Ας το προσέξουν οι οπαδοί της χρεοκοπίας...
Των CHARLES NEWBERRY & ALEXEI BARRIONUEVO / International Herald Tribune
Πριν από μία δεκαετία, καθώς η Αργεντινή πλησίαζε όλο και πιο κοντά στην οικονομική κατάρρευση, οι... τράπεζες οχυρώνονταν πίσω από σιδερένιες πόρτες, προκειμένου να προστατευτούν από τους διαδηλωτές που ζητούσαν πρόσβαση στις αποταμιεύσεις τους. «Κλέφτες!» φώναζαν κάποιοι, ενώ βαρούσαν τις πόρτες με σφυριά.
Ηταν ένα πολύ σκοτεινό σημείο στην ιστορία της Αργεντινής, η οποία αναγκάστηκε
να εγκαταλείψει το πείραμα της σύνδεσης του νομίσματός της, του πέσο, με το δολάριο,
να παγώσει τους τραπεζικούς λογαριασμούς της και
να αθετήσει υποχρεώσεις πληρωμών αξίας 100 δισεκατομμύρια δολαρίων, επί το πλείστον σε εξωτερικό χρέος.
Σήμερα, οι μεταλλικές πόρτες δεν υπάρχουν πια, ωστόσο οι εξουθενωτικές επιπτώσεις της χρεοκοπίας εξακολουθούν να υφίστανται.
Καθώς η Ελλάδα δείχνει να πλησιάζει σε μία πτώχευση, τα διδάγματα της Αργεντινής θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα.
Για αρχή, μία δεκαετία αργότερα, η Αργεντινή δεν έχει βρεθεί ακόμα σε θέση να επιστρέψει στην παγκόσμια αγορά κεφαλαίων.
"Μία χρεοκοπία δεν είναι δωρεάν" τονίζει ο σύμβουλος επιχειρήσεων στην πόλη Ροζάριο, Τζέιμι Αμπούτ. «Θα πρέπει να πληρώνεις τις συνέπειες για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Αργεντινή δεν θεωρείται πλέον σοβαρή χώρα».
Αν μη τι άλλο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των οικονομολόγων, οι προοπτικές για την Ελλάδα θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερες.
Η Αργεντινή ήταν και εξακολουθεί να είναι, μία μεγάλη εξαγωγός γεωργικών προϊόντων, διατηρώντας μάλιστα ένα μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα.
Το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής οικονομίας αποτελούν όμως οι υπηρεσίες, και ιδιαίτερα ο τουρισμός, με την Ελλάδα να «τρέχει» σχεδόν πάντα ένα εμπορικό έλλειμμα.
Κατά την εποχή της πτώχευσής της, η Αργεντινή διατηρούσε ένα δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 3,2% του ΑΕΠ.
Το έλλειμμα της Ελλάδας πέρυσι βρισκόταν στο 10,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρκετά υψηλότερα από το όριο 3% της Ε.Ε.
Αντίστοιχα, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, στο 150% του ΑΕΠ, υπερέχει κατά πολύ του χρέους 54% του ΑΕΠ που είχε η Αργεντινή στη διάρκεια της πτώχευσης.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη δέσμευση για την Ελλάδα είναι ότι μοιράζεται ένα κοινό νόμισμα με άλλα κράτη. Και γι’ αυτόν τον λόγο, εκτός αν αποφασίσει να προχωρήσει στο άνευ προηγουμένου βήμα της εξόδου από την Ευρωζώνη, η Ελλάδα στερείται ενός πολύ χρήσιμου εργαλείου, αυτό της υποτίμησης του νομίσματός της, που βοήθησε την Αργεντινή να επιβιώσει.
Παρά τις δυσκολίες χρηματοδότησής της, το αργεντίνικο ΑΕΠ έχει αυξηθεί περισσότερο από 8% κατά μέσο όρο μετά το 2003. Η Αργεντινή άρχισε πάλι τις εξαγωγές αυτοκινήτων στη Βραζιλία, ενώ ο τουρισμός ανθεί από εισροή ξένων, κυρίως Βραζιλιάνων.
