Κομπανιέρο Πιτσιρίκο,
Επειδή τελευταία γράφω συνέχεια για την επικαιρότητα, ας ασχοληθούμε με την κλιματική αλλαγή, για την οποία κανένας δεν μιλάει. Εντάξει, περιμένουμε και το εμβόλιό της. Νομίζω, έχουμε αρκετοί από μας καταλάβει...
ότι ζούμε σε μια εποχή που όλα έχουν διαστρεβλωθεί και που ο άνθρωπος δείχνει ανίκανος να αποτρέψει τις επερχόμενες καταστροφές.Μου φάνηκε και πολύ ταιριαστό, που το πλοίο που σαμποτάρει την παγκόσμια …οικονομία, σ’ αυτή τη δύσκολη εποχή, ονομάζεται Evergreen. Θεοί.
Ας μην μιλάω με γρίφους.
Ο καπιταλισμός πνέει τα λοίσθια.
Ο βιομηχανικός πολιτισμός πνέει τα λοίσθια.
Το υπάρχον σύστημα και οι άνθρωποι που έχουν ευνοηθεί ιστορικά απ’ τον κυρίαρχο τρόπο οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών, δείχνουν κάπως ανέμελοι και σίγουροι, πως αυτά που έρχονται, δεν θα τους επηρεάσουν στο ελάχιστο.
Ίσως θα έχετε προσέξει, ότι παρουσιάζεται όλο και συχνότερα η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, ως η μαγική λύση σε όλα τα σοβαρά προβλήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, όχι τον επόμενο αιώνα, όχι σε 50 χρόνια από τώρα, αλλά απ’ αυτή τη δεκαετία και έπειτα.
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση συνοψίζεται σε κάποια σημαντικά (κάπως θεωρητικά μέχρι αυτή τη στιγμή) άλματα σε καίριους τομείς της βιομηχανικής παραγωγής.
Αυτοματοποίηση της εργασίας (aka βιομηχανικά ρομπότ), πράσινη ενέργεια και τεχνητή νοημοσύνη, παράλληλα με τρομερά γρήγορα δίκτυα μετάδοσης πληροφοριών (5G και τον ανήφορο), ηλεκτρικά αυτοκίνητα και άλλα.
Ακούγεται φοβερό στο χαρτί. Όσα χρειαζόμασταν.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι, ότι θα απαιτηθούν σημαντικές ποσότητες φυσικών πόρων.
Μιλάμε για βαριά μέταλλα, σπάνια υλικά (πολλά απ’ αυτά με ραδιενεργό αποτύπωμα) και για μορφές ενέργειας (αιολική, ηλιακή) στις οποίες δεν θα βασιστούμε σε αποκλειστική βάση, αλλά θα χρειαστούν και μια σημαντική κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, όχι μόνο για να δημιουργηθούν οι υποδομές τους, αλλά ακόμα και για να λειτουργούν στη συνέχεια.
Αν κάποιος το ψάξει, θα δει, ότι κανένας δεν μιλάει για πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά για σταδιακή τους μείωση, καθώς όλα αυτά περί 100% renewable energy είναι παραμύθια της Χαλιμάς και δημοσιοσχεσίτικες κουταμάρες.
Καθόλου τυχαίο που οι αυτοκινητοβιομηχανίες προμοτάρουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητά τους, ως μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που οδηγεί αναπόφευκτα στον ήλιο και τον άνεμο.
Στο πράσινο μέλλον. Στην πράσινη ενέργεια. Στον πράσινο ουρανό, όλοι αδέλφια.
Bullshit και horseshit μαζί.
‘Ένα μάτσο …entrepreneurs που βρήκαν άλλον έναν έξυπνο τρόπο να πλουτίζουν από τις …οικολογικές ευαισθησίες των χαζών πελατών τους.
Ουσιαστικά, δεν θα έχουν τίποτα το καινοτόμο όλες αυτές οι πατέντες, γιατί αποτελούν μια αναβάθμιση του προηγούμενου προβληματικού τρόπου ζωής.
