Σημαντικό σε πολιτικό, διπλωματικό, αλλά και στρατιωτικό επίπεδο αποτελεί για την ελληνική κυβέρνηση το… κεκτημένο της Κορσικής εν όψει και του σημαντικού ραντεβού της ειδικής Συνόδου της ΕΕ στις 24-25 Σεπτεμβρίου, όπως...
«Η Ελλάδα δεν είναι μόνη». Με τη φράση αυτή, κυβερνητικά στελέχη συνόψιζαν τόσο τα αποτελέσματα τόσο της ευρωμεσογειακής Συνόδου στην Κορσική όσο και του τετ – α-τετ του έλληνα πρωθυπουργού με τον γάλλο πρόεδρο. Επίκεινται, μάλιστα, και νέα συνάντησή τους…
Όπως παρουσιάζεται, μάλιστα, από το κείμενο της διακήρυξης των MED7, η πεποίθηση ότι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να αποφασίσει συγκεκριμένες κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας πλέον έχει εδραιωθεί ανάμεσα στους εταίρους και δεν αποτελεί απλώς ένα αίτημα της ελληνικής πλευράς.
Ακόμη και χώρες όπως η Μάλτα, η Ιταλία και η Ισπανία – οι οποίες αρχικά είχαν επιχειρήσει να κρατήσουν ίσες αποστάσεις είτε λόγω του μεταναστευτικού είτε λόγω των οικονομικών συμφερόντων που τις συνδέουν με την Τουρκία – προσυπέγραψαν τη διακήρυξη, η οποία καταδικάζει την τουρκική παραβατικότητα και τις απειλές κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, ενώ οι ενέργειες της Άγκυρας στη ΝΑ Μεσόγειο χαρακτηρίζονται ξεκάθαρα ως «μονομερείς».
Ο τρόπος με τον οποίο εκφράστηκε συνολικά ο Εμανουέλ Μακρόν δείχνει την έντονη ενόχλησή του για τα τερτίπια της Άγκυρας, αλλά και τη δική του διάθεση να διαδραματίσει έναν ηγετικό ρόλο, προς όφελος ασφαλώς της ελληνικής πλευράς.
«Αν η Τουρκία θέλει έναν ειλικρινή διάλογο, θα πρέπει να το αποδείξει στην πράξη», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος και στις δηλώσεις του μετά τη Σύνοδο κάλεσε ευθέως την τουρκική πλευρά να σταματήσει τις μονομερείς ενέργειές της στη ΝΑ Μεσόγειο.
Το μήνυμα και προς τους εταίρους
Ο πρωθυπουργός κατά την ομιλία του έστειλε και μήνυμα προς τους εταίρους. «Εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα αποτρέψουμε την απόπειρα της Τουρκίας να διχάσει την Ευρώπη. Η στήριξη στην Ελλάδα και την Κύπρο είναι έκφραση αλληλεγγύης, είναι αναγνώριση ότι διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα για την Ευρώπη», επισήμανε, καλώντας και πάλι την Άγκυρα «να απέχει από ναυτικές και ερευνητικές δραστηριότητες σε μη οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες» ως προϋπόθεση για διάλογο.
Τι είπαν Μητσοτάκης – Μακρόν
Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο γάλλος πρόεδρος στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους που κράτησε περίπου μιάμιση ώρα συμφώνησαν ως προς τη στρατηγική που πρέπει ν’ ακολουθηθεί απέναντι στην Άγκυρα, ενώ τονίστηκε αυτό που αποτελεί πάγια ελληνική θέση – και ο κ. Μητσοτάκης περιέγραψε στο άρθρο του σε τρεις ευρωπαϊκές εφημερίδες: ότι ο διάλογος με την Τουρκία είναι εφικτός μόνον εφόσον σταματήσουν άμεσα οι προκλήσεις, διαφορετικά οι κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας είναι μονόδρομος. Ιδιαίτερη σημασία έχει, εξάλλου, ότι ο κ. Μακρόν στήριξε την Ελλάδα και στο μεταναστευτικό, καθώς τόνισε την ανάγκη η ΕΕ ν’ αποκτήσει μια ενιαία πολιτική μετανάστευσης και ασύλου.
Επίσης, όπως μετέφεραν κυβερνητικές πηγές, στο τετ – α – τετ των δύο ηγετών συζητήθηκε η προοπτική και το ενδιαφέρον μιας στρατηγικής σχέσης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γαλλία. Αναφορικά με το τι σημαίνει αυτό, κυβερνητικά στελέχη παραπέμπουν στις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού από τη Θεσσαλονίκη το Σαββατοκύριακο, υπονοώντας ασφαλώς τόσο τη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες όσο και αυτή για τους εξοπλισμούς.
Όσα είπαν για την αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία
Στην κρισιμότερη ίσως συνάντηση ανάμεσα σε έλληνα πρωθυπουργό και γάλλο πρόεδρο εδώ και πολλές δεκαετίες, η οποία διήρκεσε πάνω από μία ώρα, τέθηκαν επί τάπητος οι βασικοί άξονες της κυοφορούμενης αμυντικής συμφωνίας, ήτοι ποιες ακριβείς διατυπώσεις θα επιλεγούν για να περιγράψουν την εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας, αλλά και το ποια οπλικά συστήματα θα προμηθευθεί η Ελλάδα από την γαλλική αγορά. Εάν όλα πάνε καλά, οι κ. Μητσοτάκης και Μακρόν θα συναντηθούν εκ νέου σε λίγες εβδομάδες, πιθανώς επί γαλλικού εδάφους προκειμένου παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών και Αμύνης να υπογράψουν τη σχετική συμφωνία.