«Το μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι έχει ένα ισχυρό νόμισμα, πολύ ισχυρότερο σε σχέση με την παραγωγικότητά της», επισημαίνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Econviews, Ερικ Ρίτοντειλ.
Οπως και στην Ελλάδα τώρα, οι κοινωνικές εντάσεις είχαν κλιμακωθεί. Υπήρξαν οκτώ γενικές απεργίες στην Αργεντινή κατά τη διάρκεια του 2001, με μεγάλης κλίμακας λεηλασίες και οδοφράγματα, ενώ τεράστιες ουρές είχαν σχηματιστεί έξω από πολλές ευρωπαϊκές πρεσβείες, καθώς κύματα Αργεντινών εγκατέλειπαν τη χώρα τους.
Ο πρόεδρος Φερνάντο Ντε Λα Ρουά παραιτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου του 2001, αναγκασμένος μάλιστα να αποχωρήσει από την προεδρική κατοικία με ελικόπτερο. Κατά τις επόμενες δέκα μέρες, τέσσερις πρόεδροι ανέλαβαν την εξουσία προτού παραιτηθούν γρήγορα, για να αναλάβει τελικά την εξουσία ο Εντουάρντο Ντουχάλντε, ο οποίος ανακοίνωσε την υποβάθμιση του πέσο.
Το 2003, ο Νέστορ Κίρσνερ διαδέχτηκε τον προσωρινό πρόεδρο. Ο κ. Κίρσνερ ξεκίνησε αμέσως με ένα νέο οικονομικό μοντέλο, το οποίο η σύζυγός του και σημερινή πρόεδρος της Αργεντινής, Κριστίνα Φερνάντεζ ντε Κίρσνερ, συνεχίζει να εφαρμόζει.
Οι πυλώνες του μοντέλου είναι η διατήρηση ασθενούς νομίσματος για προώθηση των εξαγωγών και η διατήρηση δημοσιονομικού και εμπορικού πλεονάσματος, που θα αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης και την αποπληρωμή του χρέους.
Σημαντική συμβολή στη συγκεκριμένη στρατηγική είχε και η αύξηση των διεθνών τιμών των γεωργικών προϊόντων. Για την Αργεντινή, μία από τις μεγαλύτερες παραγωγούς σόγιας, η αύξηση των τιμών αποτέλεσε θείο δώρο. Η τιμή της σόγιας έχει αυξηθεί από το επίπεδο του 2003 των 200 δολ. ανά τόνο, στα 500 δολ. H Ελλάδα δεν μπορεί να ελπίζει σε αντίστοιχο δώρο.
Ομως, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι μπορεί να επωφεληθεί από το παράδειγμα της Αργεντινής, όσον αφορά το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, κυρίως μέσω της αποφυγής του συγκεκριμένου σεναρίου.
Η κυβέρνηση της Αργεντινής περίμενε έως το 2005, όταν η οικονομία βρισκόταν ήδη σε ανάκαμψη, για να προχωρήσει στην πρώτη εκ των δύο αναδιαρθρώσεων χρέους. Οι μη κυβερνητικοί ξένοι επενδυτές, εκ των οποίων οι μεγαλύτεροι ήταν συνταξιοδοτικά ταμεία από Ιταλία, Ιαπωνία και ΗΠΑ, δέχθηκαν “κουρέματα” που τους στοίχησαν τα δύο τρίτα των επενδύσεών τους.
Σημειώνεται ότι ένας πιστωτής που αποπληρώθηκε πλήρως, το 2006, ήταν το ΔΝΤ, στο οποίο η Αργεντινή όφειλε 9,8 δισ. δολ. από τη δεκαετία του ’90. Μετά την αποπληρωμή των δανείων στο ΔΝΤ, η Αργεντινή δεν έχει ξαναδανειστεί από το Ταμείο.
ΠΗΓΗ: radar-gr
