Του Πέτρου Τατσόπουλου
«Υποθέτω πως αν τα κουτσοπίναμε με τον Ισαάκ Ασίμοφ, πριν από τρεις δεκαετίες, και του έλεγα ότι, εν έτει 2011, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα είναι Κενυάτης και ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας θα είναι Βιετναμέζος, αποκλείεται να...
μην με έπαιρνε στο ψιλό. Το άτομο δεν είχε φαντασία.».
Με αφορμή ένα από τα πολυσυζητημένα σχόλιά του, ο Πέτρος Τατσόπουλος μιλά στο tvxs και την Κρυσταλία Πατούλη για τα παράδοξα της πολιτικής ορθότητας. Τόσο παράδοξα, που ούτε και ένας Ισαάκ Ασίμοφ δεν θα κατάφερνε να φανταστεί...
Συμβαίνει το εξής παράδοξο: Ο Ασίμοφ είναι ένας από τους τρεις-τέσσερις κορυφαίους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας και οραματιστής, μαζί με τον Άρθουρ Κλάρκ, το Στανισλάβ Λεμ, τον Φίλιπ Ντικ. Ήταν ένας άνθρωπος, λοιπόν, που έβλεπε πολύ μπροστά, ο οποίος ήταν από τους κατ’ εξοχήν πιονέρους της ρομποτικής, ο πρώτος που ασχολήθηκε με τα ρομπότ. Δηλαδή, πολλά από τα επιτεύγματα της ρομποτικής, εν σπέρματι βρίσκονται μέσα στα βιβλία του Ασίμοφ. Μιλάμε για μία διάνοια εν πάση περιπτώσει.
Ακόμη και αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, στα βιβλία τους δεν μπορούσαν να ξεφύγουν από τις δεσμεύσεις τις εποχής στην οποία ζούσαν. Ο Στανισλάβ Λεμ, για παράδειγμα, αυτός που είχε γράψει το Solaris, όπως και άλλα, εκπληκτικά πράγματα τα οποία έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Ποταμός, είχε φανταστεί έναν κόσμο που δεν μπορεί κάποιος να τον… φανταστεί! Παρ’όλ’ αυτά, μέσα σε αυτόν τον κόσμο, δεν υπήρχε καμία κινητή τηλεφωνία. Δεν είχε φανταστεί δηλαδή, τα κινητά τηλέφωνα, ενώ από την άλλη, είχε φανταστεί φοβερά εξελιγμένους υπολογιστές, αλλά πάλι οι άνθρωποι με βιβλιοθήκες ασχολιόντουσαν, δηλαδή μετέφεραν τις βιβλιοθήκες τους μέσα στο διάστημα.
Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι ακόμη και κάποιοι τέτοιοι συγγραφείς, ακόμη και κάποιες ιδιοφυίες, έχουν κάποια «κολλήματα» εντός εισαγωγικών, δηλαδή, στην ουσία είναι «κολλήματα» της δικιάς τους εποχής και «κολλήματα» της πολιτικής ορθότητας που συνάδει με κάθε εποχή. Τι είναι πολιτικά ορθό, δηλαδή, σε κάθε εποχή.
Στην εποχή του Ασίμοφ, ήταν έξω από κάθε έννοια πολιτικής ορθότητας ότι π.χ. ένας μαύρος, που κατάγεται από την Κένυα, θα μπορούσε να γίνει πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Μιλάμε για την εποχή του ψυχρού πολέμου, διότι ο Ασίμοφ -αν θυμάμαι καλά- πέθανε το 1992, μόλις τρία χρόνια μετά την πτώση του τείχους. Έζησε, όλη του την εποχή με τον κόσμο διαιρεμένο, οπότε δεν μπορούσε να φανταστεί με όλες αυτές τις προκαταλήψεις τις εποχής του, έναν κόσμο, τόσο σύντομα, τουλάχιστον, με Κενυάτη πρόεδρο των ΗΠΑ.
Επίσης, δεν μπορούσε, πολύ περισσότερο, να φανταστεί, ότι ένας Βιετναμέζος θα γινόταν αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, όπως είναι ο Ρέσλερ.
Αυτά, λοιπόν, ήταν έξω από το πλαίσιο της πολιτικής ορθότητας.
Τώρα, ποιο είναι το παράδοξο; Δεν είναι παράδοξο ότι ο Ρέσλερ έγινε αντικαγκελάριος και ο Ομπάμα έγινε πρόεδρος, διότι είναι αποτέλεσμα της πολιτικής ορθότητας της τελευταίας, όμως, εικοσαετίας, που λέει ότι δεν έχει σημασία η καταγωγή, δεν έχει σημασία το χρώμα, αλλά σημασία έχει η ικανότητα.
Βάση της ικανότητας γίνεσαι και Θεός. Οτιδήποτε σε κάνουνε. Πρόεδρο, αντιπρόεδρο, ότι θέλεις. Δε πα’ να ‘σαι μαύρος, κίτρινος, οτιδήποτε… Αυτό φαίνεται να είναι η θετική πλευρά.
Η αρνητική πλευρά, είναι ότι τα πράγματα είναι λίγο πιο πολύπλοκα από αυτό.
