Αγαπημένη μου Κλάρα, μακάρι να μπορούσα να σου γράψω πόσο τρυφερά σε αγαπώ. Σ αγαπώ τόσο, που δεν μπορώ να το διατυπώσω. Θα ήθελα να σε λέω μόνο αγαπημένη, όμως δεν...
φτάνει για να εκφράσει τη λατρεία μου… Johannes Brahms.
Όταν μια γυναίκα έχει νοιώσει βαθύ εφηβικό έρωτα και δεν ησυχάζει, αν δεν τον ζήσει σε όλο το παράφορο και θλιβερό του μεγαλείο, έχει γεννήσει οκτώ παιδιά, έχει λιγώσει με τις μουσικές της όλες τις πλατείες και τους εξώστες των μεγάλων θεάτρων, έχει περιθάλψει το σκοτάδι της τρέλας, έχει πενθήσει πέντε μεγάλους θανάτους και συνεχίζει, παρ’ όλα αυτά, να προκαλεί έναν καινούργιο παθιασμένο έρωτα, δεν μπορεί να είναι άλλη από την Clara Schumann.
Η Κλάρα πρέπει να γεννήθηκε μέσα από την κοιλιά ενός πιάνου. Μέσα στο δαιδαλώδες πλέξιμο των χορδών του, κυοφορήθηκε εννιά μήνες και γεννήθηκε μια μέρα, που ο πατέρας της, Φρήντριχ Βικ, ισορροπώντας ανάμεσα στο θεολογικό συντηρητισμό και τη μουσική δεξιοτεχνία του, άνοιξε το καπάκι για να το κουρδίσει. Μόνο έτσι γεννιέται ένα παιδί, που κάνει όλες τις οκτάβες των πλήκτρων να πάλλονται με τρόπο μαγικό. Και μόνο έτσι εξηγείται, πώς την εγκατέλειψε, μικρό παιδί, η σοπράνο Μαριάνε Τρόμλιτς. Ένοιωσε, πως ουσιαστικά δεν ήταν μάνα της και πως το πιάνο που τη γέννησε, μπορούσε να μετράει τον πυρετό της και να της λέει τις νύχτες παραμύθια.
Στα 20 χρόνια της και σε μια κοινωνία που αντιμετώπιζε τις γυναίκες σαν ατσαλάκωτες μουσελίνες με δαντελωτό μπούστο, διεκδίκησε, με απόφαση δικαστηρίου, να ζήσει τον έρωτα του Robert Schumann, κόντρα στην πατρική άρνηση και κατάφερε, ακόμα κοριτσάκι, να κάνει το νεαρό ρέμπελο πελάτη των πορνείων και των μπαρ της Λειψίας, να προσανατολιστεί στις μουσικές του και να μεγαλουργήσει.
Στα 16 χρόνια της συμβίωσής τους, του γέννησε οκτώ παιδιά, γιάτρεψε τους πόνους του, όταν ο Schumann έκοψε με μαχαίρι το μεσοδακτύλιο δέρμα των χεριών του για να φτάνει με ευκολία όλες τις οκτάβες του πιάνου, περιέθαλψε την τρέλα του όταν αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει στον παγωμένο Ρήνο, γιατί «τον κυνηγούσε το κλειδί του σολ», έθαψε τα τέσσερα από τα οκτώ παιδιά τους και συνέχιζε, μέσα σ’ αυτό το σκηνικό του ερωτικού πάθους, των ωδινών, της οδύνης και της τρέλας, να παίζει εκείνη τις συνθέσεις του, με τρόπο που κανένας κριτικός της τέχνης δεν βρήκε λέξεις να περιγράψει.
Ώσπου, μετά από δεκάξι χρόνια ερωτικής και μουσικής συμβίωσης, τον συνόδεψε στο τελευταίο του σπίτι. Αυτή, η Clara Schumann έκλεψε και την καρδιά του Γιόχαν Μπραμς, όταν τα μάτια της είχαν πια σκοτεινιάσει απ’ τα πένθη. Γι αυτήν, την Clara Schumann, δεν έβρισκε ο Μπραμς τις λέξεις που λαχταρούσε, για να εκφράσει την αγάπη του.
H μισή ομορφιά της ζωής βρίσκεται στη συνθετότητα των ανθρώπινων αισθημάτων και σχέσεων. Αυτές που δεν μπορούν, με την ψυχρή λογική, να ερμηνευθούν και να ταξινομηθούν. Geliebte Clara, αγαπημένη Κλάρα, μέσα σ’ αυτή την άχαρη εποχή του μαύρου και της εμμονικής προσκόλλησης των λόγων στην ασχήμια και των πράξεων στο τίποτα, η αποφασιστικότητα, η αρμονία και το πάθος σου, ίσως μπορούν να γίνουν μια υπόμνηση ζωής, μουσικής και έρωτα.
H ταινία της Helma Sanders, που σκηνοθέτησε κυρίως το μεταναστευτικό της δεκαετίας του '60 στη Γερμανία,
κι εδώ τον έρωτα Schumann - Brahms.
Νίνα Γεωργιάδου – f/b
ΠΗΓΗ: vathikokkino.gr
