8 Οκτ 2020

To μνημείο του Αποστόλου Παύλου στην πολύπαθη πλατεία μας


Του Δημήτρη Πρωτοπαπά-Πολιτικού Μηχανικού

 Η απόφαση της Δημοτικής Αρχής να τοποθετηθεί στην κεντρική πλατεία της πόλης μας μνημείο με τον Απόστολο Παύλο,ενεργοποίησε τους δημότες της,πυροδοτώντας τη δημόσια συζήτηση. Πριν όμως διατυπώσω την άποψή μου σχετικά με την επιλογή της Δημοτικής Αρχής, θα ήθελα να αναφερθώ στην έννοια του δημόσιου χώρου και την εξέλιξη των μνημειακών αναπαραστάσεων στη σύγχρονη εποχή. Ο δημόσιος χώρος αποτελεί..

σημαντικό στοιχείο του συνολικού αστικού τοπίου και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική ,πολιτιστική ,κοινωνική ζωή των πολιτών.Είναι χώροι κοινόχρηστοι (δρόμοι,πλατείες,πάρκα) όπου κάθε πολίτης έχει ελεύθερη πρόσβαση,χώροι που με τη μορφή τους,τις αναλογίες τους και τα γλυπτά τους σε συνδυασμό με τα κτήρια που τα περιβάλλουν,συνθέτουν την εικόνα της ίδιας της πόλης που ο καθένας προσλαμβάνει. Η πλατεία είναι ο πυρήνας της πόλης, χώρος περιπάτου,αναψυχής,συναναστροφής,αλληλεπίδρασης,διαμαρτυρίας,που αλλάζει διαρκώς, μη στατικός.

Αγάλματα,προτομές ηρώων και επιφανών προσωπικοτήτων συχνά τοποθετούνται για λόγους τιμής και ιστορικής μνήμης στις πλατείες. Ομως στο σύγχρονο μοντέρνο τοπίο όλα αυτά φθίνουν. Οι τρόποι αισθητικής καταγραφής της ιστορίας διαφοροποιούνται. Τα έργα τέχνης στους δημόσιους χώρους είναι πρωτότυπα, καινοτόμα στη μορφή, στο σχήμα,στο χρώμα, στην κλίμακα, στις συνθέσεις , στα υλικά. 

Στη σύγχρονη πραγματικότητα, τα μνημεία που επιλέγονται δεν αφορούν μόνο την ιστορία και τη συλλογική μνήμη της πόλης, αλλά μιλούν για νέα συστήματα και ταυτότητες που εξελίσσονται σε αυτήν, αποτελούν ζωντανούς οργανισμούς που μεταβάλλονται με βάση τα νέα κοινωνικά δεδομένα.

Την τελευταία εικοσαετία οι αρχιτεκτονικές και αισθητικές παρεμβάσεις στο Δήμο μας πραγματοποιήθηκαν με απευθείας αναθέσεις σε αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες κτλ., χωρίς αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ή τη συνεργασία διαφορετικών επιστημονικών φορέων που θα έθεταν τα κριτήρια επιλογής. Το προσωπικό κριτήριο του αρχιτέκτονα, του καλλιτέχνη και η αισθητική του κάθε Δημάρχου προσδιόρισαν τη φυσιογνωμία των έργων.

Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής ορατά σε όλους μας !

Η αρχιτεκτονική παρέμβαση στο Δημοτικό Θέατρο, όπου δεν εφαρμόστηκε το σχέδιο που είχε βραβευθεί μετά από Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό, δημιούργησε ένα κτήριο, μη λειτουργικό, με ανάμεικτα αρχιτεκτονικά στοιχεία, ,ακαλαίσθητο, χωρίς ταυτότητα. Γλυπτά αμφισβητούμενης καλλιτεχνικής αξίας, συχνά ογκώδη και με κατασκευαστικά λάθη ( Πήγασος – με το υπερμέγεθες σώμα και τα κοντά φτερά), Μέγας Αλέξανδρος και Διογένης, απομιμήσεις αρχαιοελληνικών αγαλμάτων τοποθετήθηκαν ατάκτως και παντού... 

