Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ
Κατά τη συζήτηση του νέου προϋπολογισμού στη Βουλή, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης, προσπάθησε να δικαιολογήσει το μεγάλο «σκάνδαλο» της ανακεφαλαιοποίησης, με απαξίωση της κριτικής που γίνεται στον ίδιο και στην κυβέρνηση χαρακτηρίζοντας «εκτός πραγματικότητας» και απρόσεκτους «σε όσους μιλούν για αφελληνισμό του...
τραπεζικού συστήματος». Σε ένα δεύτερο επίπεδο προσπάθησε να δικαιολογήσει τις επιλογές, ισχυριζόμενος ότι έτσι αποτράπηκε το «κούρεμα» καταθέσεων, «εξασφαλίστηκε» η συμμετοχή ιδιωτών και τέλος ότι το δημόσιο διέθεσε λιγότερα κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίηση», ενώ έκανε λόγο για «παράλληλο τραπεζικό σύστημα». Εν ολίγοις μίλησε με πνεύμα ενός …«success story» της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ... ΠΑΕΙ ΠΕΡΙΠΑΤΟ
Ωστόσο η τακτική του «στρουθοκαμηλισμού» και της «μισής αλήθειας» δεν φτάνουν να συγκαλύψουν το πρωτοφανές οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο της τρίτης ανακεφαλαιοποίησης. Χρειάζεται εξ αρχής να τονίσουμε ότι το επίμαχο ζήτημα σχετικά με τις τράπεζες ήταν και παραμένει το ιδιοκτησιακό καθεστώτος και η πολιτική τους. Βασική θέση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν τράπεζες «υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο» και «στήριγμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης». Ωστόσο με την ανακεφαλαιοποίηση... πήγαν περίπατο και αντ’ αυτού έχουμε ιδιωτικοποίηση, ενώ η παροχή ρευστότητας παραμένει ζητούμενο.
Αποτέλεσμα το μερίδιο του Δημοσίου μέσω ΤΧΣ, να μειωθεί δραστικά και σε ορισμένες περιπτώσεις σχεδόν να εξαφανιστεί. Συγκεκριμένα στην Εθνική από 57,2% το 2014 μειώθηκε σε 41,2%, στην Πειραιώς από 67,3% σε 26,4%, στην Alpha από 69,9% σε 11% και στη Eurobank από 35,4% σε 2,4%! Έτσι ενώ ο ελληνικός λαός φορτώθηκε στις πλάτες του σχεδόν 40 δισ. € για τη «σωτηρία» των τραπεζών (25,5 δισ. για ανακεφαλαιοποίηση των 4 μεγάλων και 13,7 δισ. για εξυγίανση 5 μικρότερων και 3 συνεταιριστικών), το μερίδιο στις 4 συστημικές τράπεζες από 85% που ήταν κατά μέσο όρο το 2013 (Εθνική 84,4%, Πειραιώς 81%, Alpha 81,7%, Eurobank 95,2%), με τις αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ μειώθηκε σε χαμηλά ποσοστά, παραχωρώντας τον έλεγχο τους σε επιθετικά funds. Έτσι ένας ακόμα δυνητικός μοχλός οικονομικής ανόρθωσης της χώρας πέρασε σε ξένα χέρια, μετά το εθνικό νόμισμα, τον κρατικό προϋπολογισμό κά.
Όσον αφορά για το «παράλληλο τραπεζικό σύστημα», αποτελεί καθαρά επικοινωνιακό τρικ για να καταλαγιάσει τις αντιδράσεις της ιδιωτικοποίησης. Σε ένα τραπεζικό σύστημα που οι συστημικές τράπεζες ελέγχουν το 96% της αγοράς, τι μπορούν να κάνουν «λιλιπούτεια» τραπεζικά ιδρύματα, τύπου Αττικής και συνεταιριστικές τράπεζες; Ακόμα κι αν δημιουργηθεί Αναπτυξιακή Τράπεζα (με πυρήνα το Τ.Π.& Δανείων και το ΕΤΕΑΝ), η δύναμη κεφαλαικού «πυρός» θα είναι εξ αντικειμένου εξαιρετικά ασθενής. Κατά συνέπεια η αναγκαιότητα της δημόσιας ιδιοκτησίας και του κοινωνικού ελέγχουν των μεγάλων τραπεζών, αποτελεί τη μόνη ουσιαστική λύση, την οποία δυστυχώς η κυβέρνηση απεμπόλησε, παραχωρώντας τες σκανδαλωδώς σε ξένα funds.
