2 Δεκεμβρίου 1993. «Ή το έθνος θα εξαφανίσει την υπερχρέωση της χώρας ή η υπερχρέωση θα αφανίσει το έθνος».
Με 15 λέξεις ο, κατά πολλούς «πατέρας» του μεταπολιτευτικού δημόσιου χρέους, Ανδρέας Παπανδρέου περιέγραψε τον διαχρονικό κίνδυνο, ο οποίος μας απειλεί σήμερα με... αφανισμό.
Και κατέληξε με τις εξής εκκλήσεις:
«Ναι, χρειάζονται θυσίες. Θα τις κάνουμε όλοι μαζί, δίκαια.
Ναι, χρειάζεται εργασία και προσπάθεια. Θα την καταβάλουμε όλοι μαζί.
Ναι, χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας. Θα το συνειδητοποιήσουμε όλοι μαζί.
Ναι, χρειάζεται συλλογικότητα, για να ξεπεράσουμε τα αδιέξοδα.
Καλώ όλους, κόμματα, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και προπάντων τους πολίτες, να ακούσουν το μήνυμα και να βοηθήσουν, ο καθένας από τη θέση του, στην ανόρθωση του τόπου».
Η αναφορά του στο χρέος προκάλεσε μεν εντύπωση, αλλά δεν ταρακούνησε. Αλλωστε, είχε προηγηθεί η δεκαετία του '80, η οποία, μαζί με τα πολλά θετικά, επέφερε και μια «χαλάρωση» στην εργασία και την προσπάθεια. Δημιούργησε την αίσθηση ότι, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες, οι πολιτικοί-μάγοι θα βρουν τρόπο να τη σκαπουλάρουμε.
Παρ' όλα αυτά, τότε (μετά το 1993) η οικονομία άρχισε να σταθεροποιείται, καθώς όλη η ιθύνουσα πολιτική και οικονομική τάξη αποδέχτηκε τον στόχο να επιτευχθούν οι όροι του Μάαστριχτ, ώστε η χώρα να ενταχθεί στον σκληρό ευρωπαϊκό πυρήνα.
Το χρέος σταθεροποιήθηκε και, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μειώθηκε κιόλας μέχρι την ένταξη στο ευρώ. Δεν μειώθηκε, όμως, ποτέ ως απόλυτο μέγεθος. Συνεχώς μεγάλωνε.
Αλλά αυτό ελάχιστους απασχολούσε, καθώς το «πάρτι» συνεχιζόταν και κανείς δεν ήθελε να το διακόψει.
Οι ελάχιστες απόπειρες που έγιναν έπεσαν στο κενό: ένα πανίσχυρο μπλοκ ποικιλώνυμων συμφερόντων έλεγε «όχι» σε όλα. Τα περί «αφανισμού του έθνους» ξεχάστηκαν. Οι πολιτικοί δεν ήθελαν να μιλήσουν, οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, συνδικαλιστές κ.λπ. απολάμβαναν τα καλά του φτηνού (μετά το ευρώ) δανεισμού.
Ολα καλά, λοιπόν; Ναι, όσο δεν υπήρχε κρίση. Οι λίγες προειδοποιήσεις ότι η κρίση κάποια στιγμή θα ερχόταν αγνοήθηκαν ή λοιδορήθηκαν. Και όταν ήρθε, οι μεν τότε κυβερνώντες (Καραμανλής) την κοπάνησαν, βλέποντας ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τίποτα, οι δε αντιπολιτευόμενοι (Παπανδρέου) έταζαν και κατέβαιναν στον δρόμο ως συνδικαλιστές.
Κάπως έτσι φτάσαμε στο σημερινό σημείο.
Και τώρα; Υστερα από ένα χρόνο εφαρμογής της πρώτης συμφωνίας (δάνειο και Μνημόνιο) με την τρόικα, έχουμε τα εξής:
* Χρειαζόμαστε κι άλλο δάνειο για τα τουλάχιστον δύο επόμενα χρόνια. Ομως, ακόμη δεν έχει εξασφαλιστεί η πέμπτη δόση του παλιού δανείου.
