Το 85% των εξαγωγών της Λιβύης πηγαίνει στην Ευρώπη, το 5% στις ΗΠΑ και 10% στην Ασία, κυρίως στην Κίνα. Αυτό ίσως εν μέρει εξηγεί την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.
Ο «πόλεμος του... πετρελαίου».
Ενώ οι αεροπορικές επιθέσεις Ευρωπαίων πλήττουν στόχους του καθεστώτος Καντάφι, η ροή πετρελαίου έχει περιοριστεί σημαντικά και η Λιβύη τροφοδοτεί άλλους «πελάτες» όπως η Κίνα.
Αντίστοιχα συνεχίζεται η εξαγωγή βαρελιών από το ανατολικό τμήμα, που βρίσκεται στα χέρια της αντιπολίτευσης. Το διακύβευμα είναι τεράστιο, καθώς το 85% των εξαγωγών της Λιβύης απορροφούσαν χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ η μερίδα του λέοντας στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων ανήκε σε εταιρείες ευρωπαϊκών συμφερόντων.
«Η ανθρωπιστική παρέμβαση είναι ο μανδύας. Οταν η αναταραχή στη Λιβύη μπήκε σε φάση αποσταθεροποίησης, συνέπεια του ευρύτερου ντόμινο στον αραβικό κόσμο, οι ''παίκτες'' πήραν θέσεις όπως και στο χρηματιστήριο, με την προσδοκία για οφέλη και ανακατανομή της αγοράς.
Είχαν ήδη τον έλεγχο των πετρελαίων, αλλά δεν ήξεραν τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα με την περιδίνηση στη χώρα και τι θα προκύψει από το χάος», λέει ο δρ Μιχάλης Μυριάνθης, γεωστρατηγικός αναλυτής σε θέματα ενέργειας και πρώην γενικός διευθυντής των Ελληνικών Πετρελαίων.
Οπως σημειώνει, εκτός από τα γαλλικά συμφέροντα, ο Βρετανός Κάμερον είχε την ευκαιρία να δείξει πυγμή, ενώ οι ΗΠΑ δεν ταυτίζονται με έναν «τρίτο πόλεμο», αλλά ουσιαστικά συντονίζουν τις επιχειρήσεις. Ισως την επόμενη ημέρα να αποκτήσουν μεγαλύτερο ποσοστό στην αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
«Το μεγαλύτερο μέρος των κοιτασμάτων της Λιβύης βρίσκεται στη λεκάνη της Σύρτης και τη Βεγγάζη, όπου κυριαρχούν οι αντικαθεστωτικοί. Εκεί εκτιμάται ότι υπάρχει το 80% των υδρογονανθράκων, από όπου εξάγονται καθημερινά, υπό κανονικές συνθήκες, 800.000 βαρέλια πετρέλαιο και μάλιστα από τερματικούς σταθμούς που υπέφεραν από βομβαρδισμούς στην Μπρέγκα και στο Ρας Λανούφ.
Αντίστοιχα από το δυτικό τμήμα, στην Τρίπολη, εξάγονται κάπου 250.000 βαρέλια. Αυτό ορίζει και τη δυνατότητα των δύο περιοχών».
Οπως σημειώνει ο δρ Μιχάλης Μυριάνθης, στο υποθετικό σενάριο της διχοτόμησης το μεγαλύτερο ποσοστό πετρελαϊκού δυναμικού υπάγεται στις περιοχές που ελέγχουν οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις. Η Λιβύη είχε παραγωγή 1,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως και σήμερα έχει λιγότερο από 400.000 με συνεχή πτωτική τάση.
Φαίνεται, επίσης, ότι υπάρχει και ένα νομικό πρόβλημα για τις ποσότητες που εξάγονται από το ανατολικό τμήμα. Δεδομένου ότι οι εταιρείες είχαν συμβόλαια με την επίσημη κυβέρνηση, το ερώτημα είναι κάτω από ποιο καθεστώς γίνεται η εξαγωγή και ποιοι παίρνουν τα χρήματα», διερωτάται ο κ. Μυριάνθης και εξηγεί ότι η περιορισμένη αμερικανική παρουσία οφείλεται στην παλαιότερη απόφαση του Κογκρέσου που απαγόρευε συνεργασία με τη Λιβύη και το Ιράν. Οταν ο Καντάφι έγινε ξανά ''αποδεκτός'', οι αμερικανικές εταιρείες είχαν μείνει πίσω, τα συμβόλαια ήδη έτρεχαν με ευρωπαϊκές εταιρείες, ενώ μερίδιο είχε η Κίνα και η Ρωσία.
