«Εικάζεται, ότι η πέμπτη εξαφάνιση προκλήθηκε από ένα τεράστιο αστεροειδή, που έπληξε τη γη. Τώρα είμαστε εμείς οι ίδιοι ο αστεροειδής», τονίζει μεταξύ των άλλων ο διάσημος Αμερικανός διανοητής Νόαμ Τσόμσκι σε συνέντευξη του στον Xρόνη Πολυχρονίου για το Truthout.
Επιμέλεια: Χριστίνα Μπρέμπου
Στο εισαγωγικό σημείωμα του Truthout αναφέρεται μεταξύ των άλλων:
Ζούμε κρίσιμες και επικίνδυνες εποχές. Ο νεοφιλελευθερισμός εξακολουθεί να είναι το υπέρτατο πολιτικό-οικονομικό δόγμα, ενώ το επίπεδο διαβίωσης στις εγχώριες κοινωνίες συνεχίζει να επιδεινώνεται, καθώς οι δημόσιες επενδύσεις και τα κοινωνικά προγράμματα και υπηρεσίες μειώνονται διαρκώς, με αποτέλεσμα οι πλούσιοι να γίνονται ακόμα πλουσιότεροι.
Παράλληλα, ο πολιτικός αυταρχισμός βρίσκεται σε άνοδο και ορισμένοι πιστεύουν, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ώριμες πια για την ανάδειξη ενός νέο φασιστικού πολιτικού ρεύματος. Η απειλή της κλιματικής αλλαγής εντείνεται, καθώς οι πολιτικοί ηγέτες συνεχίζουν να επιδεικνύουν έλλειψη θάρρους στο να προχωρήσουν με συστήματα εναλλακτικής ενέργειας και απώλεια οράματος, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο το ανθρώπινο μέλλον.
Για αυτούς και πολλούς άλλους λόγους, οι Αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 αποτελούν το κλειδί για το μέλλον της χώρας αλλά και ολόκληρου του κόσμου γενικότερα. Πράγματι, αυτή η εκλογική αναμέτρηση μπορεί να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία των Ηνωμένων Πολιτειών για την εκλογή ενός ηγέτη που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της εσωτερικής αλλά και της εξωτερικής πολιτικής, αν και η προοπτική να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μάλλον απίθανη, κοιτάζοντας κανείς το τρέχον πολιτικό τοπίο.
Όπως ο Νόαμ Τσόμσκι αναφέρει σε αυτή την αποκλειστική συνέντευξη στο Truthout, οι πολιτικοί υποψήφιοι για τις προεδρικές εκλογές του 2016 μετά βίας θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που υπάρχουν για την αντιμετώπιση των σημαντικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και ο υπόλοιπος κόσμος. Η άνοδος των Trumpism και η εξτρεμιστική και ρατσιστική ρητορεία των Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων φαίνεται να αντανακλά βαθύτερες αντιλήψεις περί «απώλειας και φόβου» μεταξύ πολλών Αμερικανών πολιτών. Αυτές οι εκλογές παραμένουν εξαιρετικά κρίσιμες και σημαντικές, υποστηρίζει ο Τσόμσκι.
Xρόνης Πολυχρονίου: Ας ξεκινήσουμε με μια ανασκόπηση, πάνω στο πώς οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016 διαμορφώνονται σύμφωνα με την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα, στο ρόλο που αυτή παίζει στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και στις ιδεολογικές απόψεις που εξέφρασαν ορισμένοι από τους κορυφαίους υποψηφίους και των δύο κομμάτων.
Νόαμ Τσόμσκι: Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός, ότι έχουμε φτάσει σε μια πρωτοφανή στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία. Για πρώτη φορά, πρέπει να παρθούν αποφάσεις τώρα αμέσως, και όχι στο απώτερο μέλλον, οι οποίες και θα καθορίσουν στην κυριολεξία τις προοπτικές για την αξιοπρεπή επιβίωση του ανθρώπου. Τέτοιες αποφάσεις έχουν ληφθεί ήδη στο παρελθόν για έναν τεράστιο αριθμό άλλων ειδών του πλανήτη μας. Η καταστροφή των ειδών είναι στο επίπεδο που ήταν 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, στην πέμπτη εξαφάνιση, που οδήγησε στο τέλος της εποχής των δεινοσαύρων. Αυτό άνοιξε το δρόμο στα πιο μικρά θηλαστικά, στην ουσία εμάς, ένα είδος με μοναδικές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων δυστυχώς των ικανοτήτων, ψυχρής και άγριας καταστροφής.
