Ο Αντιπεριφερειάρχης Κορινθίας, κ. Γ. Δέδες συμμετείχε ως εισηγητής σε επιστημονική διημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας που διοργανώθηκε στο Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με θέμα: «Έργα μεταφορικών υποδομών ως μοχλός ανάκαμψης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας»....
Κύριο στόχο της διημερίδας αποτέλεσε η καταγραφή των προϋποθέσεων και διαδικασιών που θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός αξιόπιστου προγράμματος δράσεων και τελικά στην υλοποίηση συγκεκριμένων προτάσεων - επενδύσεων σε έργα υποδομής, στο οδικό δίκτυο, σε λιμάνια, σιδηρόδρομο και αεροδρόμια, για την επαναφορά την Ελληνικής οικονομίας σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Επίσης, προτεραιότητα του ΤΕΕ αποτέλεσε η καταγραφή συγκροτημένων απόψεων και ο διάλογος μεταξύ θεσμικών εκπροσώπων, φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και διακεκριμένων επιστημόνων αναφορικά με την σκοπιμότητα, την αναγκαιότητα και την υλοποίηση έργων υποδομής στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Αντιπεριφερειάρχης Κορινθίας κλήθηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος ως εισηγητής και παρουσίασε τις απόψεις του με την τοποθέτησή του για το ρόλο της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης στη μελέτη και τη συντήρηση των μεταφορικών δικτύων και υποδομών.
Η εισήγηση του Αντιπεριφερειάρχη είχε πέντε βασικούς άξονες αναφοράς:
• Αρμοδιότητες των Περιφερειών από την υφιστάμενη νομοθεσία (Καλλικράτης)
• Σχεδιασμός και συντήρηση μεταφορών και υποδομών
• Θεσμοθετημένοι πόροι και χρηματοδότηση
• Προβλήματα στη μελέτη και συντήρηση των υποδομών
• Προτάσεις για τη ριζική βελτίωση του σχεδιασμού και τη συντήρηση των μεταφορικών υποδομών.
Όσον αφορά την αρμοδιότητα που δίνεται στις Περιφέρειες μέσω του «Καλλικράτη», μεταφράζεται σύμφωνα με τον κ. Δέδε, στη δυνατότητα δημιουργίας δικτύων μεταφορών, κυρίαρχα οδικό – συγκοινωνιακό δίκτυο και λιμάνια τα οποία μπορούν να εξυπηρετούν συνδεόμενα, τα υπερεθνικά και εθνικά με τα περιφερειακά, επαρχιακά και τοπικά δίκτυα, να αναδεικνύουν πολιτιστικούς και τουριστικούς προορισμούς εξασφαλίζοντας την προσπελασιμότητα σε περιοχές ενδιαφέροντος, να συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση του αγροτικού χώρου, καθώς και να διευκολύνουν το εμπόριο, τη βιομηχανία και τις επενδύσεις.
«Ο σχεδιασμός των υποδομών μεταφοράς αποτελεί τμήμα του επιχειρησιακού και του αναπτυξιακού σχεδίου της κάθε Περιφέρειας. Βασική επιλογή είναι οι αναπτυξιακές δράσεις συνδυασμένες, να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη παρέμβαση με επιμέρους συνιστώσες για να διασφαλιστεί στους κατοίκους και τους επισκέπτες το δικαίωμα πρόσβασης σε μια περιοχή ασφαλή, βιώσιμη, ελκυστική και ζωντανή, να αναζωογονηθεί η περιφερειακή οικονομία, να ενισχυθεί η πολιτιστική ταυτότητα και η τουριστική αξία της περιοχής, να βελτιωθεί η ασφάλεια και η ποιότητα ζωής, να αναβαθμιστεί η προσπελασιμότητα και η πληροφόρηση για τα σημεία τοπικού και εθνικού ενδιαφέροντος, να τονωθεί η επιχειρηματικότητα και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δέδες.
Σχετικά με τους διαθέσιμους πόρους, ο Αντιπεριφερειάρχης αναφέρθηκε στα χρηματοδοτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση των επεμβάσεων στα δίκτυα μεταφοράς και υποδομών και συγκεκριμένα στο ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) και τους Ίδιους Πόρους της Περιφέρειας. Επισήμανε τη δραματική περικοπή των ΚΑΠ με αιφνιδιασμό και χωρίς προγραμματισμό από το κεντρικό Κράτος και ζήτησε τη μεταφορά των θεσμοθετημένων πόρων από την Κυβέρνηση στις Περιφέρειες.
Ιδιαίτερα θετική απήχηση είχε στο ακροατήριο η πρόταση του κ. Δέδε για την εφαρμογή της αρχής «ο χρήστης πληρώνει» και στα περιφερειακά μεταφορικά δίκτυα, σε συνδυασμό με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που οφείλει να θεσμοθετήσει μεγαλύτερη εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στις μελλοντικές επενδύσεις στον τομέα των μεταφορών. Αναφερόμενος στο ΕΣΠΑ, τόνισε, πως στην Περιφέρεια Πελοποννήσου καταρτίστηκε έγκαιρα το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα, προκειμένου να μην υπάρξει «νεκρός χρόνος» στο μέλλον σχετικά με τη χρηματοδότηση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, αφού θα λειτουργήσει ως «γέφυρα» ανάμεσα στην τέταρτη και πέμπτη χρηματοδοτική περίοδο.
