Σε τροχιά εκλογών θα εισέλθει η χώρα το δεύτερο εξάμηνο του 2011, συνεκτιμούν αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ, αν η Ελλάδα, εν τω μεταξύ, έχει καταφέρει να πείσει τις αγορές με την εφαρμογή των μέτρων του Μνημονίου και οι δημοσκοπήσεις βρίσκονται σε ικανοποιητικά για την κυβέρνηση επίπεδα.
Η παραπάνω πεποίθηση φέρεται να πηγάζει από τη συνάρτηση αρκετών παραγόντων αλλά και στοιχείων που περιέχονται στο Μνημόνιο. Κατά την «ανάγνωση» που κάνουν κύκλοι του ΔΝΤ, η έχουσα κομματική χροιά θεσμοθέτηση του Συμβουλίου Οικονομικής Σταθερότητας (Financial stabilization board) -προϋπόθεση ήταν τα μέλη του να ομιλούν την ελληνική γλώσσα, για να τοποθετηθούν σ' αυτό άτομα εγνωσμένης, μεν, αξίας, αλλά φιλικά διακείμενα στο κυβερνών κόμμα-, υποδηλώνει ότι μπορεί να επικρατήσουν πολιτικές σκοπιμότητες και κομματικά κριτήρια στην αποτίμηση των δεδομένων συνθηκών της εποχής εκείνης.
Το έτερο στοιχείο της προβλεπόμενης χαμηλής δημοσιονομικής αναπροσαρμογής για το 2011 (1%), κάτι που θα αντανακλάται στον προϋπολογισμό που θα υποβληθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, υποδηλώνει ενισχυτικά την άποψη των πολιτικών ελιγμών.
Εκλογές στην Ελλάδα
Αν δεν είναι βαριές οι απώλειες για το κυβερνών κόμμα στις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου και εφόσον οι δημοσκοπήσεις του προσεχούς Ιουνίου θα εμπεριέχουν αισιόδοξα ευρήματα για το ΠΑΣΟΚ και θα υπάρχει «σχετική» εργασιακή ειρήνη, τότε θεωρείται εξαιρετικά πιθανό ότι θα προκηρυχθούν εκλογές για το φθινόπωρο του 2011. «Αλλιώς θα είναι σαν να θέλουν να αυτοκτονήσουν», είπε χαρακτηριστικά στην «Ε» ανώτατος αξιωματούχος του ΔΝΤ, λόγω του τι έπεται στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.
Ο ίδιος σημείωσε ταυτόχρονα την εξαφάνιση από τον πολιτικό χάρτη όλων των μεγάλων κομμάτων σε χώρες όπου έχει πάει το ΔΝΤ (Αργεντινή, Τουρκία κ.ά.) τις τελευταίες 10ετίες, και αυτό λέγεται πως το γνωρίζουν καλά στο κυβερνών κόμμα. Κατά τη σχετική ερμηνεία των εν λόγω κύκλων, ενδεικτικός και ενδιαφέρων ήταν, συνεπώς, ο γρίφος του Γ. Παπακωνσταντίνου απαντώντας σε σχετική ερώτηση «για το αν πιστεύουν ότι με αυτά τα σκληρά μέτρα θα τιμωρηθούν εκλογικά», κατά τη διάρκεια ημερίδας που διοργάνωσε το BBC στην έδρα του ΔΝΤ: «Τα αποτελέσματα της πολιτικής μας φαίνονται, γι' αυτό και ο κόσμος θα μας ξαναψηφίσει».
Επιπλέον, αξιοσημείωτες ήταν το προηγούμενο 48ωρο στην Ουάσιγκτον οι σωρηδόν δηλώσεις στήριξης και ενθάρρυνσης της κυβέρνησης Παπανδρέου (positive reinforcement), που εκτιμάται ότι αποτελούν ενορχηστρωμένη προσπάθεια για την αναγκαία πολιτική της επιβίωσης, με σκοπό να φέρει εις πέρας το πρόγραμμα σταθεροποίησης.