Τελευταίο ¨επίτευγμα¨ αυτής της νοοτροπίας η ανάπλαση της πλατείας που αναμένουμε να τελειώσει...  Η πόλη μας διαμορφώνεται χωρίς πρόσημο, τυχαία και με αυτοσχεδιασμούς. Δυστυχώς η σημερινή Δημοτική αρχή ακολουθεί την ''πεπατημένη'' και συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο...

Αποφάσισε λοιπόν ο κ. Δήμαρχος και έφερε αιφνιδιαστικά την πρόταση για τοποθέτηση μνημείου – ψηφιδωτή εικόνα- του Αποστόλου Παύλου, έργο που θα φιλοτεχνηθεί από τον καταξιωμένο καλλιτέχνη κ.Βλάση Τσοτσώνη, στην κεντρική πλατεία της πόλης μας “Παναγή Τσαλδάρη”, τα γνωστά “Περιβολάκια”! Από την απόφαση αυτή και τα επιχειρήματα που αναπτύσσονται στο δημόσιο διάλογο προκύπτουν ερωτήματα.

Επιλέγετε κ.Δήμαρχε ένα μνημείο με την απεικόνιση των μορφών του Χριστού και του Αποστόλου Παύλου για να το εκθέσετε σε δημόσιο χώρο για πολιτιστικούς ή χειρότερα για διακοσμητικούς λόγους ;

Αλήθεια τώρα, η τοποθέτηση του μνημείου περιποιεί τιμή στον Απόστολο Παύλο ;

Με το έργο αυτό στην πλατεία θα προσελκύσουμε τα βλέμματα της παγκόσμιας κοινότητας ή θα εκδηλώσουμε το σεβασμό στην αγιοσύνη του και θα αναδείξουμε το θαυμαστό θεολογικό του έργο ;

Χάρις στο μνημείο θα αντιληφθούμε τη μεγαλοσύνη της διδασκαλίας του Αποστόλου Παύλου και ότι, με το πέρασμά του το έτος 51 μ.Χ και τη συγκρότηση της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας στην Πελοπόννησο, καθόρισε την ιστορική σημασία της Κορίνθου στο μέλλον ;

Η τοποθέτησή του στην κεντρική πλατεία πως νοηματοδοτεί την πόλη ; Ποιος είναι ο στόχος ;

Συμμετέχοντας στο δημόσιο διάλογο και απευθυνόμενος στη Δημοτική αρχή και τους αιρετούς της πόλης μας λέω τα εξής :

Μήπως με το μνημείο στην πλατεία θέλουμε να εκμεταλλευτούμε τον Απόστολο Παύλο για λόγους επισκεψιμότητας και τον υποτιμούμε αντί να τον τιμούμε ;

Η θέση των Αγίων είναι μέσα στον ναό και όχι στο δημόσιο χώρο !

Στην πλατεία το μνημείο μπορεί να βανδαλιστεί και να δεχθεί προσβλητικές συμπεριφορές.

Στην πόλη μας δεσπόζει ο καθεδρικός ναός του Αποστόλου Παύλου, μεγαλοπρεπής, με εξαιρετική αρχιτεκτονική και αγιογράφηση! 

Το ναό επισκέπτονται καθημερινά πιστοί για να προσευχηθούν και να προσκυνήσουν την εικόνα του Αποστόλου Παύλου και μη θρησκευόμενοι για να θαυμάσουν την αρχιτεκτονική και τις αγιογραφίες του.Ο μητροπολιτικός ναός είναι σημείο αναφοράς, τοπόσημο της πόλης μας και η φερώνυμη οδός τιμά τη μνήμη του. Κάθε χρόνο οι δημότες τιμούν τον Απόστολο των Εθνών και Πολιούχο της Κορίνθου, μετέχοντας στις θρησκευτικές τελετές και τα “Παύλεια” που πραγματοποιούνται για τον εορτασμό της μνήμης του. 

