Νικόλ Λειβαδάρη
Ένας συμβιβασμός win-win μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ, ένας ακόμη αιφνιδιασμός Σόιμπλε κι ένα συμπληρωματικό… εν αναμονή Μνημόνιο θέτουν την κυβέρνηση ενώπιον νέων σκληρών διλημμάτων και αποφάσεων υψηλού πολιτικού κόστους.
Το εφεδρικό πακέτο μέτρων, ύψους έως και 3 δις ευρώ, είναι το σχέδιο έμπνευσης Σόιμπλε, για να κλείσει η αξιολόγηση και να νομιμοποιηθεί η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, χωρίς να υπάρξει άμεση και ριζική αντιμετώπιση του χρέους όπως ζητά το Ταμείο.
Ο συμβιβασμός Βερολίνου - ΔΝΤ
Είναι ένα σχέδιο συμβιβασμού κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του Βερολίνου, το οποίο μπήκε στο τραπέζι του Washington Club το βράδυ της Παρασκευής, διέρρευσε στην Wall Street Journal το Σάββατο και επιβεβαιώθηκε στον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο στην δεύτερη, συμπληρωματική συνάντηση, που ο ίδιος ζήτησε με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, λίγο πριν αναχωρήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την εαρινή σύνοδο του Ταμείου.
Είναι ταυτόχρονα (με βάση τουλάχιστον τα έως τώρα δεδομένα) κι ένα σχέδιο ετεροβαρές για την ελληνική πλευρά, με προφανείς παγίδες και επικίνδυνα θολά σημεία, παρ’ ότι το Μαξίμου διαμηνύει, ότι δεν το έχει αποδεχθεί και το συνδέει ρητά με την παράλληλη ελάφρυνση του χρέους.
Ο πυρήνας του διατλαντικού συμβιβασμού βασίζεται στην υιοθέτηση (είτε διά της νομοθετικής οδού, είτε διά της πολιτικής δέσμευσης) ενός παράλληλου, «εν υπνώσει» Μνημονίου, το οποίο θα ενεργοποιηθεί, μόνον εάν επαληθευθούν οι προβλέψεις του ΔΝΤ, διαψευσθούν εκείνες της Αθήνας και της Κομισιόν, και δεν επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2018.
Η… δημιουργική λογιστική του Σόιμπλε
Πρόκειται, στην πράξη, για τη… δημιουργική λογιστική, που επιστρατεύει το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να γεφυρώσει την απόσταση από τα μέτρα των 5,4 δις, που έχουν ήδη συμφωνήσει η Αθήνα και οι Ευρωπαίοι δανειστές, έως τα 8 με 9 δις που θεωρεί αναγκαία το ΔΝΤ, για να επιτευχθεί το πλεόνασμα του 3,5%.
Όπως διαβεβαιώνει, δε, το Μαξίμου το «εφεδρικό» αυτό πακέτο δεν θα είναι a priori της τάξης των 3 δις ευρώ, αλλά «τα περαιτέρω μέτρα προτείνεται να είναι ανάλογα με την απόκλιση από το στόχο».
«Για παράδειγμα», όπως τόνιζαν χθες το βράδυ, κυβερνητικές πηγές, «μια απόκλιση 0,3% (δηλαδή, να έχουμε 3,2% πρωτογενές πλεόνασμα και όχι 3,5%) θα οδηγούσε σε μέτρα ύψους μόνο 0,3%».
Ακόμη και σε αυτή την, σχετικά ήπια, εκδοχή, ωστόσο, το σχέδιο απειλεί να έχει δύο νικητές κι έναν… συνήθη όμηρο: Διασώζει τα προσχήματα για το, οψίμως μετανοημένο, ΔΝΤ, υπηρετεί τις εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες της Μέρκελ και τις μονεταριστικές εμμονές του Σόιμπλε και αφήνει μετέωρους τους θεμελιώδεις στόχους της Ελλάδας.
Οι γκρίζες ζώνες
Η αξιολόγηση, στην πράξη, κλείνει με αστερίσκους και τίθεται υπό αίρεση από τους ίδιους τους «συμβαλλόμενους». Οι αγορές παίρνουν το μήνυμα, ότι οι δανειστές δεν είναι πεπεισμένοι για την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος και η άμεση ανάκτηση της επενδυτικής εμπιστοσύνης, που επιζητά η κυβέρνηση, μετατίθεται προς επιβεβαίωση σε βάθος τριετίας.
Ανάλογη μετάθεση διαφαίνεται και στην, όποια τελική συμφωνία, για την ρύθμιση του χρέους (την οποία ξορκίζει δημοσίως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε), ενώ εξαιρετικά δύσκολη είναι η διαχείριση και εντός συνόρων. Εδώ, η κυβέρνηση θα πρέπει να υπερασπιστεί και να νομιμοποιήσει ένα (εφεδρικό και ανενεργό έστω) νέο Μνημόνιο ενώπιον μιας, ήδη μαινόμενης, αντιπολίτευσης, μιας εξουθενωμένης κοινωνίας και μιας οριακής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Η ρύθμιση του χρέους
Στο Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο οι προκλήσεις αυτές είναι ήδη γνωστές, προσμετρώνται, και όλα τα σενάρια τελούν υπό εξέταση. Σε πρώτο χρόνο, η κυβερνητική γραμμή είναι η σύνδεση της πρότασης των δανειστών για τα «εφεδρικά», έκτακτα μέτρα με τη θέση που θα έχει η ρύθμιση του χρέους στο τελικό πακέτο της συμφωνίας.
«Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά δεν έχει αποδεχτεί αυτή την πρόταση και η τελική της θέση θα εξαρτηθεί από ολόκληρο το «πακέτο» που θα είναι στα τραπέζι και που, προφανώς, θα συμπεριλαμβάνει και την ελάφρυνση του χρέους, η οποία, με βάση τη Συμφωνία του Ιουλίου, είναι προγραμματισμένο να αποφασιστεί αμέσως μετά την πρώτη αξιολόγηση», δήλωναν χθες το βράδυ κυβερνητικές πηγές.
Οι διαβουλεύσεις και το παρασκήνιο των επόμενων ημερών, όμως, εν όψει και του Eurogroup της Παρασκευής, θα είναι εκείνες, που θα καθορίσουν τις τελικές αποφάσεις. Με κομβική παράμετρο το εάν θα προκριθεί τελικά το «μαλακό» ή το «σκληρό» σενάριο των δανειστών – εάν, δηλαδή, τα έκτακτα μέτρα θα πρέπει να νομοθετηθούν ή θα θεωρηθεί αρκετή μια πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης Τσίπρα…
