Ολες οι λύσεις είναι επώδυνες - και κυρίως δεν εξαρτώνται πια μόνο από εμάς.
Ας πορευθούμε εν ιστορία με αυτή τη θεμελιώδη παραδοχή. Κι ας δούμε κι ας αποφασίσουμε πώς θα συσπειρώσουμε όλες τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας για την ανάσχεση της πτώσης και την... ανασυγκρότηση.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι ο, ήδη, παρατηρούμενος κερματισμός της κοινωνίας σε αλληλοσυγκρουόμενες ομάδες, η διάχυτη καχυποψία, η επιθετικότητα όλων προς όλους. Η σφοδρότητα του σοκ οδήγησε, μετά τον φόβο, στην εξαγρίωση: συνήθως σε αντιπολιτικές συμπεριφορές, κάποτε και σε αντικοινωνικές.
Την ώρα της καταστροφής, ο πληγωμένος, οικτρά διαψευσμένος μικροαστός, αδυνατεί ευεξήγητα να δει την ατομική του ευθύνη, αδυνατεί να δει και το κοινό καλό, δεν μπορεί να βρει κοινό παρονομαστή με τον διπλανό του, ένα πεδίο συνανήκειν.
Τώρα, η φρικτή κλεπτοκρατία, που σφράγισε τα χρόνια της πλαστής ευημερίας, δίνει τους τοξικούς της καρπούς: διαλύει τη συνοχή, την ανεκτικότητα, τη συνύπαρξη, οι πάντες αλληλοϋποβλέπονται.
Θρεμμένη από διεφθαρμένους πολιτικούς, επίορκους δημόσιους λειτουργούς, κρατικοδίαιτους και φοροδιαφεύγοντες επιχειρηματίες, η κλεπτοκρατία αφάνισε τα δημόσια οικονομικά, διέλυσε το αίσθημα δικαιοσύνης, και τώρα απειλεί τον ίδιο τον πυρήνα της κοινωνικής συνύπαρξης.
Το πλήθος βρίσκει προς ώρας ειρηνική διέξοδο για το σωρευμένο φόβο και θυμό στις τελετουργίες των πλατειών. Υπό όρους, ξαναβρίσκει και κάποια αίσθηση συνανήκειν, έστω στο πλαίσιο της ανέχειας.
Το συνεχιζόμενο όμως έλλειμμα δικαιοσύνης απειλεί αυτή την εύθραυστη ισορροπία.
Η διαρκώς και σφοδρώς πληττόμενη λαοθάλασσα των μικρομεσαίων, χωρίς δίχτυ ασφαλείας πια, χωρίς πίστη σε κοινό σκοπό, χωρίς την ηθική ανακούφιση της σύμμετρης κατανομής βαρών, δεν θα μείνει ορθολογική επί πολύ.
Η απότομη πτώση βιοτικού επιπέδου θα συνεπιφέρει απρόβλεπτες μεταβολές στη συμπεριφορά των μαζών, ιστορικά δυσβάστακτες, εφόσον δεν κατανεμηθούν αναλογικά τα βάρη και δεν αποδοθεί δικαιοσύνη - έστω, την υστάτη στιγμή.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
