17 Ιαν 2016

Ο Καναδάς έδωσε το «πράσινο φως» στην ευθανασία


Το «πράσινο φως» στην ευθανασία έδωσε ο Καναδάς.
Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας επικύρωσε μια απόφαση, που επιτρέπει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες σε όλη τη χώρα, δίνοντας στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση διάστημα 4 μηνών για να κάνει την απόφαση, νόμο του κράτους.

 Σύμφωνα με την απόφαση, οι γιατροί θα επιτρέπεται, να διευκολύνουν και να επισπεύδουν τον θάνατο (μέσω υποβοηθούμενης ευθανασίας) των ασθενών στην επαρχία του Κεμπέκ, στην οποία τον Δεκέμβριο τέθηκε σε ισχύ σχετικός νόμος.

Παράλληλα, το δικαστήριο απεφάνθη, ότι οι πολίτες οπουδήποτε στη χώρα μπορούν να υποβάλουν αίτημα στα ανώτατα δικαστήρια των επαρχιών τους, για δικαστική εξουσιοδότηση σε όσους επιθυμούν, να ασκήσουν το δικαίωμά τους σε υποβοηθούμενη αυτοκτονία υπό την επιτήρηση ιατρού.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, το Ανώτατο Δικαστήριο είχε δώσει στο κοινοβούλιο χρονικό διάστημα ενός έτους, για να θεσπίσει κανονισμούς, που θα καθορίζουν, πως και πότε θα επιτρέπεται η υποβοηθούμενη αυτοκτονία, έπειτα από την άρση σχετικής απαγόρευσης.

Εντούτοις, το χρονοδιάγραμμα των εργασιών βγήκε εκτός των καθορισμένων ημερομηνιών, εξαιτίας της διεξαγωγής γενικών εκλογών στις 19 Οκτωβρίου, που οδήγησαν συνεπακόλουθα στην εκλογή νέας κυβέρνησης, με τον νεοδιορισθέντα υπουργό Δικαιοσύνης να ζητεί εξάμηνη αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης.

Χθες, το ανώτατο δικαστικό όργανο της χώρας χορήγησε τέσσερις επιπλέον μήνες στην κυβέρνηση.

Ένα θέμα που διχάζει

Το θέμα της ευθανασίας είναι ένα πολυδιάστατο θέμα. Οι έντονες διαμάχες και αμφιλεγόμενες γνώμες μεταξύ των γιατρών, νομικών, ψυχολόγων και θεολόγων καταδεικνύουν την πολυπλοκότητα του ζητήματος.

Εξ αυτών, άλλοι δέχονται την ευθανασία ως λύτρωση και απαλλαγή από το μαρτύριο του πόνου και άλλοι την καταγγέλλουν ως συνδυασμό φόνου και αυτοχειρίας. Άλλοι δηλώνουν, ότι η ευθανασία δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί, αλλά δεν μπορεί να απορριφθεί ως ανθρώπινο αίτημα και άλλοι, κυρίως οι πιστεύοντες επιστήμονες, πιστοί στον όρκο του Ιπποκράτη, την αποκηρύσσουν ως ύβρη κατά του Θεού και ως έγκλημα με απρόβλεπτες εξελίξεις.

Η «Ιπποκρατική ηθική» και όλες οι θρησκείες του κόσμου απορρίπτουν κατηγορηματικά την ευθανασία. Η νοοτροπία όμως και το «ήθος» της σημερινής εποχής με την πληθώρα των τεχνολογικών μέσων και των επιστημονικών γνώσεων, θέτει το θέμα σε διαφορετική διάσταση, ότι δηλαδή η ευθανασία είναι μια κίνηση, που κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου, να καθορίζει τη ζωή του και την ύπαρξή του με βάση τις δικές του ανάγκες.

Το λεγόμενο «δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο», που αποτελεί την νομική κατοχύρωση της ευθανασίας, θέτει σε άλλη βάση το ύψιστο αγαθό της ζωής και την ύψιστη λειτουργία της ιατρικής επιστήμης. Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στη ζωή. Έχει όμως δικαίωμα και στον θάνατο;  
Δικαίωμα είναι η εξουσία που παρέχει η έννομος τάξη σε καθέναν από μας να πραγματώνει, να υλοποιεί ένα ιδιωτικό του συμφέρον. Είναι λοιπόν η επιδίωξη του θανάτου ένα ιδιωτικό συμφέρον;

Στη δίνη αυτών των αλληλοσυγκρουόμενων θεωριών και απόψεων χρειάζεται ο καθαρός επιστημονικός νους, που με αντικειμενικότητα, υπευθυνότητα και σεβασμό θα μελετήσει το πολυδιάστατο πρόβλημα της ευθανασίας και θα αποφανθεί.

Ορισμός και μορφές ευθανασίας

Ο όρος ευθανασία δημιουργήθηκε απ' τον Άγγλο φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον, ο οποίος έγραψε, ότι «το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράϋνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράϋνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο». Το ζήτημα της ευθανασίας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «μοντέρνο», καθώς φαίνεται να έχει απασχολήσει και τους αρχαίους φιλοσόφους, με το ηθικό ζήτημα του καλού θανάτου να εμφανίζεται στα έργα του Σωκράτη, του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα.

Στη σύγχρονη κοινωνία η ευθανασία δηλώνει το θάνατο, ο οποίος προκαλείται για ανθρωπιστικούς λόγους, με τη βοήθεια της ιατρικής, ώστε οι άνθρωποι με ανίατες ασθένειες να φεύγουν από τη ζωή όσο γίνεται πιο ανώδυνα. Οι δύο βασικές μορφές της ευθανασίας είναι η ενεργητική και η παθητική. Η ενεργητική, που υποδιαιρείται στην ευθεία και την έμμεση, είναι όταν το ιατρικό παραϊατρικό προσωπικό δρα ενεργώς και εμπράκτως χορηγώντας στον ασθενή την κατάλληλη ουσία, ώστε να επέλθει ο θάνατος. Η παθητική ευθανασία συνίσταται, όταν ο γιατρός αποσύρει την φαρμακευτική, ιατρική αγωγή από τον ασθενή, ώστε να επέλθει ο θάνατος σταδιακά εξαιτίας της απουσίας της ιατρικής υποστήριξης.

Σε ποιες χώρες επιτρέπεται;

Κράτη στα οποία επιτρέπεται η υπό όρους ευθανασία είναι η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Γερμανία, η Δανία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ελβετία, η Κίνα και κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχει εξειδικευμένη νομοθεσία, συνεπώς το αξιόποινο της ευθανασίας κρίνεται με βάση τους γενικούς κανόνες για την ανθρωποκτονία με δόλο και τη συμμετοχή σε αυτοκτονία.