Η προοπτική, εξάλλου, συμφωνίας για αμοιβαία ρήτρα αμυντικής συνδρομής θεωρείται βέβαιο πως αναδιατάσσει τους συσχετισμούς ισχύος στην ανατολική Μεσόγειο, καθιστώντας σαφές πως το Παρίσι αντιλαμβάνεται πλήρως τον κίνδυνο, που εγκυμονεί η τουρκική επιθετικότητα. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, που κυβερνητικές πηγές μιλούσαν μετά τη συνάντηση για κοινό ενδιαφέρον να εμπεδωθεί μία στρατηγική σχέση ανάμεσα στις δύο πλευρές. Εξ ου και οι δύο ηγέτες, που βρίσκονται στην ίδια όχθη σε ό,τι αφορά στην δυναμική ανάσχεση των αναθεωρητικών επιδιώξεων της Τουρκίας, επαναβέβαιωσαν πως τυχόν απροθυμία του Ερντογάν να απέχει των προκλήσεων, με τις οποίες φλερτάρει επί μακρόν, θα επισύρει βαρύ οικονομικό τίμημα.
Επ’ αυτού, δε, μοιάζει άκρως ενθαρρυντικό το άρθρο 6 της Κοινής Διακήρυξης του Αζαξιό για την ειρήνη και τη σταθερότητα, καθώς τα 7 Μεσογειακά κράτη – μέλη της Ένωσης, συμφωνούν πως σε περίπτωση που δεν ανασταλεί άμεσα η τουρκική επιθετικότητα η ΕΕ οφείλει να διερευνήσει την πιθανότητα κα επίπροσθετων των ήδη αποφασισθέντων στην άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών της Ένωσης στο Γκύμνιχ της Γερμανίας στα τέλη Αυγούστου. Εν ολίγοις, το μήνυμα προς την Τουρκία είναι σαφές: σταματά τις απειλές και ξεκινούν οι συζητήσεις, ειδάλλως ενεργοποιούνται σκληρές κυρώσεις, που θα γονατίσουν την Οικονομία της.
Μολονότι υπήρχε το προηγούμενο χρονικό διάστημα πυκνή επικοινωνία και ανταλλαγή εγγράφων ανάμεσα στα δύο Υπουργεία Αμύνης, οι τελικές λεπτομέρειες για τα εξοπλιστικά παραπέμφθηκαν στο ανώτατο δυνατό πολιτικό επίπεδο, ήτοι στους δύο ηγέτες. Με βάση το δεδομένο πως ο εθνικός προϋπολογισμός δεν είναι ανεξάντλητος, παρ ό,τι έχει «κλειδώσει» μία γενναία αύξηση της αμυντικής δαπάνης, οι δύο άνδρες επεχείρησαν να βρουν την χρυσή τομή με κάποιες από τις ανακοινώσεις, όπως τόνιζαν την Πέμπτη (10/09) κυβερνητικά στελέχη, να παραπέμπονται στην πρωθυπουργική ομιλία του Σαββάτου (12/09) στο φόρουμ της ΔΕΘ.
Σύμφωνα με ασφάλεις πληροφορίες, η ελληνική πλευρά έχει συμφωνήσει στην προμήθεια 18 γαλλικών μαχητικών Rafale, 12 μεταχειρισμένων και 6 νέων, ενώ στο τραπέζι παραμένει και η προμήθεια φρεγατών, τύπου Fremm, χωρίς πάντως να έχει βρεθεί σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές για τα εν λόγω σκάφη η τελική φόρμουλα. Είναι σαφές πως στο εξοπλιστικό σκέλος της συμφωνίας εμπεριέχονται και τα ανταλλακτικά, προκειμένου να καταστούν διαθέσιμα και τα 44 Mirage 2000 – 5.
Την ίδια ώρα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η αποστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη περί «έγγραφης συμφωνίας» κατά την τριμερή Σουρανή – Χέκερ – Καλίν στο Βερολίνο, που περιλαμβάνεται στο κοινό άρθρο στους «Times», τη «FAZ» κα τη «Le Monde». Έμπειρα πολιτικά στελέχη παρατηρούν πως εν μέσω έντονης δραστηριοποίησης της τουρκικής προπαγάνδας, που εννοεί να εμφανίζε την Αθήνα να αρνείται δήθεν τον Ελληνοτουρκικό διάλογο, η τροχιοδεικτική βολή Μητσοτάκη λειτουργεί ως προειδοποιήση προς τον Ερντογάν πως η Αθήνα διαθέτει στοιχεία, που πιθανώς να επιλέξει να τα δημοσιοποιήσει εφ’ όσον αυτό κριθεί πως εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα, για να τεκμηριώσει πως ο πραγματικός αρνητής του διαλόγου είναι η Τουρκία.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, κατά την τριμερή στο Βερολίνο, οι δύο πλευρές βρέθηκαν, πάντως, σε μία συναντίληψη ως προς ένα μορατόριουμ, που περιελάμβανε επιστροφή στο καθεστώς των διερευνητικών επαφών με οριοθετημένο το περιεχόμενο τους, δηλαδή την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, όχι από μηδενική βάση, αλλά «πατώντας» στην όποια πρόοδο είχε καταγραφεί έως το 2016, όταν και εγκαταλείφθηκαν. Βασική προϋπόθεση η αναστολή προκλητικών ενεργειών και αμφισβητήσεων κυριαρχικών δικαιωμάτων, ενώ εκτιμάται πως είχαν προδιαγραφεί σε αρχικό στάδιο πάντως και τα βήματα, που θα οδηγούσαν τις δύο πλευρές στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
