Είναι εύλογο να αναρωτηθεί κανείς τι σημαίνει καραντίνα στην περίπτωση των προσφύγων σε ένα υπερκορεσμένο ΚΥΤ όπως αυτό της Μόριας.
Η απάντηση: ευρέθη γι’ αυτόν τον σκοπό αποθήκη, που κατά τις πληροφορίες δεν διέθετε ούτε καν ηλεκτρικό – πολύ περισσότερο άλλες θεμελιώδεις υποδομές για τη διαμονή ανθρώπων.
Η Μόρια, η πανελληνίως και διεθνώς τόσο… διάσημη, αλλά δυστυχώς για κακό λόγο, κάηκε. Ολοσχερώς. Κάηκε κυρίως η «καθαυτό Μόρια», δηλαδή το οργανωμένο και περιφραγμένο ΚΥΤ: τα κοντέινερ και οι σκηνές, οι πτέρυγες (χώροι ασφαλούς φύλαξης ανηλίκων και μόνων γυναικών), τα γραφεία της υπηρεσίας καταγραφής, τα γραφεία της Υπηρεσίας Ασύλου, τα γραφεία της αστυνομίας και της Frontex. Σώθηκαν μόνο τα γραφεία της διοίκησης και ελάχιστων διοικητικών υπηρεσιών γύρω απ’ αυτό.
Κάηκε όμως και τμήμα της «διευρυμένης» Μόριας. Διότι η «καθαυτό» Μόρια, κατασκευασμένη βάσει προβλέψεων να φιλοξενεί 2.500-3.000 άτομα, κάποια στιγμή ξεχείλισε, όταν ο πληθυσμός της ξεπέρασε τις 9.000. Επειδή όμως οι αφίξεις συνεχίζονταν, κάπου έπρεπε να στεγαστεί ο υπερβάλλων πληθυσμός. Η εύλογη υπόθεση ότι στο πρόβλημα αυτό έδωσε λύση η οργανωμένη πολιτεία δυστυχώς δεν ευσταθεί.
Το πρόβλημα «έλυσαν» οι ίδιοι οι πρόσφυγες. Δύο φαβέλες, με σκηνές και αυτοσχέδια παραπήγματα, ορθώθηκαν εκατέρωθεν του ΚΥΤ και εξαπλώθηκαν ταχύτατα στα γύρω χωράφια με ελαιόδεντρα - οι ομοιότητες με τη Λατινική Αμερική δεν περιορίζονται στη λατινοαμερικάνικου τύπου καταστολή που ασκούν τα ΜΑΤ του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, αλλά επεκτείνονται και σε αυτό το ιδιότυπο προϊόν της μαζικής εξαθλίωσης, τις φαβέλες.
Ποιος έκαψε τη Μόρια; Οσοι σκέφτονται με βάση το κριτήριο «ποιοι θα ήθελαν πολύ να το κάνουν» ή «ποιους βολεύει» οδηγούνται σε λάθος συμπεράσματα. Ηδη διαδίδονται φήμες που διεκδικούν «εγκυρότητα» χωρίς να κομίζουν την παραμικρή απόδειξη ότι επρόκειτο για εμπρησμό από ακροδεξιά/φασιστικά στοιχεία. Είναι αλήθεια ότι τέτοια στοιχεία έχουν συστήσει ομάδες εφόδου, διαπράττουν επιθέσεις σε πρόσφυγες, εργαζόμενους ΜΚΟ και αλληλέγγυους, καταστρέφουν αυτοκίνητα, διενεργούν εμπρησμούς ξενοδοχείων με βάση φήμες ότι θα φιλοξενήσουν πρόσφυγες, στέλνουν απειλητικά σημειώματα κ.λπ. - και όλα αυτά, με την εξαίρεση των εμπρησμών, στο φως της μέρας, διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς του πρωθυπουργού ότι «σε μια οργανωμένη πολιτεία το μονοπώλιο της βίας έχει το κράτος»…
Είναι αναμφίβολο ότι πολλά «παλικάρια» αυτού του εσμού θα ήθελαν πολύ να κάψουν τη Μόρια, διότι η «λύση» την οποία πρεσβεύουν στο προσφυγικό είναι «να τους πετάξουμε στη θάλασσα». Ομως χθες, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, όταν η βραδινή βάρδια των εργαζομένων πήγε για να αναλάβει υπηρεσία, δεν μπόρεσε να μπει, διότι μέσα είχαν αρχίσει τα επεισόδια από ομάδες προσφύγων. Στη συνέχεια, εστίες φωτιάς ξεπήδησαν στην περίμετρο του ΚΥΤ, που γιγαντώθηκαν από τον δυνατό αέρα.
Θεωρίες συνωμοσίας
Επρόκειτο για εξέγερση προσφύγων - και δεν ήταν η πρώτη φορά, όπως δεν ήταν η πρώτη φορά που τέτοιες εξεγέρσεις συνοδεύτηκαν από εμπρησμούς.
