12 Δεκ 2020

Τρία δώρα της Ε.Ε. στην Τουρκία


Μπάμπης Αγρολάμπος

Η πίεση για αποκλιμάκωση μεταφέρεται τώρα στην Ελλάδα ● Σε διαπραγματεύσεις με διευρυμένη ατζέντα σπρώχνει το Βερολίνο ● Σε διάλογο χωρίς όρους...


επιμένει ο Ερντογάν, που ευχαρίστησε τους «έντιμους Ευρωπαίους ηγέτες».

Μόνον συγγνώμη δεν ζήτησε η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. από την Τουρκία, για την απόφαση της 1ης Οκτωβρίου με την οποία όριζε ως πλαίσιο διαλόγου με την Ελλάδα την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και έθετε στο τραπέζι τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων βάσει των ευρωπαϊκών Συνθηκών. Η συμφωνία της προηγούμενης συνόδου όχι απλώς δεν τηρήθηκε, αλλά έφυγαν από το ευρωπαϊκό τραπέζι και οι δεσμευτικές αναφορές για την ευρωπαϊκή αντίδραση, στην περίπτωση συνέχισης και κλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η νέα ευρωπαϊκή απόφαση για την Τουρκία ανοίγει μια νέα περίοδο αβεβαιότητας για την Ελλάδα, αφού όλα τα μηνύματα του Τ. Ερντογάν παραπέμπουν σε συνέχιση των μονομερών ενεργειών για τη διαμόρφωση τετελεσμένων, μέχρις ότου βρεθεί καινούργια φόρμα διαλόγου μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας. Η προηγούμενη, που είχε ως αποκλειστικό θέμα διευθέτησης τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ), απαλείφθηκε από την πολιτική της Ε.Ε. και αυτό είναι το πρώτο δώρο προς την Τουρκία, η οποία επιδιώκει, ο διάλογος με την Ελλάδα να γίνει με ανοιχτή ατζέντα, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, κάτι που επανέλαβε χθες το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.

Το δεύτερο δώρο είναι η απάλειψη της παραγράφου 20 της προηγούμενης συνόδου για τα μέτρα της Ε.Ε. έναντι των τουρκικών προκλήσεων με παραπομπή στα άρθρα 29 και 215 των ευρωπαϊκών Συνθηκών. Η νέα απόφαση αρκείται στην αναφορά, ότι «σχετικά με τα συμπεράσματα της συνόδου της 1ης Οκτωβρίου, η Ε.Ε. παραμένει αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικά της συμφέροντα, όπως και των χωρών-μελών της ως προς τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας», χωρίς υπόμνηση επιλογών και μέσων ή παραπομπή στα σχετικά άρθρα.

Το τρίτο δώρο είναι η επαναφορά της θετικής ατζέντας στην κορυφή του ενδιαφέροντος της Ε.Ε. «Η προσφορά», όπως αναφέρεται στο πρώτο σημείο των συμπερασμάτων αμέσως μετά την εισαγωγή, «παραμένει στο τραπέζι, υπό τον όρο ότι η Αγκυρα θα δείξει την ετοιμότητα να προωθήσει μια πραγματική συνεργασία με την Ενωση και τα κράτη-μέλη της, καθώς επίσης να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και με βάση το διεθνές δίκαιο». Η Ε.Ε. υιοθετεί ουσιαστικά τις θέσεις Ερντογάν, για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αναβαθμιστεί η σχέση Ε.Ε. - Τουρκίας, παρά το ναυάγιο των ενταξιακών συνομιλιών λόγω μη τήρησης των αρχών του κράτους δικαίου και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πίστωση χρόνου

Και όλα αυτά προσφέρονται μαζί με άλλη μία πίστωση χρόνου μέχρι τη σύνοδο του Μαρτίου, όπου ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικών της Ε.Ε. Ζ. Μπορέλ καλείται να υποβάλει κι άλλη έκθεση «σχετικά με τις πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας, καθώς επίσης για εργαλεία και επιλογές που μπορούν να υιοθετηθούν, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της απόφασης (του Νοεμβρίου 2019 και όχι του Οκτωβρίου 2020) προς εξέταση». Η απόφαση του 2019 αφορούσε κυρώσεις σε δύο πρόσωπα της τουρκικής εταιρείας πετρελαίου ΤΡΑΟ για τις γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου. Οσο για τα εργαλεία, είναι γνωστά, από την απόφαση του Οκτωβρίου, ενώ οι πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, επίσης είναι διαθέσιμες στις ετήσιες τακτικές εκθέσεις της Επιτροπής αλλά και στις ανακοινώσεις της Διεύθυνσης Εξωτερικού Εμπορίου.

Ο Τ. Ερντογάν εμφανίστηκε ικανοποιημένος και ευχήθηκε «να είναι καλά οι χώρες οι οποίες διαθέτουν κοινή λογική, έδειξαν θετική στάση και έπεσε στο κενό το παιχνίδι αυτό». Μετά την αποφυγή κυρώσεων χάρη στη στάση των «έντιμων Ευρωπαίων ηγετών», το Βερολίνο μπορεί να προσδοκά μια κίνηση ανταπόδοσης από την πλευρά του προέδρου της Τουρκίας για την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών, όμως το ερώτημα είναι, σε ποια βάση θα κινηθεί η γερμανική πρωτοβουλία, με ατζέντα ή πάνω σε μία λευκή σελίδα.

Η πίεση μεταφέρεται στην Ελλάδα, καθώς μέχρι την ανάληψη της αμερικανικής διοίκησης από τον Τζο Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου, η μόνη διαμεσολαβητική παρέμβαση είναι του Βερολίνου σε συνεργασία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ. Αμφότεροι είχαν κινηθεί κατά των κυρώσεων, με το σκεπτικό ότι θα περιέπλεκαν την κατάσταση στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, αν και την ίδια ώρα οι ΗΠΑ προωθούν κυρώσεις και παραμένει σε ισχύ το πάγωμα πώλησης F-35. Και σε αυτό το οποίο ο Κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε «παράδοξο», σύμφωνα με το «Politico», η Α. Μέρκελ βρήκε απάντηση για την πώληση γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία επικαλούμενη τη νατοϊκή σχέση και παρέπεμψε «το ζήτημα των εξαγωγών όπλων προς την Τουρκία να συζητηθεί μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ και σε συντονισμό με την επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ».

Η δήλωση Μητσοτάκη

Από τις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης τόνισε, ότι «η Ε.Ε. έκανε ένα βήμα, το οποίο αποτελεί την πιο ισχυρή μέχρι σήμερα προειδοποίηση στην Τουρκία, να αλλάξει συμπεριφορά». Για το θέμα του διαλόγου, ο πρωθυπουργός επανέλαβε «να σταματήσουν οι προκλήσεις, ώστε να διαμορφωθεί το περιβάλλον για επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών, για το ένα και μόνο θέμα, την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών». Σε δηλώσεις του στην Αθήνα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας τόνισε, ότι «αυτό που έχει σημασία, είναι ότι η Ευρώπη μας δείχνει, ότι μπορεί να προχωρά με αργά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως μερικές φορές δεν είναι η βέλτιστη τακτική να κλοτσάμε το τενεκεδάκι προς τα κάτω».


ΠΗΓΗ: efsyn.gr