Tης Μαρίνας Αλεξανδρή
Η κυβέρνηση το διαψεύδει, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όμως το αφήνει εμμέσως ανοιχτό.
Και ο επόμενος μήνας...
θα είναι εκείνος που θα δείξει τελικά εάν τα κονδύλια του ευρωπαϊκού «σχεδίου Μάρσαλ», του Ταμείου Ανάκαμψης, θα έρθουν – όταν έρθουν - στην Ελλάδα ως επιχορηγήσεις με απ΄ευθείας μεταφορά πόρων, ή συνοδεία ενός light Μνημονίου.
«Δεν υπάρχουν μνημόνια στο δρόμο του Ταμείου Ανάκαμψης» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες οι χώρες του ευρωπαϊκού βορρά πιέζουν για ρήτρες αιρεσιμότητας στην διάθεση των οικονομικού πακέτου κατά της πανδημίας.
«Οι μόνες προϋποθέσεις που υπάρχουν», πρόσθεσε, «είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας και ένα στέρεο σχέδιο, το οποίο μπορεί να βοηθά τις χώρες να αλλάξουν σελίδα. Η Ελλάδα έχει να πάρει πολλά χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και είναι ευθύνη της κυβέρνησης να διαμορφώσει ένα σχέδιο που θα μεταμορφώσει την Ελλάδα».
Η εικόνα όμως που έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά την τηλε-σύνοδο κορυφής ήταν μάλλον διαφορετική. Ο Σαρλ Μισέλ, στην συνέντευξη Τύπου που έδωσε το βράδυ της Παρασκευής, μίλησε για «πολύ σύνθετα και δύσκολα θέματα» τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν το επόμενο διάστημα για να κλείσει η συμφωνία και επιβεβαίωσε ευθέως ότι το ζήτημα της αιρεσιμότητας στην κατανομή των πόρων παραμένει στο τραπέζι.
Συγκεκριμένα, είπε ότι υπάρχουν ανοιχτά κομβικά ζητήματα, με πιο σημαντικά αυτό καθ΄αυτό το συνολικό ύψος του Ταμείου, την αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων, αλλά και το θέμα της αιρεισμότητας – το εάν δηλαδή τα κεφάλαια θα διατεθούν με συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε ό,τι αφορά τις δημοσιονομικές και μεταρρυθμιστικές πολιτικές που θα ακολουθούν τα κράτη που θα τα λάβουν.
Πρωτοστάτες στα αιτήματα αυτά εμφανίζονται και πάλι οι «τέσσερις επιφυλακτικοί» του Βορρά, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Αυστρία. Οι ίδιοι ζητούν επίσης μικρότερη διάρκεια σε βασικούς τομείς του προγράμματος, προοπτική που φαίνεται να συζητά και το Βερολίνο.
Η ίδια η γερμανίδα καγκελάριος άλλωστε, μετά την τηλεδιάσκεψη κορυφής, επιβεβαίωσε επίσης ότι υπάρχει συναίνεση επί της βασικής αρχιτεκτονικής του σχεδίου αλλά υπάρχουν και σποβαρά ανοιχτά ζητήματα.
Η Ανγκελα Μέρκελ είπε ότι δεν έχουν ακόμη τεθεί συγκεκριμένα ζητήματα πιστώσεων και επιδοτήσεων, αλλά επιβεβαίωσε ότι κάποια κράτη - μέλη θεωρούν το ύψος της χρηματοδοτικής βοήθειας πολύ υψηλό και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο «εκπτώσεων» από την αρχική πρόταση της Κομισιόν για δύναμη πυρός 750 δις (500 ευρώ επιχορηγήσεις +250 δις δάνεια) λέγοντας ότι «μελλοντικά θα βρεθεί βάση συνεννόησης».
Δίνοντας, δε, το στίγμα αυτού του συμβιβασμού είπε ότι και η Γερμανία βρίσκει πολύ μεγάλη την διάρκεια του προγράμματος βοήθειας και τόνισε την ανάγκη να ποσοτικοποιηθεί το συντομότερο δυνατό το κόστος της πανδημίας, ακόμη και αν κάτι τέτοιο είναι δύσκολο. «Είμαστε της άποψης», είπε, «ότι η αποπληρωμή των δανείων θα πρέπει να ξεκινήσει ήδη από αυτή την δημοσιονομική περίοδο και όχι από την επόμενη».
Σ’ αυτό το πλαίσιο, κοινοτικές πηγές εκτιμούν ότι πρώτα θα κλείσει το τελικό ύψος του Ταμείου και η διάρκεια των αποπληρωμών και μετά το πλέον δύσκολο θέμα – εκείνο της αναλογίας επιχορηγήσεων και δανείων και της όποιας αιρεσιμότητας, είχε χαλαρής είτε περισσότερο δεσμευτικής.
Αυτό το τελευταίο ενδεχόμενο είναι και εκείνο που θορυβεί την ελληνική κυβέρνηση, η οποία με βάση την αρχική πρόταση της Κομισιόν θα μπορεί να εκταμιεύσει συνολικά 32 δις (22 δις σε επιχορηγήσεις και περίπου 9,5 δις σε δάνεια). Το εάν θα κάνει χρήση του σκέλους των δανείων θα εξαρτηθεί, με βάση τις εως τώρα πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο, από τους όρους που θα τα συνοδεύουν, ενώ συνολικά το ζήτημα της αιρεσιμότητας θα καθορίσει και τις πολιτικές επιλογές Μητσοτάκη. Δηλαδή, όπως αναγνωρίζουν και πηγές της ΝΔ, στην περίπτωση που η τελική συμφωνία παραπέμπει ακόμη και σε light εκδοχή Μνημονίων, είναι δεδομένο πως θα τεθεί ζήτημα για το εάν η κυβέρνηση διαθέτει την λαϊκή εντολή για να προχωρήσει.