* Απαιτούνται κι άλλα μέτρα, από αυτά που μας έλεγαν ότι δεν θα χρειαστούν.
* Υπουργοί και βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος εμφανίζονται κουρασμένοι και φοβισμένοι: είτε γιατί η εκλογική πελατεία τους δεν αντέχει άλλα μέτρα, είτε γιατί τους βρίζουν σε συγκεντρώσεις, είτε γιατί οι «αγανακτισμένοι» μουντζώνουν τη Βουλή.
Κανονικά θα έπρεπε να πούμε: «Κύριε Παπανδρέου, κύριε Παπακωνσταντίνου, ό,τι κάνατε κάνατε. Δεν θέλετε ή δεν μπορείτε άλλο. Δεν αντέχετε μόνοι σας. Ζητήστε βοήθεια στη διακυβέρνηση, βάλτε συνεταίρους. Αλλιώς κάντε εκλογές, αφού μιλήσετε με ωμή ειλικρίνεια και ο λαός ας αποφασίσει».
Αυτά κανονικά έπρεπε να πούμε. Υπάρχουν, όμως, ορισμένα «αλλά»:
Πρώτον, συνεταίροι δεν υπάρχουν.
Ο Σαμαράς λαϊκίζει (προσεκτικά, όχι όπως ο Παπανδρέου προ του 2009) και περιμένει. Το 'χει δίπορτο. Είναι και με τους δανειστές (συμφωνεί στους στόχους, λέει στους ξένους ομοϊδεάτες του), αλλά κλείνει και το μάτι στους «αγανακτισμένους», προσδοκώντας να στραφούν προς αυτόν όταν έρθει η ώρα. Κι εδώ που τα λέμε, το παράδειγμα της Πορτογαλίας αυτό δείχνει, μόνο η μονόφθαλμη Αριστερά δεν το βλέπει.
Δεύτερον, οι εκλογές, που κανονικά έπρεπε να γίνουν τώρα, έτσι όπως είναι τα πράγματα μπορεί να είναι αυτοχειριασμός.
Αν εξασφαλιστεί η πέμπτη δόση, τότε από Σεπτέμβριο τα ξαναλέμε. Εκτός αν κάποιοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ (πέντε χρειάζονται) ψηφίσουν «όχι» στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, οπότε όλα ανατρέπονται.
Αν συμβεί το μοιραίο, δεν απομένει παρά το κλασικό «ο Θεός να βάλει το χέρι του». Αλλά τέτοιο Θεό, μέχρι στιγμής, ξέρουμε μονάχα τον Μαραντόνα, που έβαλε με το χέρι ένα γκολ στο Μουντιάλ του Μεξικού το 1986 και η Αργεντινή νίκησε την Αγγλία. Υστερα από μερικά χρόνια, η Αργεντινή πτώχευσε και κανένας Θεός δεν μπόρεσε να τη σώσει.
Πόσα χωράει;
Πόσα κόμματα χωράει η ελληνική Βουλή;
Σήμερα έχει εφτά (για την ακρίβεια, πέντε συν δύο): ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΚΚΕ, ΛΑΟΣ, ΣΥΡΙΖΑ (αναγνωρισμένα από τον Κανονισμό) και Δημοκρατική Αριστερά (Κουβέλης) και Δημοκρατική Συμμαχία (Μπακογιάννη), που προέκυψαν από διασπάσεις άλλων κομμάτων.
Νέο κόμμα, το Αρμα Πολιτών, ίδρυσε πρόσφατα ο άλλοτε βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Δημαράς. Στα σκαριά φαίνεται ότι βρίσκεται άλλο ένα, με βασικό κορμό το «κίνημα» του Μίκη Θεοδωράκη. Και το (πιθανότερο) όνομα αυτού «Νέα Ελλάδα», όπως συνάγεται από τις αναφορές που έκανε σ' αυτό, στην προχθεσινή συγκέντρωση της πλατείας Αριστοτέλους, ο εκ των ομιλητών Νότης Μαριάς, πρώην στέλεχος του ΠΑΣΟΚ.
Μεγάλη πελατεία οι «αγανακτισμένοι», αλλά φτάνει για όλους;
ΠΗΓΗ: enet.gr
