Ενα αστρονομικό ποσό που υπερβαίνει τα 130 δισ. ευρώ και, βέβαια, ξεπερνά κατά πολύ αυτό του δανείου που έχει συνάψει η Ελλάδα με ΔΝΤ και Ευρωζώνη χάθηκε μέσα στη δεκαετία του 2000 από την υπερδιόγκωση του δημόσιου τομέα αλλά και από την αδυναμία του να εισπράξει φορολογικά έσοδα.
Από ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδας προκύπτει...
πως το δημόσιο χρέος επιβαρύνθηκε στη συγκεκριμένη δεκαετία αφενός από την αύξηση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και των αμοιβών τους σε ποσοστά υψηλότερα του μέσου πληθωρισμού και αφετέρου από την υστέρηση των εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το 2000.
Μισθολογική δαπάνη
Αν, δηλαδή, ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων παρέμενε σταθερός και οι μισθολογικές αυξήσεις που δόθηκαν από το 2000 έως το 2009 ήταν ταυτόσημες του πληθωρισμού, το χρέος θα ήταν σήμερα κατά 31 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ χαμηλότερο.
Από την άλλη, σε περίπτωση που τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ παρέμεναν στο 43,5% και δεν κατρακυλούσαν στο 37,3%, θα προέκυπτε περαιτέρω αποκλιμάκωση του χρέους κατά 26 μονάδες του ΑΕΠ.
Σωρευτικά το δημόσιο χρέος θα ήταν χαμηλότερο κατά 57 μονάδες, θα βρίσκονταν κάτω από το όριο του 100% του ΑΕΠ και βέβαια η χώρα δεν θα εισέρχονταν στην περιδίνηση της πρωτοφανούς κρίσης και της αδυναμίας δανεισμού από τις αγορές.
Σε τρέχουσες τιμές η επιβάρυνση κατά 57 μονάδες του ΑΕΠ μεταφράζονται σε επιπλέον χρέος ύψους 131 δισ. ευρώ, όταν τα δάνεια από το Μηχανισμό Στήριξης ανέρχονται σε 110 δισ. ευρώ.
Για να γίνει αντιληπτό τι σημαίνει αυτή η διόγκωση του χρέους, αρκεί να αναφέρουμε πως στο καλύτερο από τα τρία σενάρια για το χρέος που περιέχονται στο Μεσοπρόθεσμο (ρυθμός ανάπτυξης πάνω από 3,5% από το 2014, πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 5,5% και πρόγραμμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και αποκρατικοποιήσεων ύψους 50 δισ. ευρώ στην περίοδο 2011-2015) αυτό θα υποχωρήσει κάτω από το 100% του ΑΕΠ το 2020.
Πρωτογενείς δαπάνες
Ως φυσικό επακόλουθο της εκτόξευσης της μισθολογικής δαπάνης παρατηρήθηκε κατακόρυφη αύξηση των πρωτογενών δαπανών του Δημοσίου (δεν συμπεριλαμβάνονται τόκοι και χρεολύσια). Αξίζει να σημειωθεί πως από το 2003 μέχρι και το τέλος του 2009 οι πρωτογενείς δαπάνες εκτοξεύτηκαν από τα 30,46 δισ. ευρώ στα 57,98 δισ. ευρώ με άνοδο της τάξης του 90,3%. Από την άλλη πλευρά έχουμε την εμφανή αδυναμία του ελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού να περιορίσει την φοροδιαφυγή και να συλλέξει τα προϋπολογισθέντα έσοδα.
Φορολογικά εσοδα
Ετσι τα έσοδα από το 43,5% του ΑΕΠ το 2000 υποχώρησαν αισθητά στο 37,3% το 2009 . Και πλέον μέσα από το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής τίθεται στόχος να φθάσουν εκ νέου σε επίπεδα πάνω από το 42% του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα χρόνια.
Βέβαια για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός το οικονομικό επιτελείο προχώρησε στη λήψη επώδυνων εισπρακτικών μέτρων (έκτακτες εισφορές , αυξήσεις εμμέσων φόρων ΕΦΚ, ΦΠΑ, κ.ά.) καθώς, μετά από απαίτηση της τρόικας πρόσθετα έσοδα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής υπολογίζονται στο Μεσοπρόθεσμο από το 2013 και μετά.
Κατά 17% περισσότεροι στο Δημόσιο
Στο εξεταζόμενο διάστημα καταγράφηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων στο Δημόσιο κατά 17%. Ποσοστό που προκύπτει μετά τις αποχωρήσεις. Μάλιστα, στο διάστημα 2004-2009 παρατηρήθηκε «έκρηξη» προσλήψεων, οι οποίες υπολογίζεται πως ξεπέρασαν τα 130.000 άτομα.
Ετσι, από τα στοιχεία της ΤτΕ προκύπτει ότι από το 2000 έως το 2009 οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις διπλασιάστηκαν (αύξηση 100%) και η δαπάνη ανά δημόσιο υπάλληλο κατά 71%.
Οπως φαίνεται και από τον πίνακα, τις υψηλότερες μισθολογικές αυξήσεις - πολύ πάνω από τον πληθωρισμό - έλαβαν οι υπάλληλοι στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Για παράδειγμα να αναφέρουμε πως το 2004 (εκλογική χρονιά) με μέσο ετήσιο πληθωρισμό στο 2,9% οι μέσες ακαθάριστες αποδοχές των υπαλλήλων στις ΔΕΚΟ αυξήθηκαν κατά 9,9% . Αλλά και μετέπειτα το 2008 όταν η κρίση άρχισε να δείχνει τα δόντια της τόσο στον στενό δημόσιο τομέα όσο και στις ΔΕΚΟ οι τελικές μισθολογικές αυξήσεις ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με τον δείκτη τιμών καταναλωτή.
Αξίζει να σημειωθεί πως το 2007, πέρα από τις γενικές αυξήσεις των τακτικών αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων, υπήρξαν πρόσθετες παροχές για τους στρατιωτικούς και τα Σώματα Ασφαλείας, τους εκπαιδευτικούς και το νοσηλευτικό προσωπικό.
Αλλά και το 2008 πλην της γενικής αύξησης καταγράφηκαν η καταβολή αναδρομικών στους δικαστικούς και νέα μισθολόγια ή επιδόματα για τους στρατιωτικούς και τα Σώματα Ασφαλείας, τους εκπαιδευτικούς και το νοσηλευτικό προσωπικό.
Επιπρόσθετα το 2009 υπήρξαν ειδικές μισθολογικές ρυθμίσεις για τους δικαστικούς και τους γιατρούς του ΕΣΥ, που εφαρμόστηκαν πριν από το πάγωμα των αυξήσεων και τη χορήγηση μόνο εφάπαξ παροχής στους δημοσίους υπαλλήλους.
ΠΗΓΗ: radar-gr