μας προσέφερε απλόχερα μία αξιομνημόνευτη ερμηνεία σε μία από τις πιο κλασσικές και παράλληλες διαχρονικές ταινίες του Αμερικανικού Κινηματογράφου: «Ο Ταξιτζής» (Taxi Driver) του Μάρτιν Σκορσέζε.
Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, γεννήθηκε στις 17 Αυγούστου του 1943 στη Νέα Υόρκη και σπούδασε υποκριτική στο Stella Adler Conservatory, καθώς και στο American Workshop. Ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του Χόλιγουντ σήμερα, ξεκίνησε την καριέρα του το 1969, με την ταινία ”Greetings” του Μπράιαν Ντε Πάλμα.
Μέχρι σήμερα έχει κερδίσει ένα Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου, για την ταινία ”Οργισμένο Είδωλο” του Μάρτιν Σκορσέζε, κι ένα Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία ”Ο Νονός 2”. Έχει λάβει επίσης υποψηφιότητες για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου, με τις ταινίες ”Ο Ταξιτζής” και ”Το Ακρωτήρι του Φόβου” του Μάρτιν Σκορσέζε, ”Ξυπνήματα” της Πένι Μάρσαλ και ”Ο Ελαφοκυνηγός” του Μάικλ Τσιμίνο.
Παρά τις ατυχείς επιλογές του τα τελευταία χρόνια, το 2012 είχαμε την ευκαιρία να τον δούμε στην ταινία “Οδηγός Αισιοδοξίας” (The Silver Linings Playbook) του Ντέιβιντ Ο Ράσελ.
Εκεί, ο Μπράντλεϊ Κούπερ υποδύεται τον Πατ Σολατάνο, έναν πρώην δάσκαλο που έχει χάσει τα πάντα: τη δουλειά του, το σπίτι και τη γυναίκα του. Έχοντας περάσει τα τέσσερα τελευταία χρόνια σε ψυχιατρικό ίδρυμα, αναγκάζεται να γυρίσει στο σπίτι των γονιών του (Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Τζάκι Γουίβερ), αποφασισμένος να ανακτήσει την παλιά του ζωή, καθώς και την πρώην σύζυγό του. Το μόνο που θέλουν οι γονείς του Πατ είναι να σταθεί ξανά στα πόδια του.
Τα πράγματα όμως περιπλέκονται, όταν γνωρίζει την Τίφανι (Τζένιφερ Λόρενς), ένα μυστηριώδες κορίτσι, που κουβαλάει τα δικά της προβλήματα. Εκείνη προθυμοποιείται να τον βοηθήσει να επανασυνδεθεί με τη γυναίκα του και το μόνο που έχει να κάνει εκείνος είναι κάτι πολύ σημαντικό για να της το ανταποδώσει. Καθώς ο καιρός περνά, ένα αναπάντεχο δέσιμο δημιουργείται μεταξύ τους και σημάδια αισιοδοξίας αρχίζουν να παρουσιάζονται στις ζωές και των δυο τους...
Το βιογραφικό του Ντε Νίρο είναι ένα από τα πιο πλούσια και αξιοζήλευτα στο Χόλιγουντ, με ταινίες όπως το ”1900” του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, ”Ο Τελευταίος των Μεγιστάνων” του Ηλία Καζάν, ”Κάποτε στην Αμερική” του Σέρτζιο Λεόνε, ”Brazil” του Τέρι Γκίλιαμ, ”Δαιμονισμένος Άγγελος” του Άλαν Πάρκερ, ”Οι Αδιάφθοροι” του Μπράιαν Ντε Πάλμα, ”Ένταση” του Μάικλ Μαν, ”Τζάκι Μπράουν” του Κουέντιν Ταραντίνο και ”Μεγάλες Προσδοκίες” του Αλφόνσο Κουαρόν.
Ο Ντε Νίρο όμως δεν περιορίζεται στην ιδιότητα του ηθοποιού. Έχει κάτσει στην καρέκλα του σκηνοθέτη με τις ταινίες ”Ιστορίες του Μπρονξ” και ”Ο Καθοδηγητής”, στις οποίες συμμετέχει και ως ηθοποιός, ενώ είναι ιδιαίτερα περήφανος για την εταιρία παραγωγής που έχει ιδρύσει, με την επωνυμία ”Tribeca Productions”.
