22 Σεπ 2020

Ωρα της κρίσης στα ελληντουρκικά: Το κυπριακό βέτο, ο Πομπέο και το παρασκήνιο


Της Νικόλ Λειβαδάρη

Επί του παρόντος η παρτίδα διασώζεται από την Κύπρο. Η Αθήνα στηρίζει και «συμπαρίσταται» αλλά παραμένει άγνωστο εάν θα συνεχίσει να..


στηρίζει και την Πέμπτη, στην σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. Η άλλως, η υπόθεση των κυρώσεων κατά της Τουρκίας κρέμεται αυτή την στιγμή από το κυπριακό βέτο. Και η τελική της τύχη θα κριθεί από το εάν μέσα στα επόμενα δύο 24ωρα θα κλείσει ή όχι το deal για την έναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου. 

Εάν αυτό συμβεί οι κυρώσεις – τόσο εκείνες που αφορούν την τουρκική προκλητικότητα έναντι της Ελλάδας, όσο και αυτές που αξιώνει η Λευκωσία για τις παράνομες ενέργειες της Αγκυρας στην κυπριακή ΑΟΧ – θεωρείται σχεδόν δεδομένο ότι θα παραπεμφθούν στις καλένδες. Μαζί δε, ίσως παραπεμφθεί στις καλένδες και ο ενιαίος άξονας Ελλάδας – Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Επί του παρόντος, το παιχνίδι παίζεται σε σύνθετο επίπεδο και το παρασκήνιο είναι σκληρό. Κι όλα περνούν μέσα από το σχέδιο και την φόρμουλα που επιχειρεί να επιβάλει η Ανγκελα Μέρκελ.

Το σχέδιο αυτό δεν περιλαμβάνει κυρώσεις προς την Τουρκία, αποδέχεται ως έμπρακτη κίνηση αποκλιμάκωσης από την πλευρά της Αγκυρας την απόσυρση του Oruc Reis από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, και περνά μέσα από τον διαχωρισμό των ελληνοτουρκικών και του κυπριακού. Επιπροσθέτως, είναι ανοιχτό σε έναν «ευέλικτο» και «άνευ προκαταλήψεων» διάλογο – γεγονός που, κατά έμπειρους διπλωματικούς παράγοντες δίνει χώρο στην επιδίωξη του Ταγίπ Ερντογάν για εφ’ όλης της ύλης διάλογο που θα περιλαμβάνει και την αποσταρατιωτικοποίηση των νησιών.

Ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος, άλλωστε, παρά τα μηνύματα «καταλλαγής» των τελευταίων ημερών ήταν για μια ακόμη φορά εύγλωττος, στο μήνυμά του από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ: «Θέλουμε να συζητήσουμε», δήλωσε, «αλλά δεν πρέπει να καταπατηθούν τα δικαιώματά μας, θέλουμε διάλογο με δίκαιες προτάσεις, σε διαφορετική περίπτωση δεν θα αποφύγουμε κανένα αγώνα. Ο αγώνας μας ξεκίνησε πριν 2.000 χρόνια».

Και ο εκπρόσωπος της γερμανικής καγκελαρίας Στέφαν Ζάιμπερτ ήταν επίσης… κατατοπιστικός ως προς την απροθυμία του Βερολίνου να προωθήσει το θέμα των κυρώσεων: «Η έκκλησή μας παραμένει, για αποκλιμάκωση, διάλογο, επίλυση των επίμαχων προβλημάτων με απευθείας συνομιλίες. Αυτό στηρίζει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και προσωπικά η καγκελάριος με συζητήσεις που διεξάγει» τόνισε για τα ελληνοτουρκικά, ενώ απαντώντας σε ερώτηση ειδικά για τις κυρώσεις είπε ότι δεν θα δώσει «ενδιάμεσα συμπεράσματα» εν όψει της συνόδου κορυφής.

Οι τελευταίες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες επίσης αναφέρουν ότι η πίεση Μέρκελ έχει αποδώσει και άμβλυνση της γαλλικής στάσης, με τον Εμμανουέλ Μακρόν να συναινεί αφενός να δοθεί προβάδισμα στην διπλωματία στην κρίση με την Τουρκία, και αφετέρου να υπάρξει, υπό προϋποθέσεις, αποσύνδεση του κυπριακού από τα ελληνοτουρκικά.

Τούτων δοθέντων, το κυπριακό βέτο στην χθεσινή συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, παρ’ ότι αναμενόμενο, προκάλεσε κατά τις πληροφορίες, εκνευρισμό και δυσαρέσκεια στην γερμανική πλευρά – γεγονός, το οποίο δεν έκρυψε ούτε ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ.

Η Λευκωσία, από την πλευρά της, φέρεται αποφασισμένη να μείνει στην ίδια γραμμή και την Πέμπτη, αξιώνοντας πολιτική που δεν θα υπαγορεύεται από «δύο μέτρα και δύο σταθμά», όπως είπε και χθες ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης - αξιώνοντας δηλαδή να υπάρξει ταυτόχρονη απόφαση για κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας και της Τουρκίας.

Οπότε, το ερώτημα εδώ είναι το τι θα πράξει η Αθήνα, η οποία κατά τις πληροφορίες στην χθεσινή συνεδρίαση συντάχθηκε με την Κύπρο. Τα μηνύματα που εκπέμπονται από το υπουργείο Εξωτερικών είναι πως η Ελλάδα θα συνεχίζει να στηρίζει την Κύπρο, ταυτόχρονα όμως είναι αξιοσημείωτες οι επισημάνσεις κυβερνητικών πηγών σύμφωνα με τις οποίες υπάρχουν και «ντε φάκτο» διαφορές μεταξύ ελληνοτουρκικών και κυπριακού.

Στον δε πυρήνα των ελληνοτουρκικών, το μήνυμα που επίσης εκπέμπεται είναι πως σε καμία περίπτωση η Ελλάδα δεν μπαίνει σε συζήτηση για ζητήματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Πολλά ωστόσο εκτιμάται ότι θα κριθούν από την εδώ παρουσία του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο οποίος φέρεται να κομίζει παραινέσεις για «εποικοδομητικό μοντέλο» προσέγγισης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας…