Της Δήμητρας Καδδά
Οκτώ θολά σημεία έχει η πολιτική συμφωνία, τα οποία, ανάλογα με τις εξελίξεις, μπορεί να περιορίσουν ακόμη και δραστικά τα οφέλη στα δημοσιονομικά μέτρα και στο χρέος. Ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλος ανακοίνωσε ελάφρυνση του προϋπολογισμού κατά...
4,5-5 δισ. ευρώ λόγω της μείωσης του χρέους.
Είναι πολύ νεφελώδες το πόσο θα κοστίσει η στήριξη των τραπεζών και των ασφαλιστικών ταμείων που μπορεί να αντισταθμίσει το όφελος από τη μείωση των τόκων στο έλλειμμα, ενώ η ελάφρυνση του χρέους θα κριθεί και από το πώς θα προχωρήσει η εθελοντική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.
Επιπλέον, δεν έχει διασφαλιστεί η δυνατότητα της κυβέρνησης να υλοποιήσει το νέο μνημόνιο που θα υπογραφεί τον Δεκέμβριο, αλλά ούτε και οι όροι της νέας εποπτείας.
1. Η διαπραγμάτευση για το PSI ξεκινά, σύμφωνα με κοινοτικά στελέχη που παρακολουθούσαν τις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, σχεδόν εξαρχής και με άδηλο αποτέλεσμα.
Το μόνο γνωστό είναι το δεδομένο που έβαλε η πολιτική συμφωνία: κούρεμα 50% που θα μειώσει το εμπορεύσιμο χρέος του 2011 από τα 206 στα 103 δισ. ευρώ.
Το IIF δεσμεύθηκε ως εκπρόσωπος των τραπεζιτών να καθορίσει τους όρους ανταλλαγής των ομολόγων και μετά ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις. Ακόμη, το ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών και τα «ανταλλάγματα» δεν είναι καθόλου δεδομένα. Τον Αύγουστο, για κούρεμα ύψους 21% χρειάστηκαν μήνες διαπραγματεύσεων για να φτάσει η συμμετοχή στο 90%.
2. Ερώτημα παραμένει το πώς θα διατεθούν 30 δισ. ευρώ που αποτελούν τη συνεισφορά των κρατών-μελών της ευρωζώνης στο PSI. Αν δίνονταν απευθείας για την αποπληρωμή του χρέους, αυτό θα μεγιστοποιούσε το όφελος. Ωστόσο, ανάλογα με την τροπή των διαπραγματεύσεων πρέπει το ποσό να δοθεί στους ομολογιούχους με τη μορφή νέων ομολόγων ή άλλων εγγυήσεων.
3. Για να υπολογιστεί το καθαρό όφελος από τα 103 δισ. ευρώ πρέπει να αφαιρεθούν τα λεφτά που θα δοθούν για τη ζημία των ασφαλιστικών ταμείων και των τραπεζών. Στην περίπτωση των ασφαλιστικών ταμείων, η περιουσία τους είναι γνωστή (26 δισ. ευρώ), αλλά δεν είναι σαφές αν θα υπάρχουν εγγυήσεις από ελληνικής πλευράς, αν θα γίνει ανακεφαλαιοποίηση ή αν θα υπάρχει υποστήριξη από άλλους φορείς. Πιο νεφελώδης είναι η κατάσταση στις τράπεζες αφού, για να συνυπολογιστούν οι ζημίες τους, πρέπει να ολοκληρωθεί και η εκτίμηση της Blαck Rock για τα δάνειά τους.
4. Αδηλη είναι ακόμη και η νέου τύπου εποπτεία που θα επιβάλει η τρόικα. Στις αποφάσεις της συνόδου αναφέρεται, ότι οι δανειστές θα συγκροτήσουν κατά τη διάρκεια του προγράμματος (έως το τέλος του 2014) επιτόπου εποπτικό όργανο, με τη συμμετοχή εθνικών εμπειρογνωμόνων, το οποίο βοηθάει την τρόικα στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης των μέτρων που θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του μνημονίου. Οι αποφάσεις θα ενσωματωθούν στο νέο μνημόνιο τον Δεκέμβριο.
5. Νέο πλαίσιο αυστηρότερης διακυβέρνησης στην Ε.Ε.:
Η σύνοδος αποφάσισε να ισχυροποιηθεί η εποπτεία σε όλη την Ε.Ε. και ανοίγει το δρόμο για αλλαγή της Συνθήκης.
Αποφάσισε αμοιβαία πίεση μεταξύ των εταίρων, διαβούλευση με την Επιτροπή και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ πριν από την έγκριση οποιωνδήποτε σημαντικών προγραμμάτων για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών ή οικονομικών πολιτικών με ενδεχόμενες δευτερογενείς επιπτώσεις, και για χώρες με έλλειμμα πάνω από το 3% του ΑΕΠ τα κράτη θα μπορούν να εξετάζουν τα σχέδια εθνικών προϋπολογισμών και μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών και να γνωμοδοτούν επ' αυτών πριν από την έγκρισή τους από τα αντίστοιχα εθνικά Κοινοβούλια. Στην περίπτωση αποκλίσεων κατά την εφαρμογή προγράμματος προσαρμογής, θα εφαρμόζεται στενότερη παρακολούθηση και συντονισμός της εφαρμογής του.
6. Η Ελλάδα πρέπει να αποδείξει έως το νέο μνημόνιο-δάνειο που θα συμφωνηθεί τον Δεκέμβριο, ότι μπορεί να υλοποιήσει το πακέτο χωρίς νέα πισωγυρίσματα σαν αυτά που καταγράφηκαν τα τελευταία χρόνια. Δεν αποκλείονται νέα δημοσιονομικά μέτρα αν υπάρξουν αποκλίσεις. Την άνοιξη του 2012 θα οριστικοποιηθούν τα μέτρα του 2013-2014 ανάλογα με το τελικό όφελος του «κουρέματος».
7. Δεν έχει οριστικοποιηθεί το πακέτο αποκρατικοποιήσεων. Υπολογίζεται εκ νέου σε 61 δισ. ευρώ, μαζί με τα 15 δισ. ευρώ που προστέθηκαν από το πρόγραμμα «Ηλιος» ή άλλες αποκρατικοποιήσεις.
8. Δεν υπάρχει σαφές αναπτυξιακό πακέτο. Πέρα από την πρωτοβουλία Μπαρόζο για το δρόμο προς την ανάπτυξη που θα ανακοινωθεί στις λεπτομέρειές του, το «σχέδιο Μάρσαλ» για την Ελλάδα περιορίζεται σε τεχνική βοήθεια επιτάχυνσης του ΕΣΠΑ.