Τα εύσημα που απονεμήθηκαν στην Αθήνα αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στα ενδότερα της αμερικανικής κυβέρνησης αλλά και στην έδρα του ΔΝΤ, δεδομένου ότι θεωρούν πως πέραν των πολιτικών σκοπιμοτήτων αποτελούν μια ψυχολογική ώθηση (psychological premium) σε ό,τι αφορά την οικονομική διάσταση των πραγμάτων, αλλά και προσωπικά μια πολιτική στήριξη στον Γιώργο Παπανδρέου.
Δηλώσεις - στήριγμα
Η δήλωση του γενικού διευθυντή του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν στην ίδια ημερίδα του BBC, την περασμένη Παρασκευή, ήταν ενδεικτική: «Η Ελλαδα έχει κάνει σπουδαίο έργο και έχει έναν πρωθυπουργό που δεν υπολογίζει το πολιτικό κόστος». Βέβαια όλα αυτά διαδραματίζονται εν όψει των δημοτικών εκλογών του Νοεμβρίου αλλά και θέτουν την πλατφόρμα για τις -με τις παραπάνω συνθήκες- εικαζόμενες εκλογές του προσεχούς έτους.
Περαιτέρω δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και το γεγονός ότι το ΔΝΤ θέλει «να πάρει τα λεφτά του πίσω και με το παραπάνω», όπως έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο ο Ντομινίκ Στρος-Καν επιθυμεί να δικαιωθεί για την προσωπική του παρέμβαση και έγκριση στο ελληνικό πρόγραμμα στήριξης, είτε λόγω των προσωπικών του φιλοδοξιών για τον προεδρικό θώκο της Γαλλίας είτε για την επανεκλογή του στο Ταμείο (σ.σ: η θητεία του λήγει τον Απρίλιο του 2011).
Στο ΔΝΤ, παραδόξως, φτάνουν στο σημείο να «ανέχονται» τον διάσημο οικονομολόγο Τζόζεφ Στίγκλιτς, σύμβουλο του Γ. Παπανδρέου, τον οποίο θεωρούν κόκκινο πανί, μιας κι ενώ «ρίχνει βιτριόλι» για τον ρόλο εν γένει του Ταμείου και επιθυμεί τη διάλυσή του, ταυτόχρονα στηρίζει το ελληνικό πρόγραμμα, λέγοντας με υπεκφυγές πως «η Ελλάδα δεν είχε άλλη επιλογή από το συμμάζεμα... ενώ οι ΗΠΑ έχουν...».
Σαρκαστικά υποστηρίζουν αξιωματούχοι του ΔΝΤ πως πρόκειται για μισθοφόρους (hired guns), που δεν μπορείς να τους έχεις εμπιστοσύνη. Κατά τον ίδιο τρόπο, σημειωτέον, μιλούσαν στο παρελθόν και για τον καθηγητή Τζέφρι Σακς, σύμβουλο τότε των Ρώσων, τον οποίο ο πρώην γενικός διευθυντής του Ταμείου, Μισέλ Καμντεσί, είχε αποκλείσει τότε από τις συναντήσεις της Ρωσίας με το ΔΝΤ.
Επιμήκυνση της επίβλεψης
Ετι περαιτέρω, το σύνολο των θετικών αυτών δηλώσεων-ψήφου εμπιστοσύνης αποβλέπει επί της ουσίας στην επιμήκυνση εξόφλησης των οφειλών. Και όπως ανέφερε στην «Ε» ο ίδιος αξιωματούχος του ΔΝΤ, μέσα στο πλαίσιο της αναμενόμενης δεκαετίας επίβλεψης του Ταμείου θα αλλάξουν απλώς οι όροι δανεισμού. Παράλληλα, δε, με τις θετικές αυτές δηλώσεις αποβλέπουν στο να αυξηθεί η αξιοπιστία της Ελλάδας έναντι των αγορών, οι οποίες πρωτίστως ενδιαφέρονται για την ορθολογική διαχείριση του δημόσιου χρέους. Ετσι να μπορεί να δανείζεται από τις αγορές και μόνον αν χρειάζεται, έχοντας στη διάθεσή της τις πιστώσεις του Ταμείου, να προστρέχει στο ΔΝΤ.
Οι αξιωματούχοι του Ταμείου υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην «Εντατική» και θα είναι μακρύς ο δρόμος εξόδου της από την επίβλεψη του Ταμείου, με απρόβλεπτες συνέπειες για το πολιτικό τοπίο της χώρας.