Η ιστορία της πόλης δεν ξεκινά από την έλευση του Αποστόλου Παύλου το έτος 51 μ.Χ. Η Κόρινθος υπήρξε μιά από τις ενδοξότερες πόλεις της αρχαiκής και κλασσικής Ελλάδας και γι αυτό έχει επιλεγεί ως έμβλημά της ο “Πήγασος”.

Για να μιλάμε σοβαρά...

Αν θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή του Πανελληνίου και της παγκόσμιας κοινότητας, να “ανακαλέσουμε στη συλλογική μνήμη” το έργο του Αποστόλου Παύλου, του Αποστόλου των Εθνών, προσδίδοντας αίγλη στην πόλη μας, γιατί δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλία ο κ. Δήμαρχος για τη διοργάνωση ενός ετήσιου παγκοσμίου συνεδρίου με θέμα τον Απόστολο Παύλο. Έτσι θα κινητοποιήσουμε κορυφαίες δυνάμεις του πνεύματος και της επιστήμης, φιλοσόφους, εμβριθείς θεολόγους, επιστήμονες από το εσωτερικό και το εξωτερικό,που με την παρουσία τους και τη συμμετοχή τους, η πόλη θα βρεθεί στο επίκεντρο και σε όλους, δημότες και μη, έλληνες και ξένους, θα αναδειχθεί ο θεολογικός αποστολικός λόγος και η φιλοσοφική και επιστημονική προσέγγισή του. Ποιος δε θα επικροτούσε μια τέτοια πρωτοβουλία!

 H κατασκευή ενός διαδραστικού χώρου – μουσείου που θα αναφέρεται στη ζωή και το έργο του Αποστόλου των Εθνών, θα έχει παιδευτικό χαρακτήρα, θα φέρει επισκέπτες προβάλλοντας την πόλη.

Αλήθεια κ. Δήμαρχε, αφού είστε υπέρμαχος της νομιμότητας, όπως είπατε στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο, γιατί δεν πήρατε την σύμφωνη γνώμη του συμβουλίου Αρχιτεκτονικής όπως προβλέπεται; Σας υπενθυμίζω ότι στην παρουσίαση της μακέτας για την πλατεία,το Σεπτέμβρη του 2017, δεν υπήρχε καν στο σχεδιασμό της πλατείας ένα τέτοιο μνημείο, παρά μόνο μία στήλη με τον Πήγασο και το Κορινθιακό Κιονόκρανο. Το μνημείο λοιπόν που επιλέγετε δεν μπορεί να τοποθετηθεί στην πλατεία για έναν ακόμη λόγο, ο χώρος ειναι μικρός ,”κουτσουρεύτηκε” με την ανάπλαση (τα τραπεζοκαθίσματα βλέπετε...,το κέρδος). Το έργο αυτό μπορείτε αν θέλετε να το τοποθετήσετε στο προαύλιο της μητρόπολης, εκεί αρμόζει και μπορεί να προστατευθεί .

Ποιος σας εξουσιοδότησε να υποκαταστήσετε το μελετητή και να αλλάξετε την αρχική μελέτη ; Με δική σας πρόταση,παρέμβαση και πρόσκληση, χωρίς εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο και ουσιαστική διαβούλευση, επιβάλετε αυτό που σας φαίνεται ότι ταιριάζει και εντυπωσιάζει ; Αυτή είναι η αντίληψη που έχετε για τον τρόπο άσκησης της εξουσίας στην πόλη που σας τίμησε με το ύψιστο αξίωμα;

Λάβετε υπόψη ότι δύο εκ των δημοτικών παρατάξεων που ψήφισαν “Ναι”, ήδη αναδιπλώθηκαν με δημόσιες δηλώσεις τους και διαφωνούν

Η επιλογή σας δεν εναρμονίζεται με το λειτουργικό ρόλο της πλατείας, δεν αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη πραγματικότητα του 21ου αιώνα, μάλλον παραπέμπει σε άλλες εποχές...