Στα προβλήματα που παρουσιάζονται κατά τη συντήρηση των υποδομών και δικτύων, ο κ. Δέδες ανέδειξε ως επιβαρυντικό παράγοντα την ανεπαρκή αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών από τον προηγούμενο θεσμό των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, αλλά και από το γεγονός της μη αποκέντρωσης πόρων παράλληλα με την εκχώρηση των αρμοδιοτήτων στις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις για Παλαιά και Νέα Εθνικά Δίκτυα. Παράλληλα, η τοποθέτησή του περιείχε και πλήθος άλλων παραγόντων που δυσχεραίνουν τη συντήρηση στα δίκτυα μεταφορών όπως :
• η ένταση των ακραίων καιρικών φαινόμενων και φυσικών καταστροφών (π.χ. διάβρωση των ακτών),
• η αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, λόγω υψηλών διοδίων στο Εθνικό δίκτυο
• οι αρνητικές επιπτώσεις στα παράπλευρα δίκτυα από τα μεγάλα έργα,
• η κατακόρυφη αύξηση του κόστους ηλεκτροφωτισμού,
• η κλοπή και λεηλασία υλικών κι εξοπλισμού των μεταφορικών δικτύων.
Αναφέρθηκαν επίσης και θεσμικά προβλήματα που παρεμποδίζουν τις γρήγορες και αποτελεσματικές συντηρήσεις υποδομών στους εξής τομείς:
• Στον εθνικό σχεδιασμό και τις επενδύσεις, δεδομένης της πλήρους απουσίας κατευθύνσεων και διασύνδεσης με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, της σύγχυσης και αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων, της γραφειοκρατίας, της ατολμίας στην αποκέντρωση, της απουσίας χωροταξικού σχεδιασμού και των ελλείψεων σε γεωχωρικά δεδομένα.
• Στις αρμοδιότητες και τη διοίκηση του προσωπικού, λόγω της υποστελέχωσης των υπηρεσιών,
• Στον προϋπολογισμό των Περιφερειών, ο οποίος υφίσταται περικοπές χωρίς προγραμματισμό.
Σημαντική απήχηση είχαν και οι προτάσεις του Αντιπεριφερειάρχη για την αναβάθμιση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς ζήτησε τη ριζική αποκέντρωση – μεταβίβαση αρμοδιοτήτων σχεδιασμού και εκτέλεσης έργων στην Αιρετή Περιφέρεια.
Βασική θέση του αποτέλεσε η δημιουργία ενιαίου κέντρου σχεδιασμού συνδυασμένων μεταφορών ανά Περιφέρεια, δηλαδή ενιαίος σχεδιασμός που θα περιλαμβάνει και το σιδηρόδρομο και τα λιμάνια και τα τοπικά και περιφερειακά αεροδρόμια και το συγκοινωνιακό δίκτυο, προκειμένου τα έργα μεταφορών να μην είναι πλέον μεταξύ τους ασύνδετα, αλλά το ένα να εξυπηρετεί το άλλο. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Δέδε, σήμερα δεν μπορεί να συμβαίνει γιατί το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δίνει σε διαφορετικούς φορείς τις αρμοδιότητες για κάθε ένα από αυτά τα έργα υποδομής και πρότεινε:
- λειτουργία παρατηρητηρίου για τις μεταφορικές υποδομές, προκειμένου να αξιολογούνται οι επιπτώσεις κάθε παρέμβασης, να εξετάζεται η σύνδεση των παρεμβάσεων σε διαφορετικά έργα υποδομής, να αξιολογείται το επίπεδο ικανοποίησης των πολιτών από τις υλοποιούμενες δράσεις για τα έργα μεταφορών και να δίνονται μέσα από το παρατηρητήριο οι αναγκαίες κατευθύνσεις για τη βελτίωση των δικτύων
- Χρήση συστήματος ευφυών μεταφορών, με σκοπό μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας, να δοθεί η δυνατότητα στους χρήστες των δικτύων μεταφορών να ενημερώνονται και να βελτιώνουν τις κινήσεις τους.
Εξειδικεύοντας, ο Αντιπεριφερειάρχης πρότεινε:
Τη δημιουργία σιδηροδρόμου δεύτερου επιπέδου, με χαρακτήρα αστικό και προαστιακό, δηλαδή Περιφερειακό, που θα ανήκει στην αιρετή Περιφέρεια
Το σχεδιασμό από την Περιφέρεια του ρόλου και των έργων υποδομής των τοπικών και περιφερειακών αεροδρομίων
Την ένταξη στον Περιφερειακό Σχεδιασμό των λιμένων τοπικής και περιφερειακής σημασίας
Την παροχή στις Περιφέρειες του δικαιώματος για διαχείριση υποδομών, με στόχο την πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη (π.χ. υδροδιάδρομοι – κρουαζιέρες με υδροπλάνα)
Κλείνοντας, ο κ. Δέδες ανέφερε:
«Θεωρώ ότι η πατρίδα μας και το κράτος μας, δεν έχουν να χάσουν από την αποκέντρωση του σχεδιασμού τους για τα μεταφορικά δίκτυα και τις υποδομές, προς τις Περιφέρειες. Σήμερα, ο πολίτης βιώνει το θεσμικό ρόλο της Περιφέρειας στην καθημερινότητά του. Νομίζω πως η αιρετή Περιφέρεια γνωρίζει καλύτερα από το κεντρικό κράτος τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να βηματοδοτήσει την ανάπτυξή της, για την ανασυγκρότηση της τοπικής οικονομίας, αλλά και την ώθηση της εθνικής προσπάθειας.»
