22 Απρ 2020

Ο Νεοφιλελευθερισμός είναι κι αυτός μια πανδημία


Ουρανία Λαμψίδου

"Στα οικοδομικά τετράγωνα της 5ης Λεωφόρου του αδιανόητου πλούτου, δεν βλέπεις ούτε ένα διαμέρισμα φωτισμένο. Όλα είναι σκοτεινά, δεν τα κατοικεί κανείς. Οι περισσότεροι σούπερ πλούσιοι δραπέτευσαν με ελικόπτερα και ιδιωτικά αεροπλάνα και κατέφυγαν τρομαγμένοι στα Χάμπτονς ( σ. στο θύλακα των πλουσίων στα...


βόρεια της Νέας Υόρκης) ή κάπου σε κάποιο νησί. Είναι ενοχλητικό και λυπηρό όταν σκεφτείς, ότι, αυτοί που οφείλουν τον πλούτο τους στο δυναμισμό και στις ευκαιρίες αυτής της πόλης, την εγκαταλείπουν στην πιο δύσκολη στιγμή της".

(από το οδοιπορικό του Άνταμ Γκόπνικ, διευθυντή του New Yorker, στην έρημη Νέα Υόρκη).

Ο Βοκάκιος εγκατέλειψε τη Φλωρεντία όταν ξέσπασε ο Μαύρος Θάνατος (Μαύρη Πανώλη 1348-1353) και απομονώθηκε σε μια λουσάτη βίλα, στους λόφους του Φιέζολε, με παρέα επτά νέες και τρεις νέους της αριστοκρατίας. Η πανδημία εκείνη έστειλε στο θάνατο 100-200 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη και την Ασία. Ο Βοκάκιος γλίτωσε, πέθανε αργότερα και άφησε πίσω του το Δεκαήμερο, μια βέβηλη τοιχογραφία του μεσαιωνικού κόσμου, μαρτυρία και ανατροπή μαζί. Εκατό ιστορίες ερωτικές, τραγικές, ευτράπελες, άσεμνες, που έλεγαν οι νέοι τα βράδια, για να περάσει η ώρα τους. Έχουν όλες στο κουκούτσι τους την ανθρώπινη μωρία και πρωταγωνίστρια την Αρχόντισα της Τύχης με τον τροχό της, απρόβλεπτη αυτουργό για την άνοδο και την πτώση του καθενός.

Από τις πρώτες μέρες της επίθεσης του κοροναϊού, οι σημερινοί πλούσιοι εγκατέλειψαν τα αχανή διαμερίσματά τους στις μεγάλες πόλεις, φόρτωσαν τα αξεσουάρ τους στα πανάκριβα αυτοκίνητά τους και δραπέτευσαν στις εξοχικές επαύλεις τους, τα χλιδάτα μπούνκερ, περιτριγυρισμένα από ζώνες ασφαλείας πολλών στρεμμάτων. Μπορεί η Μαντόνα να μας ενημέρωσε από τη μπανιέρα της, πριν από μερικές μέρες, ότι η πανδημία είναι "ο μεγάλος εξισωτής", αλλά με πολλούς τρόπους, μεγάλους και μικρούς, αυτός ο ιός έχει ένα δικό του τρόπο, να κάνει την ανισότητα εκτυφλωτικά ορατή.

Οι κρίσεις κάνουν μια κοινωνική ακτινογραφία, αποκαλύπτουν κατάγματα που υπάρχουν στις κοινωνίες, υπερτονίζουν τις ταξικές αποστάσεις, φωταγωγούν τις σκοτεινές γωνιές στο χαρακτήρα του καθενός, κάνουν απτή την αποσάθρωση του κοινωνικού κεφαλαίου από τις ανισότητες, τα ρήγματα στο κοινωνικό και ιατροφαρμακευτικό δίχτυ ασφαλείας: αλήθειες που γίνονται ξαφνικά αυταπόδεικτες. Χωρίζουν μεγάλες αποστάσεις την απομόνωση των πλουσίων και των ευκατάστατων, από την απομόνωση των μικορομεσαίων και των φτωχών.

Την απομόνωση των περισσότερων Ευρωπαίων και Αμερικανών από την απομόνωση των Ινδών και των Αφρικανών, ήδη ταλαιπωρημένων από το AIDS, τον Έμπολα, τη φυματίωση.

Τους ντελιβεράδες και όσους περιμένουν την παραγγελία τους, τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία με τις ταπεινωτικές αμοιβές από τους γιατρούς-σταρ των ιδιωτικών θεραπευτηρίων.

Τους ασφαλισμένους στο φτωχό δημόσιο από εκείνους με τις ακριβές ιδιωτικές ασφάλειες. Και όταν θα έρθει ο λογαριασμός της ακινητοποιημένης οικονομίας, το μεγάλο βάρος θα πέσει σε αυτούς που δεν έχουν "μαξιλάρια" αφαλείας, είναι ήδη άνεργοι, στο κενό.

Η κρίση που περνάμε, εκθέτει ένα εύθραυστο σύστημα. Πλήττει κοινωνίες που έχουν ιδιωτικοποιήσει τα πάντα, ακόμα και τον κίνδυνο και βρέθηκαν αδαείς μπροστά στη διαχείριση μιας κρίσης δημόσιας υγείας. Κοινωνίες που δαιμονοποίησαν κάθε αναφορά στο σοσιαλισμό και τώρα αμήχανα διακηρύσσουν την κοινωνική αλληλεγγύη, μας καλούν να γίνουμε όλοι σοσιαλιστές, να επανα-επινοήσουμε την κοινότητα, την κοινωνία. Να μοιραστούμε, αφού ξεχάσαμε πως να το κάνουμε.

Εύχεται κανείς μπροστά σε αυτόν τον καθρέφτη να αναστοχαστούμε πρόσφατους ενθουσιασμούς, βεβαιότητες και τυφλώσεις. Τα fashion victims του νεοφιλελευθερισμού, να ξανακούσουν, στην ησυχία της απομόνωσής τους, τις ιερεμιάδες τους εναντίον του κοινωνικού κράτους, των διεκδικήσεων, του δημόσιου συστήματος υγείας και παιδείας, της μεγάλης κυβέρνησης. Τις αυτάρεσκες κενολογίες που είχαν μετατρέψει το δημόσιο διάλογο σε καφενείο και διώκτη κάθε αντίλογου. 
Να σκεφτούν, ποιοί δραπέτευσαν και ποιοί έμειναν, για να κινήσουν τις τεράστιες μηχανές οργάνωσης, πρόληψης, νοσηλείας, περίθαλψης.

Εύχεται κανείς, να βρεθούν εκτός μόδας μετά την καταιγίδα, να αναγνωρίσουν ότι ο νεοφιλευθερισμός είναι κι αυτός μια πανδημία, ακραίος παραλογισμός και να επανέλθουμε σε αυτό, που δεν μπορεί παρά να είναι η πολιτική και η ζωή: μια διαρκής ενεργός συνείδηση με ισχυρά εργαλεία έγκαιρης αναγνώρισης κινδύνου και προοπτικής, με ευαίσθητες κεραίες ανίχνευσης για τις ζημιές και τις αδικίες, με μέριμνα για όσους δεν μπορούν και δεν έχουν. 
Σοσιαλισμό το λέγαμε παλιότερα, πριν το απαξιώσουμε.

Πηγή: eteroklita.blogspot.com