ΑΡΘΡΟ Του Π. Ε. ΠΕΤΡΑΚΗ
Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν είναι η στιγμή για θριαμβολογία (ούτε βέβαια και για καταστροφολογία). Είναι σίγουρα όμως στιγμή ανακούφισης. Μια ευρωπαϊκή διαδικασία (σύνοδος) που έχει προκαλέσει αναστάτωση στους πολίτες, κατέληξε σε αποτέλεσμα, χωρίς να...
συμβεί οποιοδήποτε ξαφνικό αρνητικό γεγονός.
Είμαστε μακριά από το να έχουν τακτοποιηθεί όλες οι παράμετροι των θεμάτων που υπάρχουν και των νέων που δημιουργούνται. Αλλά υπάρχει θετική κατεύθυνση και υπάρχει ξεκάθαρο θετικό αποτέλεσμα.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι το αποτέλεσμα αυτό ήρθε ως προϊόν ενός αγώνα δρόμου αντιτιθέμενων δυνάμεων: από τη μία μεριά οι δανειστές μας (κυρίως ξένοι) αγωνίζονταν να «καλυφθούν» απέναντι στην ελληνική χρεοκοπία και από την άλλη η ελληνική πλευρά έτρεχε να δημιουργήσει πρωτογενή πλεονάσματα.
Οποιος βρισκόταν πρώτος στο τέλος θα επέβαλε (και θα επιβάλει) τους όρους του στον άλλον. Στην πραγματικότητα, όμως, τα πράγματα ποτέ δεν εξελίσσονται με τον τρόπο αυτό. Μικρές ή μεγάλες «συγκρούσεις» μεταξύ των δύο δυνάμεων πραγματοποιούνται σε όλη τη διάρκεια του δρόμου. Και ο δρόμος αυτός έχει και θα έχει πολλούς σταθμούς (21η Ιουλίου, τωρινή σύνοδος και μελλοντικά γεγονότα).
Ποια είναι όμως η εικόνα στο σημερινό σταθμό;
Οι αποφάσεις της συνόδου καλύπτουν τέσσερις τομείς:
1. Το πρόβλημα της φυγής από το δημόσιο χρέος και τις τράπεζες της ευρωζώνης (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία). Αυτό αντιμετωπίστηκε με τη διεύρυνση της δύναμης πυρός του EFSF. Φαίνεται ότι θα φτάσει τα 1,1 τρισ. με προοπτική να αυξηθεί πολύ περισσότερο με τη βοήθεια νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων (SPV) και κεφαλαίων από Νορβηγία, Κίνα, IMF κ.λπ.
2. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι ο δεύτερος χώρος που πήρε αποφάσεις η σύνοδος κορυφής με δύο προσεγγίσεις: Για τη βραχυχρόνια χρηματοδότησή τους το ευρωσύστημα θα συνεχίσει να παρέχει επαρκή χρηματοδότηση παρ' όλο που θα γίνουν νέες διαρρυθμίσεις κυρίως λόγω των εθνικών παρεμβάσεων που οδηγούν σε στρεβλώσεις τιμών, διαδικασιών χρηματοδότησης κ.λπ. Ιδιαίτερα σημαντικό φαίνεται να είναι το δεύτερο σκέλος της απόφασης που αφορά την ανακεφαλαίωση των τραπεζών. Εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 109 δισ. Το ποσό αυτό πρέπει οι τράπεζες να το αναζητήσουν στις αγορές. Εάν εκεί αποτύχουν, θα αναλάβουν τα κράτη. Εάν αυτά δεν έχουν τα κεφάλαια, θα δανειστούν από το EFSF. Προφανώς αυτό το θέμα θέτει ιδιοκτησιακό ζήτημα για τις τράπεζες που θα ενισχυθούν. Και αυτό είναι ένα λεπτό σημείο.
3. Η ελληνική δημοσιοοικονομική διάσωση είναι άμεσης σημασίας για μας. Εάν συνυπολογιστεί το ποσό που εφαρμόζεται η απομείωση (202 δισ.) και από αυτό αφαιρεθούν ως κόστος τα έξοδα ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, των ασφαλιστικών ταμείων κ.λπ., αλλά στη συνέχεια προστεθούν οι τόκοι που διασώζονται για μία δεκαετία και τέλος προστεθεί η συνεισφορά του επίσημου ευρωπαϊκού τομέα (από την απόφαση της 21ης Ιουλίου), το συνολικό όφελος είναι της τάξης των 120-130 ευρώ δισ. Είναι ένα σοβαρότατο μέγεθος που δεν μπορεί να αγνοηθεί σε σύγκριση με τις παρούσες υποχρεώσεις μας.
4. Η απόφαση της συνόδου εμφανώς κάνει αναφορά σε ένα καινούριο μοντέλο διακυβέρνησης (European Semester, Euro Plus Pact) της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μπορεί σήμερα να φαίνονται (και είναι) για τους Ελληνες πολύ σημαντικά τα ζητήματα του χρέους, αλλά η καινούρια πολύ περισσότερο συντονισμένη Ευρώπη που αναδύεται από το τέλος του 2012 αφορά το μέλλον και τα παιδιά μας. Και ομολογουμένως θέτει ζωτικά ερωτήματα αναφορικά κυρίως με τον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας μας.
Λύθηκαν τα προβλήματα της Ελλάδος με τις αποφάσεις της συνόδου; Προφανώς όχι.
Διότι όπως έχουν τα πράγματα, και να ξεπεράσουμε τις δημοσιοοικονομικές δυσκολίες, προβλέπεται μία ασθενής μεγέθυνση τα επόμενα χρόνια.
Ετσι επανατίθενται τα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα της ανάπτυξης. Οι αποφάσεις όμως της συνόδου είναι ένα απαραίτητο βήμα για να σκεφτόμαστε και να ελπίζουμε.
ΠΗΓΗ: enet.gr