Μόνο τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να πιάσουμε, αρχίζει να αναρωτιέται κανείς, πού θα βρεθεί όλο αυτό το λίθιο για τις μπαταρίες τους και ποιο το ενεργειακό αποτύπωμα απ’ όλο αυτό το αλουμίνιο.
Και απ’ τη στιγμή που θα απορροφούν ρεύμα από τα ενεργειακά δίκτυα (τα οποία ενεργειακά δίκτυα βασίζονται στον λιγνίτη, την πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο και λιγότερο στα …αιολικά πάρκα, και θα συνεχίσουν να το κάνουν για τα επόμενα 30 χρόνια τουλάχιστον, δεν το λέω εγώ, αυτοί το λένε) τότε από πού και ως πού είναι πράσινη ενέργεια όλο αυτό.
Δεν είναι καν πράσινη ενέργεια με την έννοια της ανανεώσιμης. Ίσως ούτε καν …ανανεώσιμη, αφού, ανάμεσα στον ήλιο και τον αέρα, στριμώξαμε τη βιομάζα· δηλαδή την καύση ξύλου, ζωικού λίπους ή …σκουπιδιών.
Δηλαδή, είναι πράσινη ενέργεια, με την έννοια του πόσο πράσινο θα «καταπιεί», για να ξεβράσει όλες αυτές τις νέες καινοτομίες που αναφέραμε.
Και μπορεί να είναι καλύτερα όλα αυτά τα «πράσινα» μπιχλιμπίδια απ’ ό,τι έχουμε σήμερα, αφού δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να βασιζόμαστε στο πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο (το πρώτο τελειώνει σύντομα, το δεύτερο κάποιες δεκαετίες αργότερα) αλλά και πάλι δεν λύνουν έναν σημαντικό γρίφο: πού διάολο θα βρούμε όλους αυτούς τους πόρους που απαιτούνται και ποιος πλανήτης θα αντέξει τον καταναλωτικό πυρετό Χ αριθμού ανθρώπων;
Απλά μετασχηματίζουμε ακόμα μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη Γη στα μέτρα και τις απαιτήσεις του σημερινού μας τρόπου ζωής, για να διατηρήσουμε τις συνήθειες που μας οδηγούν αργά ή γρήγορα στο αδιέξοδο. Κερδίζουμε χρόνο και τίποτα παραπάνω.
Και μέσα σ’ όλα, ακούγεται και η αντίληψη, ότι είμαστε πολλοί οι άνθρωποι, παρότι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ορυκτών καυσίμων στον πλανήτη (με διαφορά) είναι ο αμερικανικός στρατός.
Ε, όταν έχεις σπίτια που καίνε ενέργεια σαν να είναι εργοστάσια, τότε δεν ψάχνεις εναλλακτικές μορφές ενέργειας, αλλά ένα μασούρι δυναμίτη.
Όπως και να έχει, ατέρμονη, «πράσινη» ανάπτυξη σε πλανήτη με πεπερασμένους πόρους όχι μόνο δεν μπορεί να υπάρξει, αλλά θα αποτελέσει και την ταφόπλακά μας, μ’ αυτό το ρυθμό, αν δεν έχουμε ήδη περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή, δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να αποτραπεί πλέον.
Για παράδειγμα, θα φτάσουμε σε λίγα χρόνια το σημείο, στο οποίο θα χρειάζεται να ξοδέψουμε περισσότερη ενέργεια, απ’ αυτήν που θα αντλούμε απ’ το πετρέλαιο, που θα προσπαθούμε να εξορύξουμε.
Το οποίο πετρέλαιο χρειάστηκε μερικές χιλιάδες χρόνια για να δημιουργηθεί στο υπέδαφος της γης, άρα μην περιμένουμε ότι θα …αναπληρωθεί σύντομα.
Την ίδια εξίσωση έχουμε να αντιμετωπίσουμε και στις… εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Χρειαζόμαστε τεράστιες ποσότητες πόρων για μερικά ψίχουλα αιολικής ή ηλιακής ενέργειας. Την βιομάζα που αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό «ανανεώσιμων» πηγών ενέργειας, αφήστε το, δεν θέλει καν επεξήγηση.