Είναι ένα είδος μαγικής παραμορφωτικής εικόνας: Παίρνεις αυτό το αξίωμα, βάση της ικανότητας θεωρητικά, αλλά μονάχα και από τη στιγμή που σε… απενεργοποιούν. Σα να είσαι μία βόμβα που την απενεργοποιούν και έπειτα την χρησιμοποιούν.
Δηλαδή, πρώτα σε λοβοτομούν πολιτικά, και μετά σου δίνουν το αξίωμα. Πρώτα «ασπρίζουν», τον κάνουν να σκέφτεται σαν λευκός και μετά δίνουν το αξίωμα στον μαύρο. Ο Ρέσλερ, αντίστοιχα, είναι ένα καθήκι του κερατά. Μπορεί να είναι Βιετναμέζος, αλλά είναι πιο γερμανός από τον τελευταίο γερμανό.
Η πολιτική ορθότητα, είναι ένα είδος χειρουργικής επέμβασης: Θα σου δώσω το αξίωμα, όταν θα γίνεις εσύ κάποιος άλλος. Στην ουσία δηλαδή, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει και πολύ.
Ναι. Σου δίνουν την εξουσία, ακριβώς τη στιγμή που θα είναι βέβαιοι ότι θα την χρησιμοποιήσεις με τον τρόπο που θέλουν αυτοί. Δεν την δίνουν ποτέ νωρίτερα. Άρα, στην ουσία, στο προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ ανέβηκε ένας μαύρος – παρόλο που η μάνα του ήταν λευκή, αλλά δεν στεκόμαστε εκεί, αφού ο πατέρας του ήταν Κενυάτης - αλλά δεν ανέβηκε ένας μαύρος Μαύρων Πανθήρων. Εντάξει; Ανέβηκε ένας μαύρος, αποδεκτός από το κατεστημένο της Αμερικής. Ως δύναμη αλλαγής του Μπους, μπλα, μπλα, μπλα, όλα αυτά, αλλά αποδεκτός.
Άρα λοιπόν, η πολιτική ορθότητα, από τη μια είναι μια επιδερμική κατάσταση στην πραγματικότητα, και όχι μια κατάσταση ουσίας. Δεν αλλάζει ουσιαστικά τα πράγματα.
Είναι ένα σαβουάρ βίβρ της πολιτικής. Πώς να έχεις καλούς τρόπους στην πολιτική.
Αλλά, μπορείς να έχεις καλούς τρόπους και να συνεχίζεις να είσαι καθίκι. Δεν την ενδιαφέρει αυτό, την πολιτική ορθότητα.
Οι πολιτικά ορθοί, ενδιαφέρονται περισσότερο να μην πεις τον κοντό, κοντό, αλλά να τον πεις μικρόσωμο, και να μην πεις τον χοντρό, χοντρό αλλά να τον πεις υπέρβαρο, παρά ποιό είναι το πραγματικό πρόβλημα. Αν είσαι, κοντός ή αν είσαι χοντρός. Δεν την ενδιαφέρει η ουσία. Και επί της ουσίας, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει από την εποχή του Ισαάκ Ασίμοφ.
Έχει αλλάξει η επιφάνεια, έχει αλλάξει το φαίνεσθαι, αλλά δεν έχει αλλάξει η ουσία των πραγμάτων.
Για επίλογο, να πω μια τρομερή σκηνή από την ταινία Brazil, του Terry Gilliam, που περιγράφει έναν πολύ καφκικό τύπο, ένα ανθρωπάκι, το οποίο προσπαθεί μέσα σε μια χαώδη εξουσία, ολοκληρωτικής υφής, για να βρει με το δίκιο του, χάνεται μέσα σε διαδρόμους – σαν βιβλίο του Κάφκα κανονικό, σε ποιο κωμικούς τόνους βέβαια - και αφού θέλει να βρει το δίκιο του, φτάνει κάποια στιγμή – από όσο θυμάμαι τη σκηνή - σε ένα άδειο δωμάτιο εντελώς - που περνάει των παθών του τον τάραχο πριν φτάσει εκεί - όπου εκεί είναι ένας τύπος με ένα τραπεζάκι μόνο, και λέει «γεια σας, τι θέλετε;», και απαντά αυτός, «θέλω να μιλήσω στον γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής».
Και ο άλλος του απαντάει «Περάστε». «Μα», απαντάει ο ανθρωπάκος «σοβαρολογείτε; Πώς να περάσω; Δεν έχει γίνει έρευνα κλπ. Θα μπορούσα να είμαι ο οποιοσδήποτε!».
Και τότε γυρνάει ο υπάλληλος και το λέει «Κύριε, για να φτάσατε ως εδώ, αποκλείεται να ‘στε ο οποιοσδήποτε».
Θέλω να πω, ότι αυτή η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι σήμερα:
Για να φτάσεις να είσαι αντικαγκελάριος της Γερμανίας α-π-ο-κ-λ-ε-ί-ε-τ-α-ι να είσαι ο οποιοσδήποτε.
Έχεις περάσει από 300 οντισιόν πριν. Σε έχουν ξεσκονίσει από παντού.
ΠΗΓΗ: tvxs.gr
