Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, η οποία εκφράστηκε από τις ισχυρές χώρες της ευρωζώνης προς την Ελλάδα στις 11 Μαρτίου 2011, περιλαμβάνει διπλασιασμό του χρόνου αποπληρωμής του δανείου, μείωση του επιτοκίου κατά 1% και δυνατότητα αγοράς ελληνικών ομολόγων από τον Μηχανισμό Στήριξης μετά το 2013, σε περίπτωση που... οι διεθνείς αγορές δεν δανείζουν με λογικά επιτόκια.
Ομως, η αλληλεγγύη δεν προχώρησε περισσότερο, στη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου για συμφωνημένη επαναγορά των ομολόγων στην πολύ χαμηλότερη από την ονομαστική τους τιμή, ώστε να περιοριστεί το συνολικό χρέος της χώρας μας.
Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν προχώρησε επίσης στο κρίσιμο βήμα της έκδοσης ευρωπαϊκών ομολόγων, ώστε το κόστος των επιτοκίων των δανείων που βαραίνει σήμερα την Ελλάδα να μειωθεί σημαντικά.
Από την άλλη πλευρά, τα παραπάνω βήματα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης συνοδεύθηκαν από την αποδοχή από όλες τις χώρες της ευρωζώνης του περίφημου Συμφώνου για το Ευρώ, που περιλαμβάνει περιοριστική οικονομική πολιτική διαρκείας, με βάση ορισμένους δείκτες που συνδέουν τις αμοιβές με την παραγωγικότητα και το προσδόκιμο ζωής με την ηλικία συνταξιοδότησης.
Περιλαμβάνει επίσης εξίσωση των συντελεστών φορολόγησης των επιχειρήσεων και νομοθετική ρύθμιση για το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους, με ανάληψη υποχρέωσης μείωσης του χρέους κατά 1/20 ετησίως, εφόσον αυτό υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ.
Ειδικά για την Ελλάδα, συμφωνήθηκε η αύξηση των εσόδων της κατά 50 δισ. ευρώ από την αξιοποίηση της περιουσίας της χώρας με ορίζοντα το 2015.
Ολα αυτά μένει να επικυρωθούν στη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24-25 Μαρτίου 2011.
Το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιο μέτρο μπορεί να αποτιμηθεί το εύρος της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, που προσφέρθηκε με προϋπόθεση προφανώς μια περιοριστική οικονομική πολιτική διαρκείας.
Είναι μάλλον προφανές ότι η αλληλεγγύη αυτή θα εκδηλωνόταν πολύ περισσότερο αν η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε προχωρήσει σε μεγαλύτερη πολιτική ενοποίηση. Αν σκεφθεί κανείς τη γενναιοδωρία της τότε Δ. Γερμανίας προς την Α. Γερμανία τη δεκαετία του '90 ή τις μεταβιβάσεις πόρων του αμερικανικού ομοσπονδιακού προϋπολογισμού προς τις λιγότερο αναπτυγμένες πολιτείες των ΗΠΑ, γίνεται φανερό ότι το μέγεθος της αλληλεγγύης συναρτάται στενά με τον βαθμό πολιτικής ενοποίησης.
Σήμερα, αντί να υπάρξει μεταβίβαση πόρων από τα πλουσιότερα στα φτωχότερα κράτη-μέλη μέσω ενός κοινού ευρωπαϊκού ομοσπονδιακού αναδιανεμητικού προϋπολογισμού, επιβάλλεται υποχρεωτικός συντονισμός περιοριστικών οικονομικών πολιτικών, έτσι ώστε κάθε κράτος-μέλος της ευρωζώνης να στηρίζεται μόνο στις παραγωγικές δυνατότητές του χωρίς να περιμένει «δωρεάν» οικονομική υποστήριξη από τα άλλα κράτη-μέλη σε περίπτωση που αδυνατεί να στηρίξει το επίπεδο ευημερίας του πάνω στην εθνική του παραγωγική βάση.
Ετσι, το επίπεδο πολιτικής ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης φαίνεται να καθορίζει και τα όρια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πολιτική βούληση για ισχυρότερη αλληλεγγύη δεν θα συνέβαλλε σε μεγαλύτερη πολιτική ενοποίηση, όπως συνέβη στις ΗΠΑ, όταν πρώτη φορά δημιουργήθηκε ομοσπονδιακός προϋπολογισμός, για να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση του 1929.
Ομως στο σημείο αυτό βρίσκεται το ζήτημα των ιδεολογικών προτιμήσεων των κυβερνήσεων των ισχυρών χωρών της ευρωζώνης, όπου κυριαρχεί η συντηρητική αντίληψη για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η οποία οδηγεί σε περιοριστική οικονομική πολιτική, που εξυπηρετεί τον στόχο της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης έναντι των αναδυόμενων οικονομιών, αλλά ταυτόχρονα αντικατοπτρίζει την έλλειψη βούλησης για μεγαλύτερη πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.
