20 Ιουν 2020

Τα σύμβολα, τα αγάλματα και το βάρος της μνήμης


Σκίτσο του Banksy για το γκρέμισμα των αγαλμάτων

Δεν τρελάθηκαν, ούτε είναι μόδα όταν γκρεμίζουν τα αγάλματα

Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος

Όχι δεν τρελάθηκαν ξαφνικά όσοι είτε στην Αμερική, είτε στην...


Ευρώπη τα βάζουν με τα αγάλματα. Δεν είναι κάποια μόδα, ούτε ξαφνικά έχασαν τον σεβασμό τους για την ιστορία και τα μνημεία, όπως είδα να γράφεται. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει: οι άνθρωποι δείχνουν, πόσο μετράει η ιστορία ακόμη στη σκέψη τους. Ορισμένες φορές δεν αντιλαμβανόμαστε, πόσο τραυματική μνήμη είναι αυτή της αποικιοκρατίας και των φυλετικών διακρίσεων.

Και δεν είναι μόνο θέμα μνήμης, είναι και ο τρόπος που όλα αυτά συνδέονται με το παρόν. Γιατί εάν είσαι μαύρος στην Αμερική και βλέπεις ότι εξακολουθείς να είσαι κατά μέσο όρο πιο φτωχός από έναν λευκό, ότι κινδυνεύεις πολύ περισσότερο να πεθάνεις από την πανδημία, γιατί όλα αυτά τα χρόνια δεν μπορούσες να φροντίσεις την υγεία σου, ότι είναι πιο πιθανό να βρεθείς τη φυλακή και ότι είναι πολύ πιο πιθανό να είσαι θύμα αστυνομικής βίας, τότε το να βλέπεις, να υπάρχουν αγάλματα των στρατηγών των Νοτίων, αυτών που υπερασπίστηκαν τη δουλεία, μόνο ως προσβολή σου φαντάζει.

Αλλά και στην Ευρώπη σκεφτείτε, τι σημαίνει να έχεις καταγωγή από τις πρώην αποικίες, να αντιμετωπίζεις ποικίλες μορφές διακρίσεων στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή σου και ένα ρατσισμό που εκφράζεται με ποικίλες μορφές και να βλέπεις, να υπάρχουν ακόμη αγάλματα παλιών δουλεμπόρων ή βασιλέων που ηγήθηκαν ιδιαίτερα βάναυσων μορφών αποικιοκρατίας.

Στην πραγματικότητα, οι χώρες της Δύσης ποτέ δεν αναμετρήθηκαν πλήρως, ούτε με το παρελθόν της αποικιοκρατίας, ούτε με το παρόν του ρατσισμού. Και όλα αυτά συναντούν τις σημερινές οξυμένες μορφές ανισότητας και κοινωνικές εκρήξεις, που απλώς αναζητούν αφορμή για να ξεσπάσουν.

Και με αυτό τον τρόπο αποδεικνύεται, ότι η ιστορία δεν αφορά ποτέ μόνο το παρελθόν. Το παρόν αφορά πολύ περισσότερο, τις σημερινές συγκρούσεις και τις σημερινές αγωνίες και αναζητήσεις. Γι’ αυτό και η ιστορία ξαναγράφεται και βλέπει με διαφορετικό βλέμμα σύμβολα και μνημεία.

ΠΗΓΗ: in.gr