Τον 19o αιώνα ο Joseph de Maistre, συντηρητικός αντίπαλος του Διαφωτισμού, επέκρινε τον Thomas Hobbes, όταν εκείνος υιοθέτησε τη ρωμαϊκή φράση, «ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο», παρατηρώντας ότι το συμπέρασμα αυτό είναι άδικο για τους λύκους, οι οποίοι δεν σκοτώνουν ποτέ για ευχαρίστηση. Η ικανότητα του ανθρώπου για καταστροφή στρέφεται ακόμα και προς τον ίδιο του τον εαυτό, κάτι για το οποίο είμαστε σήμερα όλοι μάρτυρες. Εικάζεται, ότι η πέμπτη εξαφάνιση προκλήθηκε από ένα τεράστιο αστεροειδή που έπληξε τη γη. Τώρα είμαστε εμείς οι ίδιοι ο αστεροειδής. Οι επιπτώσεις στον άνθρωπο είναι ήδη σημαντικές, και σύντομα θα γίνουν ασύγκριτα χειρότερες, εάν δεν ληφθούν τώρα αμέσως αποφασιστικά μέτρα.
Επιπλέον, ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου, που παραμονεύει πάντα ως μια ζοφερή σκιά, συνεχώς αυξάνεται. Αυτό θα ήταν κάτι, που θα έληγε την οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση. Μπορούμε να θυμηθούμε, την απάντηση που είχε δώσει ο Αϊνστάιν, σε ερώτηση που του είχε τεθεί, σχετικά με τα όπλα που θα χρησιμοποιούνταν στον επόμενο πόλεμο. Είπε, ότι δεν ήξερε, αλλά ο πόλεμος μετά από αυτόν, θα γινόταν με πέτρινα τσεκούρια. Μια αναδρομή στα σοκαριστικά αρχεία αποκαλύπτει, ότι αποτελεί σχεδόν θαύμα, το πώς έχει αποφευχθεί μια μεγάλη καταστροφή μέχρι σήμερα, αλλά τα θαύματα δεν κρατούν για πάντα. Το ότι ο κίνδυνος αυξάνεται διαρκώς, είναι δυστυχώς πολύ εμφανές.
Ευτυχώς, αυτές οι καταστροφικές και αυτοκτονικές δυνατότητες της ανθρώπινης φύσης εξισορροπούνται από άλλες. Υπάρχει πολύ καλός λόγος να πιστεύουμε, ότι ο David Hume, ο Adam Smith και ο αναρχικός ακτιβιστής-στοχαστής Peter Kropotkin, αυτές οι φωτισμένες προσωπικότητες, υπήρξαν σωστοί ως προς τις απόψεις τους αναφορικά με το ότι η συμπάθεια και η αμοιβαία βοήθεια αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά του πυρήνα της ανθρώπινης φύσης. Σύντομα θα μάθουμε, ποια θα είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα υπερισχύσουν τελικά.
Επιστρέφοντας στην ερώτησή σας, μπορούμε να αναρωτηθούμε, πώς αυτά τα τρομερά προβλήματα αντιμετωπίζονται στο τετραετές εκλογικό «θέαμα». Το πιο εντυπωσιακό γεγονός είναι, ότι μόλις και μετά βίας αντιμετωπίζονται, από οποιοδήποτε κόμμα.
Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να εξετάσουμε το «θέαμα» των προκριματικών αναμετρήσεων των Ρεπουμπλικάνων. Οι σχολιαστές μόλις και μετά βίας μπορούν να κρύψουν την αποστροφή και την ανησυχία τους, για το τι δείχνουν αυτές για τη χώρα και το σύγχρονο πολιτισμό. Οι υποψήφιοι έχουν ωστόσο απαντήσει στα κρίσιμα ερωτήματα. Είτε αρνούμενοι την υπερθέρμανση του πλανήτη, είτε επιμένοντας ότι δεν πρέπει να γίνει τίποτα γι 'αυτό, ζητώντας μας στην πραγματικότητα, να αγωνιστούμε αυξάνοντας την ταχύτητα της πορείας μας προς τον γκρεμό.
