογώση διότι αν άλλοτε το «Μέτρον» που εκπροσωπεί είχε διαφωνίες με το «Άσμα 450+», σήμερα στο βασικό τους αίτημα για την αδειοδότηση της ΕΔΕΜ είχαν απόλυτη σύμπνοια. Αυτό τόνισε κι ο Δρογώσης, δίνοντας μία απάντηση εμμέσως και σε όσους θα παρουσίαζαν ως λύση στην παρούσα στιγμή τη μετακίνηση του πληθυσμού των δημιουργών στην «Αυτοδιαχείριση-Autodia» (ΟΣΔ), της οποίας η άδεια έχει ανακληθεί. Ο Οργανισμός εμπλέκεται σε διαμάχη καθώς, όπως είπε ο Δρογώσης, «πήραν τα λεφτά των δικαιωμάτων μας και τα έκαναν αποθεματικό του Οργανισμού». Ο ίδιος όμως κάλεσε τους συναδέλφους του που ήταν στην «Αυτοδιαχείριση» να κινηθούν ενωτικά προς την ΕΔΕΜ αφού «ο ευκολότερος τρόπος να κερδίσουν ό,τι έχασαν είναι μέσω ενός καθαρού Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης».
Περί των ΑΟΔ
Μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΥΕΔ, η Άλκηστις Τσίκλου (Warner/ Chappell Music Hellas), ξεκαθάρισε για όσους δεν τις ήξεραν τις διαφορές μεταξύ ενός αυτοδιαχειριζόμενου Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης και μίας ιδιωτικής Ανεξάρτητης Οντότητας Δικαιωμάτων, αλλά τα όσα σημαντικά επεσήμανε ίσως να συνοψίζονται και στη φράση της «μία ΑΟΔ δεν ανήκει στους δικαιούχους των δικαιωμάτων και οργανώνεται σε κερδοσκοπική βάση. Ο ΟΣΔ ανήκει στα μέλη του».
Πριν κι από αυτό όμως μία πολύ σημαντική επισήμανση έκανε ο Σταμάτης Κραουνάκης: «Η ΑΟΔ δεν έχει ρεπερτόριο αν δεν της παραχωρηθεί. Κι αυτό είναι το σημείο που απαντιέται με ενότητα των δημιουργών». Σημαντική και ενωτική ήταν και η παρέμβαση του Γιώργου Ανδρέου που έκρουσε κι έναν κώδωνα κινδύνου. Δια του νόμου τα τεκμήρια εκπροσώπησης ενώπιον των δικαστηρίων μπορεί να τα προσκομίσει μόνον ένας Οργανισμός Σ.Δ. Υπάρχει όμως και μία «υβριδική κατάσταση ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση στην οποία παραχωρεί η Πολιτεία τα τεκμήρια αν υπάρξει πολιτική πίεση υπέρ της..».
Από τον κ.Ανδρέου ακούστηκε και κάτι άλλο που αφορούσε συγκεκριμένα στην ΑΟΔ του κ.Μάρη, που έχοντας στην ιδιοκτησία του ως γνωστόν έναν από τους μεγαλύτερους Ομίλους ψηφιακών Μέσων και δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς έχει και ένα «ασυμβίβαστο» που τον αφορά; «Πώς είναι δυνατόν να εισπράττει πνευματικά δικαιώματα κάποιος που είναι ταυτόχρονα και εκδότης και χρήστης;»
Παρόλα αυτά ο κ.Μάρης κατά τα φαινόμενα προετοιμάζεται με γοργούς ρυθμούς για την ΑΟΔ. Έτσι ενδέχεται να εξηγείται, σύμφωνα με πηγές μας, το γεγονός ότι σήμερα ανακοινώθηκε ότι ο μέχρι πρότινος CEO του Ομίλου της 24Media Νικόλας Πεφάνης και γνωστός στο παρελθόν από τα προγράμματα «εξυγίανσης» που έχει εφαρμόσει σε ΔΟΛ, MEGA και Πήγασο αποχωρεί από την 24Media και μετακινείται «ως CEO νέας εταιρίας συμφερόντων του επιχειρηματία».
Η επιβίωση της ΕΔΕΜ
Μία από τις βασικές αγωνίες των δημιουργών είναι ποια θα είναι η επόμενη μέρα της ΕΔΕΜ εάν και εφόσον αδειοδοτηθεί. Αλλά όταν συστάθηκε (Ιούνιο του 2018) η ΕΥΕΔ με σκοπό να οργανώσει την αδειοδότηση της χρήσης των έργων, την είσπραξη και τη διανομή των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών, προσωρινά και μέχρι να συσταθεί οριστικά Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης (η ΕΔΕΜ δηλαδή) από τους ίδιους τους δημιουργούς, επιχορηγήθηκε από το ΥΠΠΟΑ με 3εκ. ευρώ. Κατά το διάστημα της λειτουργίας της, η ΕΥΕΔ είχε έσοδα 1,3 εκ. ευρώ από τις εισπράξεις δικαιωμάτων, καθώς παρακρατούσε όπως ορίζεται από το νόμο ποσοστό 20% επί των εισπράξεων για διαχειριστικά έξοδα λειτουργίας.
Το ποσό της επιχορήγησης και τα έσοδα από το 20% τηρούνται σε τραπεζικό λογαριασμό του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ). Τα λειτουργικά έξοδα της ΕΥΕΔ όσο λειτουργεί έκτοτε ανήλθαν σε 1,5 εκ. ευρώ περίπου. Συνεπώς, υπάρχει χρηματικό υπόλοιπο, δυνατό δια του νόμου να μεταβιβαστεί στην ΕΔΕΜ : πρόκειται για «προίκα» ύψους 1,3 εκ. ευρώ περίπου που προέρχεται από την παρακράτηση του 20%, καθώς αποτελούν χρήματα που προήλθαν από την παρακράτηση επί των εισπράξεων των δικαιωμάτων τους.
Συνεπώς; Το μόνο που μπορεί να ευχηθεί κάποιος στους δημιουργούς είναι να ευοδωθεί ο αγώνας τους κατά τον καλύτερο τρόπο. Οι ίδιοι υπόσχονται να κρατήσουν «το θέμα όσο ψηλά του αρμόζει». Και όπως εν κατακλείδι είπε ο Φοίβος Δεληβοριάς απευθυνόμενος σε όσους εμφανίζουν προσκόμματα: «Ας αφήσουν τη Φραγκοσυριανή και την Αρχόντισσα, το Άξιον Εστί, την Αθανασία, τον Δρόμο, το Νυν και Αεί, την Ευδοκία, τη Φαντασία, την Αγωνία, το Είσαι η Ζωή μου και το η Ζωή μου όλη, τον Άγιο Φεβρουάριο, το Φορτηγό, το Σταυρό του Νότου, το Υπάρχω και τη Σωτηρία της Ψυχής να νοηματοδοτούν τη χώρα. Ας αφήσουν τη μεταπολιτευτική γενιά, τους ροκ και τους νεολαϊκούς τραβαδούρους να μπουν στην ιστορία όπως τους αξίζει. Ας αφήσουν τα νεότερα παιδιά του τραγουδιού να αποφασίζουν τα ίδια για το μέλλον τους. Τους εμπορικούς δημιουργούς να εισπράττουν την επιτυχία τους και τους πειραματικούς να ενισχύουν την αξία τους. Τα ξένα ρεπερτόρια να συνεργάζονται αρμονικά με τα ελληνικά. Δίκαια και διαφανώς».
Ethnos.gr
