Του Τάκη Θεοδωρόπουλου
Η λογική της παράνοιας.
Αυτός είναι ο τίτλος του τελευταίου βιβλίου του Στέλιου Ράμφου.
Τίτλος εμβληματικός, μια και η λέξη «παράνοια» έχει βρει, ή θα όφειλε να έχει βρει, θέση περίοπτη στο λεξιλόγιό μας.
Αν φύγουμε από τον κλινικό της ορισμό...
περιγράφει τον άνθρωπο του οποίου οι αντιδράσεις ορίζονται παρά τον νου, λειτουργούν στο πλάι της σκέψης του.
Η σκέψη του είναι «περίπου σκέψη», η ευφυΐα του κινείται στο πλάι της πραγματικότητας, την οποία αδυνατεί να συλλάβει αφήνοντας άφθονο χώρο για άλλες ψυχικές παραμέτρους, όπως είναι το συναίσθημα.
Με ποιον άλλον τρόπο θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ένα κοινωνικό σύνολο, του οποίου τα αντανακλαστικά ορίζονται μόνον από τον θυμό του;
Ενας θυμός ο οποίος δεν εκφράζεται μόνο με τον πρωτογονισμό των μπαχαλάκηδων ή τον παιδισμό της μούντζας αλλά έχει βρει δρόμο ακόμη και για τα επίπεδα εκείνα, όπου υποτίθεται ότι γίνεται η «ψηλή πολιτική».
Η λογική της παράνοιας μεταφράζεται σε πολιτική της παράνοιας, όσο δεν αρθρώνεται κανένας λόγος, που θα μπορούσε να μετασχηματίσει τον θυμό σε δημιουργική πολιτική.
Το θέαμα των δύο πολιτικών αρχηγών οι οποίοι, ενώ συμφωνούν ότι έχουν να αντιμετωπίσουν καταστάσεις πρωτοφανώς κρίσιμες, αυτοί μετά βίας απευθύνουν τον λόγο ο ένας στον άλλον, είναι κάτι παραπάνω από εύγλωττο. Ακρως δημοκρατικό από μιαν άποψη: ο μουτρωμένος κοινοβουλευτικός ηγέτης εκφράζει σε πρώτο επίπεδο την κατάσταση του ψηφοφόρου, είναι κι αυτή μια αντίληψη περί άμεσης δημοκρατίας.
«Ο συναισθηματικά εγκλωβισμένος μέσος Ελληνας είναι κολλημένος στις "ιδέες" του και δεν εννοεί ν' αλλάξει τίποτε ουσιαστικά...». Κατά τον Ράμφο, οι αιτίες αυτής της νοοτροπίας πάνε πολύ μακριά, διασχίζουν τους αιώνες και παρακολουθούν τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύθηκε ο ανατολικός χριστιανισμός, κοινώς η παρ' ημίν ορθόδοξη παράδοση. Αυτή είναι μια άλλη συζήτηση θα μου πείτε που κάποτε όμως πρέπει να γίνει στα σοβαρά. Προς το παρόν, ας κρατήσουμε τα επείγοντα.
Μήπως είναι αυτή η λογική της παράνοιας, που έφτιαξε μια Ελλάδα η οποία υιοθέτησε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, μπολιάζοντάς τους όμως με την αμετακίνητη δική της νοοτροπία με αποτέλεσμα να οικοδομήσει την εξαμβλωματική και άκρως πολυτελή παράγκα που καταρρέει σήμερα;
Αύριο η ευρωπαϊκή ηγεσία θα αποφασίσει για μας χωρίς εμάς. Λείπει από τους ηγέτες μας το σθένος, η μαγκιά ή η διαπραγματευτική ικανότητα; Ή μήπως η πολιτική Ελλάδα μιλάει άλλη γλώσσα από την πολιτική Ευρώπη, με αποτέλεσμα η συνεννόηση να είναι αδύνατη;
Ας πούμε, ότι αυτό είναι το στίγμα πορείας που μας κληροδότησε η μεταπολίτευση:
η κατασκευή ευρωπαϊκών θεσμών χωρίς καμία αλλαγή νοοτροπίας.
Γι' αυτό και τώρα, που οι ίδιοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί περνούν μια πρωτοφανή κρίση, εμείς αδυνατούμε να συμμετάσχουμε στη συζήτηση που γίνεται ή που πρέπει να γίνει. Και θα πρέπει να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε σοβαρά, μήπως η ουσιαστική μας απαξίωση δεν οφείλεται μόνο στο υπέρογκο χρέος ή στα ελλείμματα, αλλά στο ότι δεν έχουμε ευρωπαϊκή φωνή.
Δεν έχουμε να προτείνουμε τίποτε στην Ευρώπη για την Ευρώπη.
ΠΗΓΗ: tanea.gr