Από ευρωπαϊκής πλευράς κυρίαρχο ρόλο είχαν Γαλλία, Ισπανία, Αυστρία, Αγγλία και Ιταλία, η οποία συνδέεται και με τον ''πράσινο'' αγωγό φυσικού αερίου και το διοχετεύει στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η Λιβύη αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ευρωπαϊκή υπόθεση. Τώρα όμως, όπως δήλωσε ο πρόεδρος της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Λιβύης δρ Shokri Ganem, η κυβέρνηση θα εξετάσει την απευθείας ανάθεση για έρευνα και εκμετάλλευση σε Ινδία, Κίνα και Βραζιλία, εκτιμώντας προφανώς τη στάση τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ», λέει ο κ. Μ. Μυριάνθης που παρακολουθεί τα σενάρια, ανάμεσα σε θεωρίες συνωμοσίας και ρεαλιστικές εκτιμήσεις για την επόμενη ημέρα.
Μια υπόθεση εργασίας είναι ότι από τη στιγμή που ξεκίνησε αυτή η επανάσταση, κάποιοι θα ήθελαν την ανακατανομή του πετρελαίου που παίρνει η Ευρώπη, με την αίσθηση ότι μπορούν να πάρουν ποσοστό και άλλοι. Μια ενδεχόμενη διχοτόμηση θα σημαίνει ντε φάκτο ανακατανομή, ενώ ένα ποσοστό θα πήγαινε στην Κίνα. Το δε «κράτος της Βεγγάζης» θα διατηρούσε τις παραδοσιακές σχέσεις με ΕΕ και ΗΠΑ, όμως σε εντελώς νέα βάση και με διαφορετικές συμβάσεις. Η Γαλλία εσπευσμένα, άλλωστε, αναγνώρισε ντε φάκτο το κράτος της Βεγγάζης ως νόμιμο για το σύνολο της χώρας.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η χάραξη της ΑΟΖ... μάς δένει με τις εξελίξεις
«Ισως δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει, αλλά η Ελλάδα έχει ζωτικά συμφέροντα σε σχέση με τη Λιβύη. Εχουμε θαλάσσια σύνορα και υπάρχει το εκκρεμές θέμα οριοθέτησης της ΑΟΖ. Ουσιαστικά περιλαμβάνει ένα σημαντικό και πολλά υποσχόμενο τμήμα, το οποίο πρακτικά ξεκινά από το Ιόνιο.
Είναι η περιοχή κάτω από τις Στροφάδες, όπου τελειώνει η ιταλική επιρροή, έως και νότια της Πελοποννήσου, καθώς και σε ένα μεγάλο τμήμα της Κρήτης», λέει ο κ. Μιχάλης Μυριάνθης και σημειώνει ότι κάτι ανάλογο ισχύει για την Αίγυπτο, καθώς η πρόσφατη μεταβολή επηρεάζει και εκεί τους ελληνικούς σχεδιασμούς.
Στη Λιβύη αλλά και στην Αίγυπτο το θέμα είναι με ποιον θα γίνουν διαπραγματεύσεις την επόμενη ήμερα για τη χάραξη της ΑΟΖ. Ο Καντάφι στο παρελθόν είχε δώσει άδειες παραχώρησης σε θαλάσσιες περιοχές που υπερκάλυπταν την υφαλοκρηπίδα νότια της Κρήτης. Είχε εν ολίγοις «κόψει οικόπεδα εκτός σχεδίου».
Επίσης, η Λιβύη είχε δώσει παραχωρήσεις για έρευνες στα ΕΛ.ΠΕ. τα οποία μετείχαν σε κοινοπραξία με άλλες διεθνείς εταιρείες. Στη συνέχεια, πώλησαν τα δικαιώματά τους στην Gaz ge France - Suez και αποχώρησαν γράφοντας αξιόλογες υπεραξίες. Στην διεθνή αγορά, η συναλλαγή αυτή χαρακτηρίστηκε ως ιδιαίτερα επιτυχής για τον ελληνικό όμιλο.
Οσο για τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Λιβύη, καλύπτουν περίπου το 15% των συνολικών αναγκών της Ελλάδας. Το πρόβλημα είναι ότι πρόκειται για εξαιρετικής ποιότητας πετρέλαιο, με χαμηλό ποσοστό θείου, που δεν βρίσκεται εύκολα στη διεθνή αγορά και όταν βρεθεί είναι ακριβότερο λόγω απόστασης, αλλά και λόγω του ότι με τη Λιβύη σε καραντίνα, η προσφορά μειώθηκε σημαντικά.
ΠΗΓΗ: ethnos.gr
