Το Δημόσιο και ειδικά οι ΟΤΑ δε βάζουν μυαλό. Αυτό είναι το γενικό συμπέρασμα που βγαίνει από την Ετήσια Έκθεση, οικονομικού έτους 2009, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που παραδόθηκε την Τρίτη από τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Ιωάννη Καραβοκύρη...
στον πρόεδρο της Βουλής Φίλιππο Πετσάλνικο και παρουσίαζει η aftodioikisi.gr.
Σύμφωνα με την έκθεση, από τα στοιχεία του προληπτικού ελέγχου που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο, διαπιστώνεται σωρεία παραβάσεων της κείμενης νομοθεσίας. Είναι χαρακτηριστικό πως σχεδόν ένα στα δύο (7.264 από 14.967-ποσοστό 48,6%) χρηματικά εντάλματα που επεστράφησαν αθεώρητα στο σύνολο του Δημόσιου Τομέα καθώς ήταν παράνομα, ανήκουν στους ΟΤΑ.
Όσον αφορά τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης το Ελεγκτικό Συνέδριο επέστρεψε αθεώρητα 7.264 από τα 617.937 χρηματικά εντάλματα (ποσοστό 1,1%) Δηλαδή, δεν πληρώθηκαν εντάλματα αξίας 77.764.125,34 ευρώ από τα συνολικά 4.114.426.410,40 ευρώ που είχαν εκδώσει (βλ. παρακάτω: Πίνακα 1.1., σελ. 17 της Έκθεσης του Ε.Σ.).
Πολύ μικρότερο (7 τοις χιλίοις) είναι το ποσοστό των χρηματικών ενταλμάτων που επεστράφησαν από το σύνολο του Δημόσιου τομέα (στενός Δημοσίος τομέας, ΝΠΔΔ, Ειδικοί Λογαριασμοί και ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού, δηλαδή, δήμοι και νομαρχίες): Συγκεκριμένα, επεστράφησαν αθεώρητα 14.947,συνολικού ποσού ευρώ 771.266.102,71 από τα 2.012.445 χρηματικά εντάλματα, συνολικού ποσού άνω των141.426.924.550,22 ευρώ που υπεβλήθησαν.
Σε χαμηλό ποσοστό (σχεδόν 6 τοις χιλίος) κινούνται οι επιστροφές αθεώρητων χρηματικών ενταλμάτων και στα ΝΠΔΔ καθώς από τα 979.970 ύψους 17.600.392.850,39 ευρώ, επστρέφησαν αθέωρητα τα 5.776 ύψους 154.521.249,91.
Στα «φάουλ» που έκανε στον ίδιο του τον εαυτό το Δημόσιο; Μεταξύ άλλων, απευθείας ανάθεση συμβάσεων και όχι η διενέργεια διαγωνισμού -άρα η μη διασφάλιση της διαφάνειας μέσω του υγιούς ανταγωνισμού-, κατά τον έλεγχο των αποδοχών και λοιπών αμοιβών διαπιστώθηκαν πολλές περιπτώσεις εσφαλμένων υπολογισμών και μη νόμιμων εκκαθαρίσεων, καθώς και πλημμελούς εφαρμογής των σχετικών διατάξεων κτλ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην Έκθεση, «διαπιστώνεται, πολλές φορές, δυστροπία της Διοίκησης όχι μόνο να εφαρμόσει την κείμενη νομοθεσία, αλλά και να συμμορφωθεί με τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με αποτέλεσμα την επανάληψη των ιδίων παραβάσεων».
ΟΙ ΑΤΑΣΘΑΛΙΕΣ ΤΩΝ ΟΤΑ
Ειδικότερα, ως προς τους ΟΤΑ ενδεικτικά αναφέρεται ότι παρατηρήθηκε ενταλματοποίηση δαπανών που αφορούσαν δαπάνες για μελέτες στις οποίες διαπιστώθηκε μη τήρηση των διατάξεων των ν. 2539/1997, 3274/2004, 716/1977 και του ΔΚΚ, πληρωμή αμοιβής μελέτης, ανώτερης της αναλογούσας στο στάδιο που είχε εκπονηθεί και παράλειψη μείωσης της αμοιβής μελετητή κατά 5% (έκπτωση) σύμφωνα με τη Δ17α/01/120/Φ.48/88 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημοσίων Εργων (ΦΕΚ Β΄ 761).
Παρατηρήθηκε, επίσης, ότι έγιναν εσφαλμένες εκκαθαρίσεις που αφορούσαν είτε την τιμή είτε τις παραληφθείσες ποσότητες, ανάθεση εκτέλεσης εργασιών, οι οποίες ανάγονταν στα καθήκοντα του υπηρετούντος προσωπικού, όπως και μη νόμιμες δαπάνες προμήθειας διαφόρων ειδών, διότι οι προμήθειες αυτές έγιναν πριν από την ψήφισή τους από τη δημαρχιακή επιτροπή (άρθρο 13 παρ. 4 του β.δ. 17.5/15.6.1959 και άρθρο 111 του Δ.Κ.Κ.). Παρατηρήθηκε, ακόμη, εφαρμογή των διατάξεων της 11389/8.3.1993 (ΦΕΚ Β΄ 185) απόφασης του υπουργού Εσωτερικών (ΕΚΠΟΤΑ) για υλικά που ενσωματώνονται στα έργα, αντί της εφαρμογής των διατάξεων του π.δ. 28/1980, ενώ διαπιστώθηκαν και πάλι περιπτώσεις δαπανών διαφόρων προμηθειών και εργασιών χωρίς να διενεργούνται οι νόμιμες κρατήσεις και χωρίς να επισυνάπτονται τα νόμιμα δικαιολογητικά.
Επίσης, πραγματοποιήθηκαν δαπάνες προμήθειας καυσίμων κίνησης οχημάτων-μηχανημάτων, πέραν των ορίων που επιτρέπονται από την κανονιστικού περιεχομένου 1450/550/10.2.1982 απόφαση του υπουργού Προεδρίας (ΦΕΚ 93, Β), όπως τροποποιήθηκε με την 543/5543/22.3.2000 κοινή απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομικών (ΦΕΚ 376, Β), με βάση την ιπποδύναμη του οχήματος και τα διανυθέντα χιλιόμετρα ή την ωριαία κατανάλωση του μηχανήματος με βάση το βιβλίο (τεχνικές προδιαγραφές) του κατασκευαστή.
Tέλος, διαπιστώθηκε ότι συμβάσεις μίσθωσης μηχανημάτων που καταρτίζονταν στα πλαίσια ανάθεσης εργασιών υπέκρυπταν παρεμβολή τρίτου παρένθετου προσώπου, προκειμένου να ξεπεραστούν ελλείψεις τυπικών προσόντων που θα είχαν ως αποτέλεσμα τη μη ανάθεση των εργασιών σ' αυτόν που δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις.
ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΝΤΑΛΜΑΤΑ
Είναι χαρακτηριστικό πως εξεδόθησαν και υπεβλήθησαν για θεώρηση 2.012.445 χρηματικά εντάλματα, συνολικού ποσού άνω των 141.426.924.550,22 ευρώ, αν ληφθεί υπόψη ότι σε ορισμένες Υπηρεσίες Επιτρόπων δε γίνεται καταχώρηση πιστώσεων. παρακολούθησης πιστώσεων από τις Υπηρεσίες Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τα εντάλματα αυτά, 14.947 (7 τοις χιλιοίς) συνολικού ποσού ευρώ 771.266.102,71 (5 τοις χιλιοίς), επεστράφησαν αθεώρητα στις Υπηρεσίες που τα εξέδωσαν γιατί διαπιστώθηκαν ελλείψεις νομίμων δικαιολογητικών, δημοσιολογιστικές παραβάσεις, λανθασμένες εκκαθαρίσεις, διπλές πληρωμές, μη παρακράτηση των νομίμων κρατήσεων, φορολογικές παραβάσεις κ.λπ. Ο αριθμός των χρηματικών ενταλμάτων που εξεδόθησαν από τους ΟΤΑ ανήλθε στα 617.937, με το συνολικό ποσό να ανέρχεται στα 4.114.426.410,40 ευρώ. Από αυτά, επεστράφησαν αθεώρητα 7.264, συνολικής αξίας 77.764.125,74 ευρώ.
ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΧΡΗΜΑΤΩΝ
Όπως αναφέρεται, επίσης, στην Έκθεση, στους Ο.Τ.Α. παρατηρείται καθυστέρηση είσπραξης αφενός νομοθετημένων πόρων αυτών και αφ' ετέρου βεβαιωμένων απαιτήσεών τους (όπως άλλωστε το τελευταίο συμβαίνει και για τις απαιτήσεις του Δημοσίου). Παρατηρείται, επίσης, η μεταφορά μεγάλου ποσοστού δαπανών, ως οφειλή από έτος σε έτος, μερικές φορές και πέραν της τετραετίας (χρόνος εκλογής των αιρετών οργάνων των ΟΤΑ).
Οι συνέπειες του φαινομένου αυτού είναι η έλλειψη επαρκών πιστώσεων για την ικανοποίηση των πιστωτών τους, η προσφυγή στη Δικαιοσύνη των τελευταίων και στη συνέχεια η επιβάρυνση των Ο.Τ.Α. με τόκους, δικαστικά έξοδα και αμοιβές δικηγόρων.
Περαιτέρω, όσον αφορά στους ΟΤΑ, παρατηρείται ότι αρκετές κατηγορίες προμηθειών, εργασιών και υπηρεσιών των ΟΤΑ διενεργούνται όχι με βάση τις διατάξεις του ν.2286/1995 και του ΕΚΠΟΤΑ , αλλά με βάση τις διατάξεις του ΔΚΚ και του π.δ. 28/1980. Τούτο δυσχεραίνει σημαντικά τόσο το έργο των υπαλλήλων των ΟΤΑ που καλούνται να εφαρμόσουν διάσπαρτες και αλληλοκαλυπτόμενες διατάξεις, όσο και το ελεγκτικό έργο του.
Για τη λύση του προβλήματος αυτού, το Ελεγκτικό Συνέδριο προτείνει την κατάρτιση Κανονισμού Προμηθειών ΟΤΑ, ο οποίος να εφαρμόζεται για όλες ανεξαιρέτως τις προμήθειες που διενεργούνται από τους ΟΤΑ.
ΕΙΔΙΚΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΤΑ Α΄ ΒΑΘΜΟΥ
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού, κατά το οικονομικό έτος 2009, ασκήθηκε ειδικός κατασταλτικός έλεγχος (κατά προτεραιότητα) σε 130 χρηματικά εντάλματα συνολικού ποσού ευρώ 4.765.788,99, τα οποία εξοφλήθηκαν με ευθύνη των δημάρχων των δήμων ή προέδρων κοινοτήτων. Για τις ελλείψεις ή παρανομίες που διαπιστώθηκαν κατά τον έλεγχο των ως άνω χρηματικών ενταλμάτων έγιναν οι νόμιμες ενέργειες προκειμένου να εισπραχθούν τα μη νομίμως καταβληθέντα
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Κατά τον έλεγχο των δαπανών που αφορούν τις προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 225 παρ. 1 του ΔΚΚ, αλλά και από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας των συμβάσεων αυτών διαπιστώθηκαν παραβάσεις, όπως:
α) εξ ολοκλήρου ανάθεση της υλοποίησης του αντικειμένου των προγραμματικών συμβάσεων σε δημοτικές επιχειρήσεις, οι οποίες με τον τρόπο αυτό κατέστησαν αντισυμβαλλόμενες,
β) ανυπαρξία ρύθμισης των αντικειμένων που αποτελούν το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενό τους και
γ) μη νόμιμη καταβολή επιχορηγήσεων, μέσω της σύναψης προγραμματικών συμβάσεων, από τους ΟΤΑ προς τις επιχειρήσεις τους με αποκλειστικό σκοπό τη συντήρησή τους.
ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ
Κατά τον έλεγχο των αποδοχών και λοιπών αμοιβών διαπιστώθηκαν πολλές περιπτώσεις εσφαλμένων υπολογισμών και μη νόμιμων εκκαθαρίσεων, καθώς και πλημμελούς εφαρμογής των σχετικών διατάξεων. Οι διαπιστώσεις αυτές αναφέρονται κυρίως στα εξής θέματα, και μεταξύ άλλων είναι:
- Καταβολή εξόδων παράστασης αιρετών οργάνων (αντιδήμαρχοι, πρόεδροι δημοτικών συμβουλίων) για χρονικό διάστημα προγενέστερο της έκδοσης της σχετικής απόφασης του οικείου Δημάρχου, που ως διοικητική πράξη δεν δύναται να έχει αναδρομική ισχύ.
- Μη νόμιμη καταβολή επιδόματος διαχειριστικών λαθών σε δημοτικούς υπαλλήλους, που δεν πληρούσαν τις σχετικές προϋποθέσεις, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 166 παρ. 4 του ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114).
- Μη νόμιμη καταβολή αποζημίωσης προέδρων τοπικών συμβουλίων για συμμετοχή στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου.
- Μη νόμιμη καταβολή επιδόματος θέσης ευθύνης διευθυντή, χωρίς τη συνδρομή των προϋποθέσεων των άρθρων 84, 85 και 87 του ν . 3528/2007 (ΦΕΚ Α΄ 26), αναφορικά με την επιλογή των προϊσταμένων οργανικών μονάδων.
- Μη νόμιμη καταβολή αμοιβής σε ιδιώτες για εργασίες που ανάγονταν στα καθήκοντα των υπαλλήλων των δήμων.
- Μη νόμιμη καταβολή σε χρήμα της αξίας των δικαιουμένων παροχών ένδυσης και γάλακτος σε εργαζόμενους δήμου, χωρίς αιτιολόγηση της αντικειμενικής αδυναμίας του δήμου να τα χορηγήσει.
- Μη νόμιμες προσλήψεις με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου ειδικών συνεργατών Δημάρχου, χωρίς να προβλέπονται θέσεις στο ΟΕΥ του δήμου.
- Μη νόμιμη καταβολή υπερωριακής απασχόλησης εποχιακών υπαλλήλου δήμου, χωρίς να επισυνάπτεται η απαιτούμενη άδεια της οικείας νομαρχίας για την έγκριση της υπερωριακής απασχόλησης.
ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Χρηματικά εντάλματα που αφορούσαν προμήθειες, προγραμματικές συμβάσεις και έργα επεστράφησαν αθεώρητα, γιατί αν και η προϋπολογιζόμενη δαπάνη υπερέβαινε το ποσό του 1.000.000,00 ευρώ, δεν είχαν υποβληθεί για προσυμβατικό έλεγχο από τα αρμόδια κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Μη νόμιμη καταβολή δαπανών για δημοσιεύσεις στα πλαίσια διαγωνισμών προμηθειών του Δημοσίου, ΝΠΔΔ ή ΟΤΑ, οι οποίες υπολογίστηκαν με το εμπορικό τιμολόγιο που αφορά ιδιώτες, καθώς και δαπανών δημοσίευσης που αφορούσαν ολόκληρο το κείμενο της ανακοίνωσης και όχι περίληψη αυτής.
ΔΑΠΑΝΕΣ ΜΗ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΤΑΞΗ
Χρηματικά εντάλματα κρίθηκαν μη θεωρητέα, με την αιτιολογία ότι αφορούσαν δαπάνες που δεν προβλέπονταν από διάταξη νόμου, ούτε εξυπηρετούσαν τους σκοπούς ή τις λειτουργικές ανάγκες των οικείων φορέων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, επρόκειτο για επιχορηγήσεις σωματείων για δραστηριότητες άσχετες με τους σκοπούς τους, για δαπάνες δημοσίων σχέσεων, εθιμοτυπίας και βραβείων, παράθεση γευμάτων, δεξιώσεων, φωτογραφιών, προμήθειας λουλουδιών και καταχωρήσεων σε τοπικές εφημερίδες.
Επίσης, αφορούσαν σε δαπάνες για τηλεοπτική προβολή των δήμων από τοπικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, ενώ από την απόφαση ανάθεσης και την εκκαθάριση δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί σαφώς αν εξυπηρετούσαν λειτουργικές ανάγκες των δήμων.
aftodioikisi.gr