Οι θεωρίες συνωμοσίας, ανεξαρτήτως του από πού εκπορεύονται και της καλής ή κακής προαίρεσης που διακρίνει τους διακινητές τους, έχουν έναν κοινό παρονομαστή: ότι οι πρόσφυγες «δεν είναι ικανοί για τέτοια». Οτι όση εξαθλίωση, ταπεινώσεις και βία κι αν υποστούν, θα παραμένουν για πάντα άβουλα θύματα. Στην προκειμένη περίπτωση, πέρα από τον συσσωρευμένο θυμό για τις ατελείωτες οδύνες, υπήρχε μια συγκεκριμένη αφορμή: λίγες ώρες πριν από τα γεγονότα, βεβαιώθηκαν μεταξύ των προσφύγων 35 κρούσματα κορονοϊού και τους ανακοινώθηκε ότι θα μπουν σε καραντίνα μαζί με τις οικογένειές τους.
Είναι εύλογο να αναρωτηθεί κανείς τι σημαίνει καραντίνα στην περίπτωση των προσφύγων και μάλιστα σε ένα υπερκορεσμένο και ξεχειλισμένο ΚΥΤ όπως αυτό της Μόριας.
Η απάντηση: ευρέθη γι’ αυτόν τον σκοπό αποθήκη, που κατά τις πληροφορίες δεν διέθετε ούτε καν ηλεκτρικό – πολύ περισσότερο άλλες θεμελιώδεις υποδομές για τη διαμονή ανθρώπων. Το άγχος για την ταχύτατη διάδοση του ιού σε συνθήκες σαρδελοποίησης σε συνδυασμό με την αγανάκτηση για την καραντίνα στην προαναφερθείσα αποθήκη άναψαν τη σπίθα της εξέγερσης – που, επομένως, ήταν απολύτως εύλογη.
Η επόμενη μέρα για τους άστεγους, αγνοούνται δεκάδες παιδιά
Πού πήγαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι -13.000 στον αριθμό- και τι θα γίνει μ’ αυτούς; Σίγουρα δεν σκόρπισαν στα χωράφια, όπως θέλουν κάποιες διαδόσεις - κάποιες εξ αυτών εντελώς κακόβουλες, αφού θέλουν να παρουσιάσουν τους πρόσφυγες σαν… κατσαρίδες που σκορπίζουν στα τυφλά οδηγούμενες από το ένστικτο.
Οι άνθρωποι πήραν τον δρόμο προς τον Καρά Τεπέ (χώρος φιλοξενίας προσφύγων μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Μυτιλήνη) και την πόλη. Η αστυνομία τούς σταμάτησε σε κάποιο σημείο της διαδρομής κοντά στον Καρά Τεπέ (για να μη φτάσουν στην πόλη και μολύνουν τους γηγενείς…) και τώρα το «επίσημο κράτος» ψάχνει να βρει τρόπο να τους στεγάσει «μεταβατικά» μέχρι την «οριστική» λύση.
Η κυβέρνηση αποφασίζει, διαδίδει και ανακοινώνει διάφορα. Μία τουλάχιστον από τις ανακοινώσεις της είναι ανακριβής. Ισχυρίζεται ότι 400 ανήλικα προσφυγόπουλα θα μεταφερθούν αύριο στην ενδοχώρα, αλλά οι δικές μας πληροφορίες λένε ότι από αυτά έχουν εντοπιστεί λιγότερα από τα μισά – τα υπόλοιπα αγνοούνται.
Φόβοι για γιγάντωμα του ρατσισμού
Ποιο είναι το κλίμα στη νησί; Ανακουφισμένοι ή και πανηγυρίζοντες είναι μόνο όσοι/ες πίστευαν στην «τελική λύση» του τύπου «να ξεκουμπιστούν από ‘δώ». Φαντάζονται ότι επειδή κάηκε η Μόρια είναι πολύ κοντά στην επίτευξη αυτού του στόχου. Οι «επίσημοι» παράγοντες, κυβερνητικά στελέχη και τοπικοί άρχοντες, πλέουν σε πελάγη αμηχανίας.
Τώρα δεν είναι ώρα για ανέξοδη πολιτική κερδοσκοπία – πρέπει καθείς να πει και να προτείνει συγκεκριμένα τι πρακτικά πρέπει να γίνει. Υπάρχει όμως και πολύς σκεπτικισμός, κατά ένα μέρος του υγιής, αφού τώρα πολλοί/ές αντιλαμβάνονται ότι η στρατηγική της έντασης που εμπνέεται από τον στόχο «να τους πετάξουμε στη θάλασσα» είναι κατάλληλη μόνο για πολιτική κερδοσκοπία και για προπαγανδιστική «διευθέτηση» του προβλήματος, για το γιγάντωμα του ρατσισμού, για τη νομιμοποίηση της δράσης των ακροδεξιών/φασιστικών ομάδων κρούσης, ενώ οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις που δυσφημούν το νησί και τους ανθρώπους του στα πέρατα της υφηλίου.