Το αν και πότε θα υπάρξουν πρόσθετα μέτρα μέσα στο 2010, θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση της τρόικας, η οποία αναμένεται στην Αθήνα στις 15 Νοεμβρίου, για το κατά πόσον έχει συμμορφωθεί η Αθήνα με τις υποχρεώσεις έναντι του Μνημονίου. Γι' αυτό και οι εκταμιεύσεις των δόσεων Δεκεμβρίου 2010 και Μαρτίου 2011 αποτελούν κομβικό σημείο των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, σημείωσε με έμφαση στην «Ε» κυβερνητικός αξιωματούχος στην Ουάσιγκτον. *
Παπακωνσταντίνου: Δεν υπάρχει κρυφή ατζέντα
Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΣΙΤΣΑ
«Δεν υπάρχει κρυφή ατζέντα», διαβεβαίωσε ο Γ. Παπακωνσταντίνου από την έδρα του ΔΝΤ, προαναγγέλλοντας «δειλά δειλά» την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές κάποια στιγμή μέσα στο 2011.
Ο υπουργός Οικονομικών επιχείρησε από την Ουάσιγκτον να διαλύσει τα σενάρια περί νέων πρόσθετων μέτρων και αναφερόμενος στον τομέα των μεταρρυθμίσεων ήταν κατηγορηματικός: «Ο,τι περιγράφεται στο Μνημόνιο». Δηλαδή, άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, αναδιάρθρωση ΔΕΚΟ, πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. «Δεν υπάρχει κρυφή ατζέντα που θα αποκαλυφθεί ως διά μαγείας, μετά τις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως μερικοί αφήνουν να υπονοηθεί, όλα περιγράφονται στο Μνημόνιο», έσπευσε να τονίσει.
Η αναθεώρηση του ελλείμματος από την Eurostat, κατά τον υπουργό Οικονομικών, δεν θα επηρεάσει την υλοποίηση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. «Το πρόγραμμα δεν θα εκτροχιαστεί, πετυχαίνουμε τους στόχους μας παρά την όποια αναθεώρηση», ανέφερε.
Ολοκληρώνοντας τις τετραήμερες επαφές σε Νέα Υόρκη και Ουάσιγκτον, ο Γ. Παπακωνσταντίνου σε συνέντευξη Τύπου επιχείρησε ουκ ολίγες φορές να υπογραμμίσει τη «σαφέστατη μεταστροφή της εικόνας» που έχουν οι ξένοι επενδυτές για τη χώρα μας. Μάλιστα, η παρουσία μόνο 3-4 ξένων δημοσιογράφων στην αίθουσα, σε αντίθεση με τους δεκάδες που είχαν κατακλύσει την αντίστοιχη συνέντευξη Τύπου τον περασμένο Μάιο στον ίδιο χώρο κατά την αναγγελία του μηχανισμού στήριξης, σχολιάστηκε από τον κ. Παπακωνσταντίνου ως θετικό σημάδι.
Οπως είπε: «Ανακτούμε την χαμένη αξιοπιστία μας, που θα μας επιτρέψει να βγούμε ξανά στις αγορές, κάποια στιγμή μέσα στο 2011. Τα πρώτα αισιόδοξα μηνύματα έρχονται με την πτώση των spreads κατά περίπου 200 μονάδες τις τελευταίες ημέρες. Ωστόσο, δεν μπορούμε ακόμη να επανέλθουμε στις αγορές με ομολογιακές εκδόσεις, καθώς το κόστος δανεισμού θα είναι υψηλό. Αλλωστε δεν υπάρχει ακόμη ανάγκη, καθώς, μέσω της συμφωνίας με την τρόικα, έχουν εξασφαλιστεί τα κεφάλαια που χρειαζόμαστε μέχρι και το 2012».
Στο ταξίδι του στις ΗΠΑ, ο Γ. Παπακωνσταντίνου είχε σειρά επαφών με επικεφαλής τραπεζών, εκπροσώπους διεθνών οίκων αξιολόγησης, επενδυτές, καθώς και με τους ομολόγους του από ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