Ακολουθώντας μέχρι στιγμής αναγνωρίσιμες πολιτικές, φαίνεται να υπάρχει η πρόθεση εκ μέρους τους κλιμάκωσης των στρατιωτικών αντιπαράθεσων και του εκφοβισμού. Για αυτούς τους λόγους συκεκριμένα, η Ρεπουμπλικανική οργάνωση (κάποιος θα δίσταζε να το ονομάσει πολιτικό κόμμα με την παραδοσιακή έννοια του όρου) συνιστά απειλή, μια απειλή ενός νέου και πραγματικά τρομακτικού είδους προς το ανθρώπο και για όλα τα άλλά εκείνα είδη που αποτελούν «παράπλευρες απώλειες», καθώς το είδος με την υψηλή νοημοσύνη ακολουθεί μια αυτοκοτονική διαδρομή.
Σχετικά με τη Δημοκρατική πλευρά, υπάρχει τουλάχιστον κάποια αναγνώριση του κινδύνου σε σχέση με την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά αξίζει λίγο βλέποντας τις προτάσεις πολιτικής. Με τα προγράμματα του Ομπάμα για την αναβάθμιση του πυρηνικού οπλοστασίου, ή όπως τα κρίσιμα θέματα της ταχείας (και αμοιβαίας) στρατιωτικής συσσώρευσης στα σύνορα της Ρωσίας, δεν είμαι σε θέση να διακρίνω ξεκάθαρες θέσεις.
Σε γενικές γραμμές, οι ιδεολογικές θέσεις των Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων φαίνεται, να είναι οι συνηθισμένες: γεμίστε τις τσέπες των πλουσίων και κλωτσήστε τους υπόλοιπους στο πρόσωπο. Οι δύο Δημοκρατικοί υποψήφιοι κυμαίνονται ανάμεσα στο New Deal στυλ των προγραμμάτων Sanders και στο «Νέο Δημοκρατικό / μέτρια Ρεπουμπλικανικό» στιλ Κλίντον, το οποίο οδηγείται λίγο προς τα αριστερά κάτω από την επίδραση της πρόκλησης Σάντερς. Για τα διεθνή θέματα και τα φοβερά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, φαίνεται, στην καλύτερη περίπτωση ότι κυριαρχεί το «μια από τα ίδια».
Xρόνης Πολυχρονίου: Κατά την άποψή σας, τι έχει οδηγήσει στην άνοδο του Ντόναλντ Τράμπ; Είναι απλά μια ακόμη περίπτωση αυτών των τυπικών δεξιών, λαϊκιστικών χαρακτήρων, που αναδεικνύονται κατά καιρούς στη διάρκεια της ιστορίας, όταν τα έθνη αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές κρίσεις ή βρίσκονται σε εθνική παρακμή;
Nόαμ Τσόμσκι: Μέχρι στιγμής, στο βαθμό που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν «εθνική παρακμή», αυτό είναι αυτο-προκαλούμενο. Είναι αλήθεια, ότι οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να διατηρήσουν την εξαιρετικά μεγάλη ηγεμονική δύναμη της πρώιμης περιόδου μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά παραμένουν η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο, με ασύγκριτα πλεονεκτήματα και ασφάλεια και όσον αφορά την στρατιωτική δύναμη, ουσιαστικά συγκεντρώνει όση υπάρχει σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο μαζί και είναι τεχνολογικά πολύ πιο προηγμένη από οποιαδήποτε άλλη.
H έλξη για το πρόσωπο του Τραμπ φαίνεται να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό, στις αντιλήψεις που υπάρχουν περί «απώλειας και του φόβου». Η νεοφιλελεύθερη επίθεση στους πληθυσμούς σε ολόκληρο τον κόσμο, συχνά πολύ σοβαρή, δεν έχει αφήσει τις ΗΠΑ ανέγγιχτες, παρόλο που υπήρξαν κάπως πιο ανθεκτικές από ό,τι άλλοι. Η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει γνωρίσει στασιμότητα ή μείωση εισοδημάτων, καθώς εξαιρετικά μεγάλος και επιδεικτικός πλούτος συσσωρεύεται σε πολύ λίγες τσέπες. Το επίσημο δημοκρατικό σύστημα έχει υποστεί τις συνήθεις συνέπειες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, τείνοντας προς την πλουτοκρατία.
* Στο επόμενο, δεύτερο μέρος της συνέντευξης Τσόμσκι, αύριο Δευτέρα: Υπάρχει δημοκρατία στις ΗΠΑ;
