Την Πρωτοχρονιά του 2000, ο Πρόεδρος Κλίντον έλεγε απευθυνόμενος στο αμερικανικό έθνος: «Θα μπούμε στον νέο αιώνα με τουλάχιστον 20 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, με τη χαμηλότερη φτώχεια των 20 τελευταίων ετών και με μια νέα...
οικονομία που έχει φέρει την επανάσταση και έχει κάνει τη χώρα όσο ποτέ άλλοτε ισχυρή».
Εναν χρόνο αργότερα, η ρηχότητα αυτών των λόγων αντηχούσε εκκωφαντική.
Οι άσχημες οικονομικές ειδήσεις ξεχείλιζαν σαν πλημμυρίδα, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία επέστρεφε δέκα χρόνια πίσω, με πτώση των κερδών και απολύσεις, και οι εταιρείες της νέας οικονομίας έσκαγαν σαν φούσκες. Η λέξη «ύφεση» ακουγόταν όλο και πιο συχνά.
Η χαραυγή του νέου αιώνα είχε επιφυλάξει στους Αμερικανούς ένα άσχημο ξύπνημα.
Ετριβαν τα μάτια τους, βλέποντας την Ευρώπη να στέκεται απέναντί τους ακόμη ενωμένη, με το ευρώ να κερδίζει το δολάριο και με χώρες σαν τη Γαλλία και τη Σουηδία, που η νεοφιλελεύθερη Αμερική τις θεωρούσε ξεγραμμένες, επειδή διατηρούσαν μεγάλο δημόσιο τομέα και ισχυρό κοινωνικό κράτος, να τα καταφέρνουν μια χαρά.
Πολλοί Αμερικανοί αναρωτιούνταν μήπως αυτός ο νέος αιώνας, που μέχρι τότε τον θεωρούσαν δικό τους, ανήκε ήδη στην Ευρώπη. Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης έγραφαν για την επιστροφή του Παλιού Κόσμου, που ερχόταν να διεκδικήσει από τον Νέο την πρωτιά, που ήταν κάποτε δική του.
Την Πρωτοχρονιά του 2001, το αμερικανικό νεοφιλελεύθερο μοντέλο των ελεύθερων αγορών έμοιαζε όσο ποτέ άλλοτε σαθρό.
Η Πολιτεία της Καλιφόρνιας, που είχε την έβδομη σε μέγεθος οικονομία του κόσμου, ξεπάγιαζε στο κρύο. Το πρόγραμμα απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας είχε αποτύχει εκεί παταγωδώς, όπως και σε ολόκληρη τη χώρα, υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να κάνει παρεμβάσεις, που θα άρμοζαν μόνο σε ευρωπαίους κρατιστές.
Την ίδια ώρα ξέφτιζε και το υποτυπώδες δίκτυο κοινωνικής προστασίας, με το ιδιωτικό ασφαλιστικό σύστημα να απειλείται να μείνει χωρίς πόρους. Αργά ή γρήγορα, το κράτος θα αναγκαστεί να καταφύγει σε κάποιο δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα στο πρότυπο της Ευρώπης, προέβλεπε τότε η βρετανική εφημερίδα «Ιντιπέντεντ» (που επιβεβαιώθηκε κατόπιν από τον Ομπάμα, ο οποίος όμως δεν είχε το σθένος να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις του μέχρι τέλους).
Την Πρωτοχρονιά του 2012, το πρότυπο που έβλεπαν πολλοί Αμερικανοί στην Ευρώπη δεν υπάρχει πια. Η ανεργία στην ευρωζώνη έχει εκτοξευθεί στο 10,3%, ενώ στις ΗΠΑ συγκρατείται στο 8,6%.
Και το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος ξηλώνεται συστηματικά.
Ο ναός, όπου λατρεύεται σήμερα πιο πιστά ο θεός του νεοφιλελευθερισμού, δεν βρίσκεται πια στις ΗΠΑ αλλά στην Ευρώπη.
Η νοοτροπία «δουλεύω για να ζω» (στην οποία ήταν συνηθισμένοι οι Ευρωπαίοι) που αμφισβητούσε τη νοοτροπία «ζω για να δουλεύω» (στην οποία ήταν συνηθισμένοι οι Αμερικανοί) έχει πια συντριβεί, μαζί με το βιοτικό επίπεδο των ευρωπαίων πολιτών.
Και από τη μεγαλεπήβολη φιλοδοξία της να διεκδικήσει τον νέο αιώνα, η Ευρώπη έχει περιοριστεί σε κάτι πολύ πιο ταπεινό: να τα βγάλει πέρα μέχρι την επόμενη Πρωτοχρονιά.
Του Ρούσου Βραννά
ΠΗΓΗ: tanea.gr
