Τάσος Τσακίρογλου
• Εδώ και μερικά χρόνια έχετε εισαγάγει τον όρο «νέος συνταγματισμός», τον οποίο συνδέετε με τον νεοφιλελευθερισμό. Μπορείτε να μας τον εξηγήσετε;
«Σε συνάρτηση με την παγκόσμια οικονομική κρίση, η Ε.Ε. προσπάθησε να αναπτύξει αυτό που ονομάζω πειθαρχικό νεοφιλελευθερισμό, εν μέρει μέσω των λεγόμενων τεχνοκρατικών και μέτρων εκτάκτου ανάγκης, κατά βάση εκτός δημοκρατικού διαλόγου και διαβούλευσης. Ο νέος συνταγματισμός αναφέρεται σε ειδικά νομοθετήματα και στοιχεία της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης, που σχετίζονται με αυτό, με στόχο να αποκόψει τις σημαντικές αποφάσεις στην οικονομική πολιτική από τη δημοκρατική λογοδοσία και τον έλεγχο. Αυτά τα μέτρα τείνουν, να αυξάνουν τη δύναμη του κεφαλαίου στη διαμόρφωση των δημόσιων πολιτικών».
Αυτή ήταν η απάντηση που μου είχε δώσει ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Στέφεν Γκιλ, το 2017, στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και των εν Ελλάδι μνημονίων. Ο «πειθαρχικός νεοφιλελευθερισμός» φαίνεται ότι είναι η μορφή διακυβέρνησης, που έχει επιλέξει και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, προκειμένου εν μέσω πανδημίας να περνά αβρόχοις ποσί τις αντιλαϊκές της πολιτικές.
Με τον τρόπο αυτό, όμως, όπως λέει ο καθηγητής Δικαίου, Λουίτζι Φεραγιόλι, αλλάζει ο χαρακτήρας του συστήματος εγγυήσεων: «Από σύστημα εγγυήσεων των ατομικών ελευθεριών και της διαφωνίας γίνεται σύστημα εγγυήσεων της ασφάλειας, που δεν προστατεύει πια τους πολίτες από τις καταχρήσεις εξουσίας του κράτους, αλλά το κράτος και τους “δημοκρατικούς” θεσμούς από τη διαφωνία και την αντίθεση των πολιτών».
Μέτρα εκτάκτου ανάγκης, κατά βάση εκτός δημοκρατικού διαλόγου και διαβούλευσης. Και σαν «φυσική» συνέπεια βέβαια ακολουθεί η καταστολή και η κρατική βία, όπως αυτή που κυριάρχησε στις 17 Νοέμβρη. Οι προσχηματικές αιτίες δεν λείπουν: η οικονομική κρίση, η τρομοκρατία, η πανδημία και πάει λέγοντας. Η δουλειά να γίνεται, έκτακτα μέτρα να λαμβάνονται, ο στόχος της ενίσχυσης της εξουσίας να επιτυγχάνεται.
Γι’ αυτό και δεν ενισχύεται το ΕΣΥ, γι’ αυτό και δεν προσλαμβάνονται γιατροί και νοσηλευτές, αλλά αστυνομικοί, οι οποίοι εξοπλίζονται με τα πιο σύγχρονα μέσα. Ο αυταρχισμός (πολιτικά και επιχειρησιακά) γίνεται ένα άμεσο εργαλείο κοινωνικού ελέγχου για τις απείθαρχες τάξεις, για τους αντιρρησίες, τους αμφισβητίες, τους διαφορετικούς.
Η άλλη καταστολή, η ιδεολογική, επαφίεται σε ένα μιντιακό σύστημα διαβρωμένο από τη διαφθορά, την εξαγορά και τη συναλλαγή. Με ανθρώπους που χτίζουν καριέρες πατώντας επί πτωμάτων, φυσικά με το αζημίωτο. Το σύστημα «ενδογαμίας» μεταξύ πολιτικής και δημοσιογραφίας στα καλύτερά του. Α, και βέβαια ως απαραίτητο συμπλήρωμα ένα σύστημα «ημετέρας ακαδημαϊκής διανόησης» τόσο εξωνημένο, που περισσότερο δεν γίνεται.
Ο αυταρχισμός αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό του νεοφιλελεύθερου κράτους, το οποίο είναι εχθρικό απέναντι σε κάθε κίνηση αλληλεγγύης, ενώ καταφεύγει στην αστυνόμευση και στην καταστολή, προκειμένου να διαλύσει τις όποιες συλλογικές μορφές αντίστασης.
Ρόλο συγκολλητικής ουσίας σ’ αυτό το μωσαϊκό της νεοφιλελεύθερης παρακμής παίζουν αυτή την περίοδο ο εθνικισμός και η τουρκοφαγία, αθλήματα στα οποία πρωταγωνιστούν τα Πέτσ-ινα ΜΜΕ. Και από κοντά οι μπίζνες των εξοπλισμών και οι εξοπλιστικές δαπάνες ενός κατά βάση χρεοκοπημένου κράτους, το οποίο απλώς υποκρίνεται, ότι δεν το ξέρει.
Η όποια Αριστερά δεν μπορεί, παρά να είναι εχθρική στην πράξη με αυτό το σύστημα και να μη χαριεντίζεται με τα κουρέλια του, που (παρ’ όλα αυτά) εξακολουθούν να τραγουδάνε!