Έχει επίσης πρωταγωνιστήσει στις ταινίες ”Machete”, ”Little Fockers”, “Manuale d’Amore”, “Limitless”, “Killer Elite”, “New Year’s Eve” και “Red Lights”. Προσφάτως τον είδαμε στα “Freelancers”, “The Wedding” με τις Νταϊάν Κίτον, Σούζαν Σαράντον, Αμάντα Σέιφριντ, Κάθριν Χέιγκλ, “Silver Linings Playbook” με τον Μπράντλεϊ Κούπερ και την Τζένιφερ Λόρενς. Ενώ προσεχώς θα τον δούμε στο “Killing Season” με τον Τζον Τραβόλτα, στο "The Family" μαζί με την Michelle Pfeiffer, καθώς και στο "Last Vegas", παρέα με τους Morgan Freeman και Michael Douglas.
Πριν ακόμα, ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορσέζε εισέλθει στην ελίτ του Hollywood και μετριάσει ελαφρώς την προκλητικότητά του, στον ”Ταξιτζή”, εξαναγκάστηκε να αλλάξει την παλέτα των χρωμάτων στις τελευταίες σκηνές της ταινίας του, μειώνοντας έτσι την ένταση του κόκκινου, προκειμένου να μη χαρακτηριστεί το φιλμ “ακατάλληλο”.
Το θέμα της ταινίας μας, η περιπλάνηση ενός εκπληκτικού Ρόμπερτ Ντε Νίρο, στον λαβύρινθο της Νέας Υόρκης και ταυτόχρονα η ξενάγηση στο τοπίο της πλήρους αποξένωσης της προσωπικής του τρέλας. Στοιχεία, που προκάλεσαν θύελλα συζητήσεων για το δικαιολογημένο ή όχι, της χρήσης βίας, την εξύμνηση ή την καταδίκη της κουλτούρας των όπλων (που έτσι κι αλλιώς ανθεί στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού), αλλά και γενικότερα για τις προθέσεις του φιλμ.
Από τεχνικής άποψης, αφετηρία του Σκορσέζε στάθηκε η προβληματική του αναφορικά με τον κινηματογράφο, ως εμπειρία παρόμοια με εκείνη των ονειρικών καταστάσεων ή της επήρειας ναρκωτικών. Σύμφωνα μάλιστα με όσα λέει ο ίδιος ο δημιουργός στο βιβλίο “Scorsese on Scorsese”, οι σκηνές σε αργή κίνηση και η αίσθηση μεταξύ ύπνου και πραγματικότητας, είναι επίσης, ένα βασικό στοιχείο που διέπει την ταινία του.
Ο σεναριογράφος Πολ Σρέιντερ, επέλεξε εξ αρχής να προσδώσει στον βασικό πρωταγωνιστή, την ταυτότητα του βετεράνου του Βιετνάμ. Η αποξένωση του ταξιτζή Τράβις Μπικλ, υποδείκνυε στους θεατές, την κατάπτωση των παραδοσιακών αξιών που είχαν φέρει στο φως τόσο το αντιπολεμικό κίνημα της εποχής, με τα αντίστοιχα κοινωνικά ρήγματα, όσο φυσικά και η στρατιωτική ήττα.
Στο "Taxi Driver", αναδεικνύεται για ακόμα μια φορά και η υποδειγματική ερμηνεία του Ντε Νίρο, η ποιότητα της οποίας γίνεται ακόμη πιο θαυμαστή, αν σκεφτεί κανείς, ότι ακριβώς την ίδια περίοδο ο ηθοποιός συμμετείχε στα γυρίσματα ενός ακόμη σπουδαίου φιλμ.
Ενώ λοιπόν τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας, βρισκόταν στη Ρώμη για το “1900” του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, κάθε Παρασκευή επέστρεφε αεροπορικώς στη Νέα Υόρκη, για να ενταχθεί στο συνεργείο του Σκορσέζε.
Προσεγγίζοντας τον ρόλο του Μπικλ με τη γνωστή του επιμέλεια, ο Ντε Νίρο φρόντισε να χάσει 18 κιλά, πήρε άδεια οδήγησης ταξί, ώστε να εκμεταλλεύεται τα διαλείμματα των γυρισμάτων και να οδηγεί στη Νέα Υόρκη, ενώ κατά τη διάρκεια των αντίστοιχων διακοπών στη Ρώμη έκανε εκδρομές στη Βόρεια Ιταλία, επισκεπτόμενος τις εκεί αμερικανικές βάσεις, με σκοπό να μελετήσει την προφορά στρατιωτών από τις μεσοδυτικές Πολιτείες.