Ακόμα και τα ηλιακά πάνελ και οι ανεμογεννήτριες δεν είναι τόσο …πράσινα, όσο διαφημίζονται.
Χρειάζεται να αποψιλώσουμε φυσικά περιβάλλοντα -θέλουμε εκτάσεις έτσι δεν είναι; Αν και αυτό είναι το λιγότερο που με απασχολεί, γιατί έχει πλάκα πραγματικά να μιλάμε για καταπάτηση δασών και ερήμων, όταν οι πόλεις και τα κτίριά τους, στα οποία ζούμε, μάλλον δεν φυτρώσανε στα δέντρα.
Ο δε ήλιος και ο αέρας μπορεί να μην είναι πεπερασμένοι πόροι, αλλά τα υλικά των πάνελ, τα υλικά των καλωδίων, των δικτύων διανομής, των ανεμογεννητριών είναι (πεπερασμένοι πόροι) και δεν είναι όλοι τους ανακυκλώσιμοι.
Και τι είναι η ανακύκλωση, ρε παιδιά;
Ξοδεύεις ενέργεια και άλλους πόρους για να εξάγεις τα μέταλλα και τα υλικά από μια άγκυρα, ας πούμε, ώστε να τα στείλεις σε κάποιο άλλο εργοστάσιο και να τα φτιάξεις σε κάτι άλλο. Περισσότερη ενέργεια.
Δεν θέλετε, φαντάζομαι, να σκεφτείτε, πόσο διοξείδιο του άνθρακα έφυγε πάλι στην δύσμοιρη ατμόσφαιρα απ’ όλες αυτές τις ανακυκλώσεις.
Το ίδιο συμβαίνει και με το φαγητό μας.
Τίποτα απ’ όσα βλέπουμε και καταναλώνουμε δεν είναι «φθηνό», συμπεριλαμβανομένου του φαγητού μας.
Ξοδεύουμε τεράστια ποσά ενέργειας και πλουτοπαραγωγικών πόρων για μερικά μαρούλια.
Σκεφτείτε μόνο τα καύσιμα της μεταφοράς και αρκεί.
Η τεράστια κλίμακα και το απίστευτο σκεπτικό να πρέπει μια …καρύδα να αλλάξει 10 χώρες μέχρι να γίνει σοκολάτα (γιατί αλλού θα καλλιεργηθεί, αλλού θα αγοραστεί, αλλού θα επεξεργαστεί, αλλού θα τυποποιηθεί, αλλού θα πουληθεί και αλλού θα φαγωθεί) είναι αυταπάτη το λιγότερο.
Αυτό δεν είναι βγαλμένο από σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, αλλά είναι η θλιβερή πραγματικότητα.
Ξεζουμίζουμε τον πλανήτη κυριολεκτικά για ένα χάμπουργκερ.
Είναι κάπως τραγικό, που έχουμε τους περισσότερους οικονομολόγους και απόφοιτους οικονομικών σπουδών από κάθε άλλη περίοδο της Ιστορίας μας, αλλά ελάχιστοι έχουν συνειδητοποιήσει, ότι δεν μπορεί να υπάρξει οικονομία σε έναν πλανήτη σαν τον Άρη.
Γιατί ό,τι και αν λέμε και πιστεύουμε, ο φυσικός κόσμος δεν υπακούει ούτε στις ορέξεις μας, ούτε στις πεποιθήσεις μας, ούτε στους κανόνες μας και το περιβαλλοντολογικό κόστος δεν θα αφορά αποκλειστικά την …πλέμπα.
Να το κάνω πιο λιανό. Αν φάμε όλα τα ψάρια των ωκεανών (περίπου 30 χρόνια ακόμα πριν το καταφέρουμε) όσο και να χτυπήσουμε τον κώλo μας κάτω, κιμά γαρίδας δεν θα ξαναδούμε.
Όπως δεν μπορείς να φτιάξεις ομελέτα χωρίς αυγά.
