Κώστας Καναβούρης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας άνθρωπος απολύτως εθισμένος στον αβίωτο βίο. Με άλλα λόγια, ζει χωρίς να υπάρχει, επειδή ουδέποτε συμμετείχε σε ουδένα κοινωνικοποιητικό μηχανισμό. Συνεπώς, είναι φυσική συνέπεια για τον ίδιο, να
θεωρεί, πως η ζωή δεν είναι κατάσταση και μάλιστα κατάσταση απείρου αλληλοσυμπλεκόμενων δεδομένων, αλλά ένα άθροισμα κανονιστικών ρυθμίσεων, τις οποίες αποφασίζουν και επιβάλλουν «εκείνοι που ξέρουν». Εκείνοι που μετέχουν στο «ιερό» της εξουσίας, από όπου προκύπτει το σύνολο της γνώσεως. Δεν είναι καινούργια αυτή η «προτεσταντική» λογική (και ηθική) της ζωής. Συνοδεύει την ανθρωπότητα σε όλη της την κοινωνική πορεία πολύ πιο πριν και από τον ίδιο τον προτεσταντισμό. Πάντοτε ως οπισθέλκουσα δύναμη κάθε προόδου και συχνότατα ως βαρβαρότητα, ακόμα και ως φρικώδης πρακτική.
Δεν κομίζει, λοιπόν, γλαύκα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ομιλεί για την κατάργηση κατακτήσεων και αιματοβαμμένων αγώνων του κόσμου της εργασίας ως «κατάργηση παρωχημένων ρυθμίσεων του περασμένου αιώνα». Έτσι απλά, έτσι στεγνά, έτσι στυγνά. Λες και η Ιστορία δημιουργείται, υπάρχει, προχωρά, πεθαίνει και ανασταίνεται μέσα σε κλειστά γραφεία αποφάσεων και μέσα σε λέξεις που κείτονται σε διατάξεις νόμων, λέξεις που τακτοποιούν το άπειρο της ζώσας ύλης σε αριθμούς άρθρων και παραγράφους.
Η ταξική λογική, ηθική και αισθητική του Κυριάκου Μητσοτάκη (και των κάθε υφής ομοίων του) δεν του επιτρέπει να αντιληφθεί, ότι αυτό που ονομάζει «ρυθμίσεις», είναι αδύνατο να περιοριστεί σε κανονιστικούς εξαναγκασμούς, όση βία κι αν ασκηθεί, όσο ισχυρή και αδιαπέραστη κι αν εμφανίζεται η εξουσία που τους επιβάλλει. Γιατί αφορά το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης, που προκύπτει από το σύνολο της ανθρώπινης εργασίας, στο σύνολο του ιστορικού και κοινωνικού χρόνου. Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, η τάξη μεγέθους η οποία προκύπτει, είναι ασύλληπτη και ως τέτοια είναι αδύνατο να περιοριστεί με κατατμήσεις, απαριθμήσεις και ταξικά περιποιητικές κατασκευές. «Δεν γίνεται να περιορίσεις τη θάλασσα στη λέξη της, δεν γίνεται να περιορίσεις τη γνώση στην «ασήμαντη επιφάνεια των πραγμάτων», όπως θα έλεγε και ο τυφλός Χόρχε Λουίς Μπόρχες που έβλεπε βαθιά μέσα στο Είναι. Δεν γίνεται να περιορίσεις την ομορφιά στα τείχη ενός υπερβολικού εαυτού χτισμένου με τα υλικά μιας θηριώδους άγνοιας.
Αυτό που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ονομάζει «παρωχημένες ρυθμίσεις του προηγούμενου αιώνα», είναι η ιστορία του ασίγαστου πολέμου, που διεξάγει το ανθρώπινο ον για την κατάκτηση του αγνώστου. Είναι ασίγαστος αυτός ο αγώνας, αυτός ο πόλεμος με το άγνωστο. Και είναι άγριος, και είναι σκοτεινός, και είναι υπέροχος, και έχει νίκες και ήττες, υδροφόρες και άνυδρες στιγμές, ματαιώσεις και ψευδαίσθητες προόδους, αλλά όμως αποτελεί τη μοναδική δικαίωση του όντος, μια δικαίωση που την αντιλαμβάνονται μόνο όσοι πολεμούν, φέροντας τη σκευή εκείνων που πολέμησαν και κατασκευάζοντας το ανεμολόγιο όλων των ονείρων εκείνων που αύριο θα πολεμήσουν. «Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ’ρθουνε, θα περάσουν. Κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί» λέει ο Κωστής Παλαμάς και έτσι είναι, δεν γίνεται διαφορετικά.
Αλλά τούτον τον άγριο, και στην ομορφιά του, και στην οδύνη του, πόλεμο τον καταλαβαίνουν μόνο όσοι μετέχουν. Οι υπόλοιποι, όπως ο νεοφιλελεύθερος εσμός που κυβερνά, νομίζουν, πως ο πόλεμος είναι μια παράταξη από «σύγχρονες» και «παρωχημένες» διατάξεις που αντιμάχονται. Μια μαυραγορίτικη μπακαλική που την κερδίζει ο πιο καπάτσος, ο πιο αδίστακτος, ο πιο ανθρωποβόρος. Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμούνται, στην αγκαλιά ενός «πολέμου» που υπάρχει μονάχα στον ύπνο τους.
«Γλυκύ δ’ απείρω πόλεμος» έχει γράψει ο Πίνδαρος από το βάθος του 5ου π.Χ. αιώνα. Ο πόλεμος, δηλαδή, μοιάζει γλυκός γι’ αυτούς που δεν έχουν την εμπειρία του. Ο πόλεμος είναι γλυκός μονάχα για τους απόλεμους στον έρωτα για τα ανθρώπινα, μονάχα για τους άκαπνους στην αγωνία για βυθό και ουρανό.
Μέσα σε μια τέτοια ληθαργική μακαριότητα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι όμοιοί του ομιλούν για «παρωχημένες διατάξεις», αδυνατώντας να φανταστούν την έννοια του απείρου. Που σημαίνει ακριβώς το άμαθο, το αδοκίμαστο, την ελλείπουσα απόπειρα για το καλύτερο. Και ταυτόχρονα το ενδεχομενικό χάος που αναμένει τη συγκρότησή του, την εναρμόνισή του δηλαδή με την ανθρώπινη συνθήκη. Γι’ αυτό αδυνατούν να αντιληφθούν, ότι η διάκριση των εξουσιών δεν είναι μια «παρωχημένη» κανονιστική ρύθμιση, που είναι καιρός να αντικατασταθεί από την μοντερνιτέ του «επιτελικού κράτους», αλλά μια supernova που ακόμα δεν ξέρουμε, πού μπορεί να φτάσει.
Έτσι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ελαφρά την... αγνοία, εξαγγέλλει την οπισθοδρόμηση ως νεωτερικότητα. Τη βαρβαρότητα ως πρόοδο. Δεν είναι η πρώτη φορά, που επιχειρούνται τέτοιου είδους «μοντερνισμοί», που δεν αφορούν μόνο έμπρακτες αποκτήσεις, αλλά κυρίως αφορούν εμπρηστικές αναγομώσεις των προόδων και αφύσικες απονοηματοδοτήσεις. Που κατερειπώνουν την καθολική συνεννόηση και το σύνολο της χειρονομίας. Όμως, επίσης, δεν είναι η τελευταία φορά που θα ηττηθούν: «Dulce bellum inexpertis» θα επαναλάβει ο Έρασμος τον Πίνδαρο...
