The Economist
Η αβεβαιότητα περί του τι θα γίνει στην Ελλάδα, έχει προκαλέσει νευρικότητα στις αγορές. Στις 7 Μαΐου το ευρώ έφθασε στο χαμηλότερο τριμήνου έναντι του δολαρίου και οι επενδυτές στράφηκαν στα ασφαλή καταφύγια..
των γερμανικών και των αμερικανικών ομολόγων. Την ίδια ημέρα η Γερμανίδα καγκελάριος επανέλαβε, πως δεν μπορεί να υπάρξει υπαναχώρηση στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα.
Οι σχέσεις ανάμεσα στη χώρα και στους πιστωτές της ενδέχεται να ενταθούν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να καταστεί αναπόφευκτη η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ. Δεν πρόκειται απαραιτήτως για αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Οσο πιο ρεαλιστικό φαίνεται, όμως, τόσο περισσότερο διαβρώνει την εμπιστοσύνη επιτείνοντας τους κινδύνους.
Ακόμη και πριν από μια έξοδο από το ευρώ, ενδέχεται να καταρρεύσουν οι ελληνικές τράπεζες, καθώς οι καταθέσεις βρίσκονται 30% κάτω από τα ανώτερα επίπεδά τους, σύμφωνα με την Credit Suisse. Επειτα από μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, τα χρέη προς τους ξένους πιστωτές θα εκτιναχθούν, καθώς θα υποτιμηθεί η νέα δραχμή προκαλώντας νέες πτωχεύσεις.
Από αμιγώς νομικής απόψεως, η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί εκτός Ευρωζώνης και Ευρωπαϊκής Ενωσης κινδυνεύοντας να χάσει την πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Ο πανικός, όμως, δεν θα περιοριστεί στην Ελλάδα. Οι καταθέτες στις άλλες ευάλωτες οικονομίες μπορεί να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τις τράπεζες. Παρά τη στήριξη που τους έχει προσφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι ευάλωτες τράπεζες μπορεί να καταρρεύσουν εξαιτίας της κρίσης, ιδιαιτέρως στην Ισπανία. Ισως μια αποχώρηση της Ελλάδας να μην είναι τόσο καταστρεπτική για τις τράπεζες της Ευρώπης, όσο θα ήταν παλαιότερα.
Το «κούρεμα» των ομολόγων του ιδιωτικού τομέα, που συμφωνήθηκε τον Φεβρουάριο, ανάγκασε πολλές τράπεζες να διαγράψουν το ελληνικό χρέος. Αυτό εξηγεί, άλλωστε, σε μεγάλο βαθμό τις ζημίες ύψους οκτώ δισ. ευρώ που ενέγραψαν οι γαλλικές τράπεζες πέρυσι. Οι τράπεζες δεν χορηγούν, άλλωστε, νέα δάνεια σε ελληνικά ιδρύματα, εταιρείες και τράπεζες.
Στα τέλη του 2011 η έκθεση των ξένων τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα περιορίστηκε περίπου στα 23 δισ. δολάρια, από τα 64 δισ. δολάρια στα οποία ανερχόταν τον Σεπτέμβριο του 2010. Τα διασυνοριακά δάνεια σε ελληνικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν επίσης περιοριστεί από τα 86 δισ. δολάρια στα 69 δισ. δολάρια, που παραμένουν, όμως, πολλά.
Δεδομένου ότι υπήρχε άφθονος χρόνος για προετοιμασία, πολλά στελέχη διεθνών τραπεζών πιστεύουν, πως τώρα μπορούν να αντιμετωπίσουν μια αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ, την οποία και θεωρούν πολύ πιθανή.
Η Ελλάδα δεν είναι, πάντως, η μοναδική χώρα που προκαλεί ανησυχία. Οι κυβερνήσεις των άλλων δύο χωρών υπό στήριξη, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, παίρνουν αποστάσεις από την Ελλάδα. Η δημοσιονομική και οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας είναι αναμφίβολα πολύ πιο ακραία. Η πικρή αλήθεια, που δεν αντελήφθησαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες τον Μάιο του 2010, είναι, πως το ελληνικό κράτος είχε ήδη πτωχεύσει όταν έλαβε το πρώτο πακέτο στήριξης. Ακόμη και μετά το «κούρεμα» που περιόρισε την αξία των ομολόγων του ιδιωτικού τομέα κατά το ήμισυ, το ΔΝΤ προβλέπει πως το 2013 το χρέος της Ελλάδας θα ανέρχεται στο 161% του ΑΕΠ της. Θα είναι δηλαδή πολύ υψηλότερο από της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.
Με τόσο μεγάλο χρέος, ακόμη κι αν καταβάλει χαμηλά επιτόκια, ο δρόμος της Ελλάδας είναι πιο δύσβατος. Εχει, ήδη, καταβάλει μια δημοσιονομική προσπάθεια, που ξεκίνησε από μια απελπιστικά κακή αφετηρία.
Στο πλαίσιο του ενιαίου νομίσματος, η ανταγωνιστικότητα ανακτάται με τον δύσκολο τρόπο της μείωσης του κόστους ή της αύξησης της παραγωγικότητας και όχι με το εύκολο φάρμακο της υποτίμησης.
Γι’ αυτό και είναι τόσο ουσιώδεις οι «διαρθρωτικές» μεταρρυθμίσεις ιδιαιτέρως στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία.
Τώρα η Ελλάδα έχει παγιδευθεί σε έναν φαύλο κύκλο πολιτικής αβεβαιότητας και οικονομικής συρρίκνωσης. Οι αμφιβολίες που επανήλθαν, σε ό,τι αφορά τη δέσμευσή της να τηρήσει τους όρους του δανεισμού της, θα αποβεί εις βάρος των επενδύσεων και θα τρομάξει τα νοικοκυριά.
Θα επιτείνει, έτσι, περαιτέρω την οικονομική καχεξία που καταγγέλλουν οι ψηφοφόροι, γι’ αυτό και είναι μικρότερες οι πιθανότητες, οι Ελληνες να επιλέξουν κυβέρνηση που θα καταφέρει να κρατήσει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη.
ΠΗΓΗ: radar-gr