Βλέπετε, το αναθεματισμένο το κοινωνικοοικονομικό σύστημα, όποιο και αν είναι αυτό, χρειάζεται -πρώτα απ’ όλα- κάποιο οικοσύστημα μέσα στο οποίο να μπορεί να υπάρξει.
Και όσα “eco” και αν βάλεις μπροστά από το οικονομικό σύστημα που επέλεξες ή επέβαλλες, οικοσύστημα δεν φτιάχνεις και χτυπήσου μέχρι το επόμενο Big Bang.
Πραγματική διάνοια όποιος το σκέφτηκε και ακόμα μεγαλύτερες οι διάνοιες που το συνεχίζουν, περιμένοντας να μην συμβεί, αυτό που αναπόφευκτα θα συμβεί, όταν καταναλώνεις περισσότερα απ’ όσα μπορεί ο πλανήτης να παράγει. Και ας μην σχολιάσουμε καλύτερα το μέγεθος της ηλιθιότητας να εισάγεις πόρους από άλλα ουράνια σώματα, λες και είναι Σουέζ το διάστημα.
Πολύ απλά, δεν είναι βιώσιμο. Και δεν είμαι σίγουρος, κατά πόσο είναι αναστρέψιμο πια, καθώς η ζημιά στα οικοσυστήματα είναι τεράστια, σε κάποιες περιπτώσεις έχει αναιρεθεί πορεία αιώνων της ζωής.
Τόσο απλά. Οπότε, αν είσαι κάπως μπάμιας και καταστρέφεις το οικοσύστημα, ετοιμάσου να χάσεις και το εξαρτημένο απ’ αυτό κωλοσύστημά σου.
Να δείτε, πόση μεγάλη σημασία θα έχουν τότε οι πολιτικολογίες μας και το μέγεθος του πορτοφολιού μας ή τι δουλειά κάνουμε και πόσες γλώσσες ξέρουν τα παιδιά μας.
Γιατί το πάρτι τελείωσε. Απλά, δεν το έχουμε αποδεχθεί ακόμα. Ούτε εμείς, αλλά κυρίως αυτοί οι ηλίθιοι που δεν χορταίνουν με τίποτα και νομίζουν πως έχουν τουλάχιστον έναν αιώνα ακόμα, μέχρι να …συμμαζευτούν.
Η ιδιοκτησία κυριολεκτικά θα μας κοστίσει τον πλανήτη, αφού από εκεί ξεκινούν σχεδόν όλα.
Και η ιδιοκτησία είναι άρρηκτα συνυφασμένη με το κέρδος, αφού δεν εξυπηρετεί άλλο σκοπό.
Το κέρδος πώς το λέμε αλλιώς; Μήπως απληστία;
Επειδή, λοιπόν, η ιδιοκτησία είναι παράγωγο της απληστίας, αν μου επιτρέπει ο άνθρωπος που έγραψε το σύνθημα της εικόνας, για να πιάσω μέσα και τους χαζούς τους φτωχούς, που νομίζουν ότι, άμα φάνε τους πλούσιους, μετά θα μπορούν να απολαύσουν λίγη από τη χλιδίτσα τους, και επειδή ο χρόνος του ρήματος που χρησιμοποιήθηκε στο σύνθημα αφήνει να εννοηθεί, ότι έχουμε χρόνια μπροστά μας: «Η ανθρώπινη απληστία μας κόστισε τον πλανήτη».