Ο “ΑΦΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ... “DE JURE” ΚΑΙ “DE FACTO”
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αμφισβητεί τον «αφελληνισμό» των τραπεζών, επικαλούμενος την Εθνική και Πειραιώς, όπου το ΤΧΣ διαθέτει σημαντικό μειοψηφικό μερίδιο. Ωστόσο ο «αφελληνισμός» έχει τουλάχιστον 3+1 μορφές: Μετοχικός, διοικητικός, πιστωτικός και …. «εν τοις πράγμασι».! Ειδικότερα στις περιπτώσεις Eurobank και Alpha, ο «μετοχικός έλεγχος» χωρίς αμφιβολία ανήκει στους ξένους, ενώ παίζεται οριακά στην Εθνική και στην Πειραιώς προς το παρόν υπάρχει ισχυρό ποσοστό μειοψηφίας Ελλήνων κεφαλαιούχων (τα ομόλογα CoCos δεν υπολογίζονται στη μετοχική σύνθεση). Εάν μελλοντικά επαναληφθεί το ίδιο σενάριο με την πώληση του μεριδίου του ΤΧΣ, τότε και τυπικά τον έλεγχο θα έχουν οι ξένοι.
Λέμε «τυπικά» διότι από πλευράς «διοίκησης», οι όλες οι τράπεζες βρίσκονται ήδη υπό στον έλεγχο των ξένων, όπως στις περιπτώσεις της Eurobank και Alpha. Ο λόγος είναι ότι η επιλογή των διοικήσεων των 4 τραπεζών, σύμφωνα με πρόσφατο νόμο, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το ΤΧΣ. Όμως η διοίκηση του τελευταίου (Γενικό Συμβούλιο και Εκτελεστική Επιτροπή), καθορίζεται όχι από την ελληνική κυβέρνηση, αλλά από το «τους δανειστές» (ΕΕ-ΕΚΤ-ΕΜΣ), οι οποίοι έχουν το «πάνω χέρι» στην «Επιτροπή Επιλογής» που ορίζει τη διοίκηση του. Άρα ο εκπρόσωπος του ΤΧΣ στο ΔΣ πχ. της Εθνικής, δεν είναι εκφραστής των συμφερόντων του ελληνικού Δημοσίου, αλλά των δανειστών.!
Υπάρχει όμως και ο έλεγχος της «πιστωτικής πολιτικής» των τραπεζών, που αποτελεί τον τρίτο τρόπο «αφελληνισμού» του τραπεζικού συστήματος. Από 1.1.16 οι συστημικές τράπεζες, δεν θα παίρνουν εντολές από εθνικά κέντρα και κυβερνήσεις, αλλά από υπερεθνικά κέντρα (ΕΚΤ) και τους θεσμούς της «Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης», ειδικότερα την οδηγία BRRD (Banking Recovery and Resolution Directive). Αυτό σημαίνει ότι οι 4 τράπεζες αντί πχ να είναι «πάροχοι ρευστότητας» θα λειτουργούν ως... «απορροφητήρες ρευστότητας»! Δηλαδή αντί για χορήγηση δανείων στην ελληνική οικονομία (πιστωτική επέκταση), θα απορροφούν ρευστότητα στα πλαίσια της πολιτικής της ΕΚΤ για μείωσή της (απομόχλευση) λόγω των «κόκκινων δανείων».
Τέλος υπάρχει ένας ακόμα τρόπος «αφελληνισμού» των τραπεζών... «εν τοις πράγμασι». Δεν αρκεί μόνο η ιθαγένεια ενός κεφαλαιούχου για να χαρακτηριστεί η δράση μιας τράπεζας ότι εξυπηρετεί τα εθνικά και λαϊκά συμφέροντα! Θα πρέπει να δικαιώνεται στην πράξη από την πολιτική της και αυτό μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο αν οι τράπεζες είναι κατ’ αρχήν δημόσιες και ταυτόχρονα υπάρχει κοινωνικός έλεγχος, καθώς μια αριστερή κυβέρνηση που θα χαράσσει τις κατευθύνσεις τις πιστωτικής και της γενικότερης οικονομικής πολιτικής. Αυτή είναι η αναγκαιότητα, αυτή ήταν η προσδοκία του ελληνικού λαού από το ΣΥΡΙΖΑ και σε αυτό ακριβώς έγκειται η αποτυχία της πολιτικής του. Αντί να περάσει τις τράπεζες στον έλεγχο του δημοσίου τις έδωσε στους ιδιώτες και μάλιστα στους ξένους. Όλα τα υπόλοιπα είναι φθηνές δικαιολογίες για να κρατηθούμε ….«πάση θυσία» στην εξουσία.!
ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ
Το πρωτόγνωρο της νέας ανακεφαλαιοποίησης, δεν είναι απλά η μεγάλη πολιτική «κωλοτούμπα» της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά οι μεγάλες οικονομικές ζημιές σε βάρος του Δημοσίου και εν τέλει σε βάρος του ελληνικού λαού. Πρόκειται για πτυχή που σηματοδοτεί όχι μόνο πολιτικές αλλά και ποινικές ευθύνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 30.9.15, με βάση τα επίσημα στοιχεία των ισολογισμών των 4 τραπεζών, τα ίδια κεφάλαια τους ανέρχονταν σε 24,6 δισ. και η αποτίμηση της αξίας των μετοχών τους στις 19.11.15 κατά την ανακεφαλαιοποίηση, εκτιμήθηκαν μόλις 746 εκατ. Δηλ. μείωση κατά -97%! Κερδισμένοι φυσικά ήταν οι ιδιώτες (κυρίως ξένα αρπαχτικά funds), πρώτον, διότι δεν ετέθη κατώτατη τιμή εκκίνησης της αγοράς νέων μετοχών και δεύτερον, διότι αποκλείστηκαν από τη συμμετοχή στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου το ΤΧΣ και εγχώριοι επενδυτές και μικροεπενδυτές. Αν υπολογίσουμε ότι η αξία των μετοχών που έχει το δημόσιο (ΤΧΣ) με τη νέα ανακεφαλαιοποίηση ανέρχεται σε 500 εκατ. €, σημαίνει ότι οι απώλειες του Δημοσίου φθάνουν τουλάχιστον 24 δισ. (όσα περίπου τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ για δέκα χρόνια), ενώ οι ζημιές από το 2013 προσεγγίζουν τα 40 δισ.!
Το τεράστιο σκάνδαλο της νέας ανακεφαλαιοποίησης, η κυβέρνηση μέσω του αντιπροέδρου Γ. Δραγασάκη και των υπουργών Οικονομικών Ε.Τσακαλώτου και Οικονομίας Γ. Σταθάκη, προσπάθησε να δικαιολογήσει στο όνομα της αποτροπής του «κουρέματος» των καταθέσεων, της εξασφάλισης συμμετοχής των ιδιωτών που δεν ήταν αβέβαιη και της εξοικονόμησης πόρων με μικρότερη κεφαλαιακή συμμετοχή του δημοσίου. Πρόκειται για κούφιες δικαιολογίες μιας οικτρής αποτυχίας χειρισμών και πάνω απ’ όλα λαθεμένων πολιτικών επιλογών.
Εντύπωση προκαλεί η ένοχη σιωπή θεσμικών παραγόντων που δεν εξέφρασαν αντιρρήσεις, όπως της διοίκησης του ΤΧΣ, της Τράπεζας Ελλάδος, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, του Χρηματιστηρίου, της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, κά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης, μπροστά στα ογκούμενα ερωτηματικά για πράξεις και παραλήψεις σε βάρος του δημοσίου, επιζητά έμμεσα την κάλυψη από τις διοικήσεις της Τράπεζας Ελλάδος, του ΤΧΣ, της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, καλώντας τους να καταθέσουν στη Βουλή εκθέσεις που να απαντούν σε όλα αυτά τα ερωτηματικά! Πρωτότυπος αληθινά τρόπος μετάθεσης ευθυνών!
Ωστόσο το ουσιαστικό πρόβλημα βρίσκεται αλλού. Η κυβέρνηση δέσμια των μέτρων του Γ' Μνημονίου και της λογικής «πάση θυσία» παραμονή στην ευρωζώνη, ακολουθεί κατά γράμμα τον «οδικό χάρτη» των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων που αποδείχτηκαν καταστροφικές για την οικονομία και τον ελληνικό λαό. Όμως αν οι πρώτες μνημονιακές κυβερνήσεις είχαν κάποια δικαιολογία διότι δεν γνώριζαν τις συνέπειες, η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει απολύτως καμιά, πολύ περισσότερο που κατακεραύνωνε τις προηγούμενες, υποσχόμενη διαφορετικές επιλογές. Είναι αποκαλυπτικά τα όσα έλεγε στις 30 Μάρτη 2014 στη Βουλή, ο Α. Τσίπρας, ώστε να φανεί το μέγεθος της ανακολουθίας του.
«Εμείς δεν πρόκειται φυσικά να αφήσουμε ούτε τις τράπεζες, που έχει πληρώσει με το αίμα του ο ελληνικός λαός, στα χέρια εκείνων που θέλουν να τον ελέγχουν στο διηνεκές με τα δικά του χρήματα. Αλλά ούτε και τους υπεύθυνους απλώς στα χέρια της λαϊκής περιφρόνησης. Δηλώνουμε από τώρα, ότι με κάθε ευθύνη, με σεβασμό στο Σύνταγμα, στους νόμους στην ελληνική δικαιοσύνη, ως κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας του ΣΥΡΙΖΑ, είμαστε αποφασισμένοι και ακλόνητοι. Οι υπεύθυνοι θα καθίσουν στο σκαμνί. Θα δώσουν λόγο για τις υπογραφές και την εμπλοκή τους εκείνοι που διαπράττουν αυτό το έγκλημα εις βάρος των Ελλήνων".
Θα προσυπέγραφα χωρίς επιφύλαξη μια τέτοια δέσμευση και πολύ περισσότερο θα στήριζα μια κυβέρνηση, που πραγματικά θα την εφάρμοζε στην πράξη!
ΠΗΓΗ: iskra.gr