Για την ιστορία να πούμε, ότι το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου έχει συμπεριλάβει το “Taxi Driver”, στις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.
Η επιλογή της ταινίας στον παρόν αφιέρωμα είναι διττή. Αφενός να τιμήσουμε έναν σπουδαίο ηθοποιό, σε μία από τις καλύτερες και πλέον χαρακτηριστικές ερμηνείες του και αφετέρου το γεγονός ότι πέρσι τέτοιον καιρό είχαμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε και πάλι στους Θερινούς Κινηματογράφους, σε αποκατεστημένη ψηφιακά κόπια.
Η αποκατεστημένη ψηφιακά ταινία έκανε την πρεμιέρας της πέρσι στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος ένα εξάμηνο μετά την πρεμιέρα της τον Ιανουάριο του 2012 στην κινηματογραφική αίθουσα της Ένωσης Αμερικανών Σκηνοθετών στη Νέα Υόρκη και 36 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της ταινίας στις 8 Φεβρουαρίου του 1976.
Σύμφωνα με τον Γκρόβερ Κρισπ, αντιπρόεδρο της Sony Pictures Entertainment και επικεφαλής της αποκατάστασης: «Για τους φανατικούς του Ταξιτζή που έχουν δει την ταινία σε VHS ή DVD, η καινούρια ψηφιακά αποκατεστημένη βερσιόν θα είναι μια αποκάλυψη. Υπάρχουν πολλά σημεία που φαίνονται πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι στις υπάρχουσες εμπορικές βερσιόν που κυκλοφορούν. Ανακαλύψαμε κοιτώντας τις κόπιες και δουλεύοντας με τον διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας Μάικλ Τσάπμαν, πως η τελευταία φορά που μεταγράφτηκε ψηφιακά η ταινία ήταν πριν από δέκα περίπου χρόνια, χωρίς την επίβλεψη ειδικών».
«Η παλιά μεταγραφή, που χρησιμοποιήθηκε για DVD επί σειρά ετών, μειονεκτούσε κατά πολλούς τρόπους. Ήταν πολύ φωτεινή σε κάποια σημεία και κάποιες σκηνές ήταν τελείως λάθος από άποψη χρωματικής ανάλυσης. Σε πολλές σκηνές επικρατούσε υπερβολικά το κυανό, ενώ το καδράρισμα δεν ήταν ακριβές λόγω επανειλημμένων ζουμ στις μετεγγραφές» προσθέτει ο Γκρόβερ Κρισπ.
Τόσο ο διευθυντής φωτογραφίας Μάικλ Τσάπμαν, όσο και ο ίδιος ο Σκορσέζε έπαιξαν ενεργό ρόλο στην επίβλεψη της αποκατάστασης.
Ο πολυβραβευμένος “Ταξιτζής” (Taxi Driver, 1976) του Μάρτιν Σκορσέζε, απέσπασε τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, Α’ ανδρικού και Β' γυναικείου ρόλου και μουσικής). Η Τζόντι Φόστερ κέρδισε για την ερμηνεία της βραβείο Bafta της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ενώ με το αντίστοιχο βραβείο τιμήθηκε και ο συνθέτης Μπέρναρντ Χέρμαν. Αξίζει να σημειωθεί, πως για το Soundtrack του Taxi Driver, ο Χέρμαν πήρε και βραβείο Grammy. Ενώ, όπως προαναφέραμε, την ίδια χρονιά η ταινία κέρδισε και τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.
Έτος: 1976 | Xώρα: Η.Π.Α. | Διάρκεια: 113 λεπτά | Σκηνοθεσία: Martin Scorsese | Σενάριο: Paul Schrader | Παίζουν: Robert De Niro, Jodie Foster, Cybill Shepherd, Harvey Keitel.
O Ρόμπερτ Ντε Νίρο, είναι αναμφισβήτητα ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς της γενιάς του. Με το έργο του, επηρέασε και επηρεάζει γενιές και γενιές ηθοποιών.
Γιώργος Ρούσσος