Με εκτίμηση,
Άρης
Υ.Γ.1 Δεν το έγραψα παραπάνω, για να μην βραχυκυκλώσει κανείς με το καλημέρα. Ίσως δεν το ξέρετε, ίσως το ξέρετε, αλλά όλα τα υλικά και πλάσματα που βλέπουμε γύρω μας, έχουν προκύψει από την ίδια δεξαμενή γήινης μάζας. Αυτή η μάζα δεν αλλάζει. Όταν φτιάχνεις ένα προϊόν, δεν το φτιάχνεις από κοπανιστό αέρα, χρησιμοποιείς γήινους πόρους. Μέχρι και το περίφημο διοξείδιο που πλημμυρίζει την ατμόσφαιρά μας, δεν προκύπτει από παρθενογένεση, αλλά μην γίνομαι κουραστικός και να μπω στο ψητό. Πέρσι, για πρώτη φορά στην ιστορία του πλανήτη, η μάζα των ανθρώπινων προϊόντων ξεπέρασε εκείνη της βιομάζας όλων των πλασμάτων, συμπεριλαμβανομένου εμάς. Το 1900 η αναλογία ήταν 1 προς 33 περίπου. Δηλαδή, τώρα είναι 1 προς 1. Αν συνεχίσουμε σ’ αυτούς τους ρυθμούς, το 2040, η φυσική βιομάζα θα αντιστοιχεί στο 50% της ανθρωπογενούς. Μπορεί, δηλαδή, να μην έχουμε ζωντανούς ελέφαντες τότε, αλλά θα έχουμε λούτρινους, μεταλλικούς και πάνινους. Και ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο θα έχει φάει και τους άλλους ελέφαντες και το δωμάτιο και εμάς μαζί. Νικήσαμε!
Υ.Γ.2 “Όταν και το τελευταίο ζωντανό πλάσμα θα έχει πεθάνει εξαιτίας μας. Τι ποιητικό που θα ‘ταν, αν μπορούσε η Γη να φωνάξει, ίσως από τα βάθη του Γκραν Κάνυον: «Τετέλεσται. Δεν τους άρεσε των ανθρώπων να ζουν εδώ»”. Kurt Vonnegut. Το είχα γράψει ως επίλογο και όταν καιγόταν ο Αμαζόνιος, ο οποίος συνεχίζει να καίγεται κάθε μέρα, για να μετατραπεί σε ανάπτυξη για τους κατοίκους της Βραζιλίας. Οι οποίοι μια μέρα θα είναι τόσο φτωχοί (δηλαδή, πλούσιοι) που θα έχουν μόνο λεφτά στη ζωή τους. Το ίδιο συμβαίνει στο Κογκό, στην Ινδονησία και σε όλο τον πλανήτη. Ούτε μια πανδημία δεν σταματάει τις μηχανές. Μετεωρίτης να πέσει, αυτές θα συνεχίσουν. Ο πυρετός του χρυσού. Σε εκείνο το κείμενο είχες βάλει ως τίτλο: «Καπιταλισμός μέχρι να τα ισοπεδώσουμε όλα». Σε λίγα χρόνια θα μπορούμε να πούμε με μεγάλη σιγουριά, ότι τελικά τα ισοπεδώσαμε.
(Φίλε Άρη, δίνε πόνο. Άρη, ξερνάω με την πράσινη ανάπτυξη και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Για να πιστεύει κάποιος, αυτούς που τα λένε αυτά, πρέπει να είναι τέρμα ηλίθιος. Επίσης, ας προσέξουν οι άνθρωποι, πως αυτοί που σκίζουν τα ρούχα τους για την πράσινη ανάπτυξη είναι αυτοί που ξεσκίζουν επί δεκαετίες τον πλανήτη με τις άλλες τους δραστηριότητες. Στη ζωή μετράει τι κάνεις, όχι τι λες. Μόνο το τι κάνεις μετράει. Άρη, η ιδιοκτησία θα στερήσει από την ανθρωπότητα τον πλανήτη. Πρόσεξε πόσοι άνθρωποι - όχι μόνο ζάπλουτοι - είναι γαντζωμένοι στις ιδιοκτησίες τους. Ένα με τις ιδιοκτησίες τους μέχρι τον θάνατο. Στα λόγια, βέβαια, υποστηρίζουν άλλα πράγματα. Αλλά τα λόγια δεν μετράνε και τους βαρέθηκα όλους αυτούς. Βαρέθηκα και τους αριστερούς με τα 200 σπίτια, που θέλουν να εξαλείψουν τη φτώχεια. Να είσαι καλά, Άρη. Την αγάπη μου.)
