Tης Τασούλας Kαραϊσκάκη
Καθημερινά ξεπηδούν φωνές που μας προειδοποιούν για την έλευση του χάους.
«Θέμα εβδομάδων η χρεοκοπία της Ελλάδας», «υπό κατάρρευση οι ελληνικές τράπεζες», «δεν θα αποδώσουν τα μέτρα», «έρχεται...
ξανά παγκόσμια ύφεση», «ντόμινο απωλειών στα χρηματιστήρια», «κίνδυνος επέκτασης της κρίσης στις αναπτυσσόμενες χώρες», «παγκόσμιος συναγερμός για την κρίση»...
Στους 16 μήνες εφαρμογής του Μνημονίου το έλλειμμα μεγάλωσε (από 14,813 σε 18,086 δισ. ευρώ), τα έσοδα μειώθηκαν (κατά 5,3%), οι δαπάνες αυξήθηκαν (κατά 8,1%), παρά τις περικοπές μισθών και συντάξεων και τις αυξήσεις στους φόρους...
Το 30% των καταστημάτων στους μεγάλους εμπορικούς δρόμους είναι κλειστά, ενώ ώς το τέλος του 2012 τουλάχιστον 225.000 επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες εκτιμάται ότι θα βάλουν λουκέτο.
Ο Ελληνας άρχισε να αλλάζει, από ανάγκη ή άμυνα, ως προς την καταναλωτική συμπεριφορά και τις εξόδους του, και αυτή είναι μια σοβαρή μεταβολή.
Ομως, η πιο βαθιά μεταστροφή έχει να κάνει, μάλλον, με ένα αίσθημα κενού, ματαιότητας, ότι δεν έχει τίποτα να περιμένει ή περιμένει τα χειρότερα.
Παλαιότερα, μέσα στην ασθματική καθημερινότητα, βρισκόμασταν συνεχώς έξω από τον εαυτό μας, χαμένοι σε μια διαρκή, χρήσιμη ή και άσκοπη κινητικότητα.
Χίλια πράγματα απαιτούσαν ταυτόχρονα την προσοχή μας και την απορροφούσαν στιγμιαία, αποσπασματικά, οι ώρες κυλούσαν γρήγορα, εξανεμίζονταν.
Σήμερα οι μέρες αγωνίας μετρούν, πλέον, αλλιώς τον διεσταλμένο, βασανιστικό χρόνο.
Χίλια πράγματα μας τρομάζουν, αφήνοντας μια ανησυχαστική αίσθηση ανασφάλειας, σύγχυσης, απώλειας.
Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα άλλαξε ριζικά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το μέλλον - μια μαύρη κουρτίνα (παλαιότερα ο κόσμος έβλεπε σταθερά προς τα εμπρός ελπίζοντας πάντα σε κάτι καλύτερο, ακόμη και μέσα στην πιο βαριά δυστυχία ανέμενε ένα αύριο φωτεινότερο).
Το σοκ είναι ισχυρό. Αντιφατικές οι έντονες εσωτερικές αντιδράσεις.
Μούδιασμα, αίσθηση απουσίας προοπτικής και προόδου, παγίδευσης σε μια κυκλική άγονη εκτύλιξη του χρόνου, ολοκληρωτικά αντίθεση με την παλαιότερη αντίληψη της γραμμικής ανάπτυξης των ημερών, ενός χρόνου ανοιχτού προς το μέλλον ως γη της επαγγελίας.
Κι από την άλλη, το συμμάζεμα του μυαλού στα στοιχειώδη.
Η εστίαση όλων των δυνάμεων στην επιβίωση.
Η επικέντρωση των διαθέσεων στον αναστοχασμό.
Είναι μια πνευματική και ηθική άσκηση συγκέντρωσης, που οδηγεί σε μη πεπατημένους κόσμους, οι οποίοι σιγά σιγά αποκαλύπτονται παλιοί και οικείοι, ο εαυτός μας.
Σε ανυποψίαστους δρόμους που μας φέρνουν να γνωρίσουμε εμάς τους ίδιους.
Πόσο μπορεί να κρατήσει αυτό στην εποχή των γρήγορων ρυθμών, της στιγμιαίας επικοινωνίας, του εαυτουλισμού, του αλαφιάσματος, του φόβου; Λίγο.
Ομως σε αυτές τις απειροελάχιστες στιγμές αυτοσυνείδησης και όχι στις θεωρητικές οικονομικές υποδείξεις, τις περισπούδαστες προβλέψεις, τους αφορισμούς μεγαλόσχημων, βρίσκεται η δυνατότητα συνέχειας του πολιτισμού μας.
Του άυλου αλλά πραγματικού ιστού από συνήθειες, ιδέες, πεποιθήσεις που μας συνέδεε κάποτε και πρόσφερε ένα υπόβαθρο συναισθηματικό, διανοητικό, πνευματικό.
Μας ένωνε, στα δύσκολα.
Τίποτα δεν μπορεί να μείνει σταθερό χωρίς αλληλεγγύη.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
